Читать «ЖЫЦЬЦЁ РАЗЗБРОЕНАГА ЧАЛАВЕКА» онлайн - страница 119

На падворку да мяне падышоў Павел.

— Ужо?

— Так. Але мяне ледзьве не званітавала. Так там горача і задушна!

Калі пасьля разьвітваліся ля ўваходу ў гатэль, Павел спытаў мяне:

— А як баба? Спадабалася?

— Дзеўка як дзеўка… з нагамі, рукамі і ўсімі дадаткамі.

Назаўтра Павел прыйшоў раней у гатэль. Мы доўга размаўлялі, а пасьля выбраліся на шпацыр. У пэўны момант сябра сказаў:

— Маю клопат. Хацеў нават параіцца з табою: як паступіць?

— Які клопат?

— Хачу жаніцца… Ёсьць тут адна дзяўчына, зусім бедная сірата. Мы закахаліся… Можа, удваіх нам было б лягчэй жыць. Жонка даглядала заўсёды б і мяне, і дом.

— Дык што? Бяры зь ёю шлюб і ўсё.

— Лёгка гэта сказаць, але цяжка зрабіць!

— Чаму?

— Трэба мець адпаведныя ўборы, падрыхтаваць жытло. Ну, і шлюб каштуе.

На нейкі час я задумаўся, а пасьля сказаў:

— Мог бы табе дапамагчы, але баюся, што пасьля, калі ня будзеш зь ёй шчасьлівы, будзеш злаваць на мяне.

Прыяцель узьняў рукі ўверх:

— Але ж гэта адзіны мой паратунак! Бо так жыць, як жыву, сэнсу няма. І каб ты яе ведаў: якая працавітая, гаспадарлівая! Ведаеш, што? Можа, ты прыйдзеш да нас сёньня на абед? Убачыш яе і тады мне скажаш, што думаеш пра гэта.

Неўзабаве мы разьвіталіся. Сябра пайшоў да нарачонай, каб прыгатаваць лепшы абед. Вярнуўся да мяне за дзьве гадзіны. Мы падаліся ў горад. Я хацеў купіць гарэлкі і закускі. Па дарозе сябра сказаў:

— Я хацеў нават жыць у яе. Гэта было б нашмат таньней, чым здымаць пакой у чужых людзей. А пакой у мяне такі, што нікога не магу запрасіць. Але, ведаеш, нельга жыць у яе, каб не псаваць яе рэпутацыі.

Я пазнаёміўся з нарачонай Паўла. Была гэта надзвычай мілая гараджаначка, бляндынка, з тварыкам лялькі, зь ямкамі на шчочках. Увесь час яна была зьбянтэжаная і ня брала ўдзелу ў размове. Але стварала сымпатычнае ўражаньне. Абед быў вельмі добры і шчодры. Я дзівіўся нават, што нарачоная Паўла ўмела так смачна ўсё прыгатаваць і ладна падаць. Калі я падпіў і трохі расчуліўся ўспамінамі сябра пра нашае дзяцінства, зьвярнуўся да яго:

— Памятаеш нашу размову пра тваю задуму жаніцца?

— Так.

— Колькі табе патрэбна грошай?

— На ўсё?

— Так… Толькі сьціпла.

Нарачоная Паўла, якую ён называў Стэфка, выйшла на кухню. Павел, хмурачы бровы, лічыў нешта ў думках. Нарэшце ён сказаў:

— Калі б меў сто тысяч марак, гэта хапіла б. Але што пра гэта казаць. Гэта для мяне капітал!

— Я дам табе гэтыя грошы, — сказаў я.

— Але зь якой рацыі?

— Каб табе дапамагчы. Бачу, што маеш нявесту, сапраўды вельмі мілую. Варта, каб зь ёю ўзяў шлюб. А грошы будуць як пазыка. Калі некалі пабагацееш — аддасі мне.

— Калі так, я вазьму ахвотна. Дзякую сардэчна!

Ён пачаў паціскаць мне далонь. У пакой увайшла Стэфка. Павел зьвярнуўся да яе:

— Падзякуй, любая, пану Міхалу. Ён збавіў нас ад клопату.

Яна зачырванелася і сказала:

— Шчыра дзякую.

Я даў сябру грошы. Абед зацягнуўся дапазна. Павел піў мала. Яго нявеста наогул не піла. Затое я спаражняў кілішак даволі часта. Заліваў алькаголем горыч, якую багата меў у душы. Але ў пэўны момант адбылася рэч, якая мяне папросту ўразіла. Я ледзьве мог стрымаць хваляваньне. Я заўважыў на шыі Паўлавай нявесты пукаты шрам, які ішоў наўскось. І прыгадаў, што ўчора, калі ў цемры песьціў дзеўку, да якой мяне прывёў Павел, намацаў пальцамі на яе шыі шрам. Ня ведаю, чаму мяне гэта зацікавіла. Мне карцела запытаць: адкуль у яе той шрам. Але я памятаў, што нельга размаўляць. Сёньняшняя заўвага прыгадала мне ўчарашнюю ноч. «Гэта яна… І ложак у глыбі пакою… Той самы пакой!».