Читать «БАГАМ НОЧЫ РОЎНЫЯ» онлайн - страница 64
Сергей Песецкий
За доўгім чыстым сталом сядзела ўся сям’я. Мы зьелі па місцы (для гасьцей) бульбянога супу і па колькі бліноў. У мантэра вочы зьліпаліся. Ён устаў і пайшоў у наш пакой. Я доўга размаўляў з гаспадаром. Той быў хітры. Увесь час хваліў савецкую ўладу. Я зразумеў, што ён альбо «падпольшчык», альбо вораг савецкага ладу і хоча схаваць перад дзяржаўным службоўцам сваё адмоўнае стаўленьне да ўлады.
Урэшце я пайшоў у наш пакой. Мантэр спаў на канапе. Я паклікаў яго, але ён не азваўся. Тады я зачыніў дзьверы і паставіў перад імі крэсла дагары нагамі, каб нарабіла шуму, калі прыйдзе няпрошаны госьць. Я зрабіў гэтыя захады бясьпекі, бо ў некаторых вёсках сяляне варожа ставяцца да ўладаў, нішчаць тэлеграфныя лініі, здаралася нават колькі нападаў на тэхнікаў. Таму тым, хто едзе на «лінію», даюць зброю.
Паставіўшы вінтоўку ля сьцяны за ложкам, я паклаўся спаць. Уначы штосьці абудзіла мяне. Я пачуў ціхі шэпт мантэра і падхапіўся з ложка.
— Таварыш, бяда! — шаптаў мантэр.
— Што здарылася?
— Мне вельмі прыкра… Але што рабіць?
Аказалася, што ён замачыў усю прасьціну, а пад ёй былі падушкі. Гэта было вельмі непрыемна. Добрыя ж мы госьці. Я ня ведаў, што рабіць. Зірнуў у акно. Пачынала сьвітаць.
Я адсунуў ад акна паліцу з кветкамі, паздымаў вазоны з падаконьня і паціху адамкнуў акно. Пакінуў на століку трохі грошай. Мы забралі свае рэчы і ўцяклі з хаты. Я абудзіў фурмана і загадаў запрагаць коней.
Паехалі далей. Я быў нявыспаны. Кляў майго памочніка, а ён, адчуваючы гэтак вялікую сваю віну, апраўдваўся як мог:
— Гэта ўсё бульбяны суп. Адна вада.
— Сорам! Хлопец, як бык, і такія рэчы. Можа, табе пялюшак купіць?
Пашкоджаньне мы знайшлі колькі кілямэтраў далей. Яно было штучнае — некалькі «пралётаў» лініі былі выразаныя. Я пайшоў у найбліжэйшую вёску і прывёў прадсядацеля. Зрабіў пратакол і даў яму падпісаць. Зрабіў ён гэта неахвотна. Пасьля я падключыўся да лініі і вызваніў Менск. Тады з другога боку выклікаў Радашкавічы. Усё было ў парадку.
Пасьля мы ўзяліся ўласна за справу. Аднак давалася яна нам цяжка. Ані мантэр, ані я ня мелі досьведу працы на лініі. Мы звыклі мець справу зь лёгкім тэлефонным дротам. А тут чатырохмілімэтроўка. Тэарэтычна работу я знаў добра. Аднак калі ўзяўся за ажыцьцяўленьне тэорыі, то аніяк. Дрот падае, «выпінаецца». Нават блёкамі не дасі рады. Урэшце неяк такі працягнулі лінію, якая выглядала жахліва, і паехалі назад.
Я зноў у акумулятарнай. Зноў гудзіць вэнтылятар і зноў я працую ў чацьвёртую зьмену. Здарылася гэта незвычайным чынам. У сераду (заўчора) я быў на тэлефоннай станцыі. Штосьці там правяраў. Кусьцін круціўся каля мяне. Перамываў косьці паасобным тэлефаністкам і марзісткам. Я няўважліва яго слухаў, бо ён мне канчаткова абрыдаў. Ня памятаю, каб ён пра кагосьці сказаў нешта добрае, асабліва пра нашых супрацоўніц. А яны яго за гэта зьненавідзелі. Калі часам ламаўся апарат, то звычайна стараліся паклікаць якога-небудзь іншага тэхніка, нават калі Кусьцін быў паблізу. На мяне, з тае прычыны, што я часта зь ім размаўляў, таксама глядзелі непрыязна. У нейкі момант Кусьцін сказаў:
