Читать «БАГАМ НОЧЫ РОЎНЫЯ» онлайн - страница 72

Клядзінскі дастаў папяросу, запаліў, і сябры пайшлі далей. Праз пэўны час Клядзінскі сказаў:

— Каб падсаладзіць гэтую сумную лекцыю, раскажу табе вясёлую гісторыю. Рыхтуйся засьмяяцца. Летась увосень ішоў я ранкам, можа а чацьвёртай, на вакзал. Іду Савецкай вуліцай угару. Мінае мяне фурманка. Раптам чую здалёк: тр-р! Фурман вяртаецца бегма. Даганяе мяне.

— Таварыш, вы тут ня бачылі нябожчыка?

— Нябожчыка?!

— Так. Я яго на могілкі вёз, бо а сёмай мушу на працу заступаць. У галавах труны дошка адскочыла, і вываліўся, нягоднік. Добра, што я заўважыў. Папраўляю труну, бачу — лёгкая.

Ён пабег далей. А ўперадзе на дарозе штосьці цямнее. За хвіліну вяртаецца ходнікам і нясе труп. Страшнае відовішча. Фурман мінае мяне. Моцна лаецца, моцна. Я яго спытаў:

— Хто нябожчык?

Адказвае:

— Айцец… К… ё… маць!

— Ну як табе, спадабалася гісторыя?

— Так. Вельмі вясёлая.

ДЗЁНЬНІК РАМАНА ЗАБАВЫ

Менск, 11 ліпеня 1923 г.

Жыву ў Жарскай. Па заручынах зь Лізкай я пачаў часта прыходзіць да Брагіных. Мы бачымся штодзень, ходзім разам на шпацыры. Баўлю зь ёй амаль увесь вольны час.

Нядаўна я шыфраваў у сваім пакоі доўгі ліст. Лізка пракралася ў кватэру Жарскай і нечакана адчыніла дзьверы ў пакой. Я здрыгануўся і закрыў ліст аркушам паперы.

— Ага, спалохаўся. А нібыта такі герой!

— Чаму герой?

— Ну як жа: не баяўся ні Азімава, ні Кобзава. Такія рэчы ім казаў! Мама зьдзіўлялася. А ведаеш — Соф’я сказала, што пачынае цябе баяцца. Кажа, што ты зусім не такі, як раней, і што ты неяк дзіўна сябе паводзіш. Але яна дурная.

Я зусім ачмураны Лізкай. Шалёна кахаю кожны яе рух, кожны позірк, кожнае слова. Нават заганы яе люблю. Я вельмі добра спазнаў яе. Я заўсёды адгадваю, што яна хоча сказаць, што яна думае, і ўсё ж яна не губляе чароўнасьці ў маіх вачах. Насупраць, яна ўсё болей даражэйшая мне.

Мы не жывём разам легальна, бо Брагіным гэта не спадабалася б. Лізка са сьмехам расказвала мне, што матуля яе павучала, каб яна раптам не аддалася мне перад шлюбам: «Бо хлопец, як сабака, — узяў сваё і пайшоў!» Некалькі разоў мы рабілі так: Лізка пакідала акно свайго пакойчыка прыадчыненым, а я асьцярожна туды залазіў. Толькі нельга было гаварыць — хіба што зусім шэптам — і трэба было вельмі ціха сябе паводзіць. Аднойчы я сказаў Лізцы, што баюся, як бы яна не зацяжарыла, бо мы пакуль ня можам гэтага сабе дазволіць. Аднак яна адказала, што ёй нічога не пагражае, бо яна ведае, як гэтаму запабегчы. Відаць, Соф’я яе навучыла.