Читать «БАГАМ НОЧЫ РОЎНЫЯ» онлайн - страница 43

Салдат, нібы адчуўшы мой позірк, узьняў галаву й паглядзеў на асьветленае акно дзяжуркі. Але я далей назіраў яго зь цёмнага акна акумулятарнай. «Не, небарака, вачэй шпіёна ты ня ўбачыш, як і не зразумееш свайго жахлівага становішча і ўсёй агіднасьці свайго лёсу!» Чырвонаармеец ляснуў прыкладам вінтоўкі аб брук і паволі пасоўваўся па двары далей.

З шафаў даносяцца дзіўныя шоргаты, сычэньне, булькатаньне. Мне здаецца, што там ствараецца жыцьцё. Там дзіўным чынам канцэнтруецца энэргія, якой мы ня можам зразумець, хоць і карыстаемся зь яе. І кожны з нас ёсьць такім акумулятарам. Чалавек чэрпае энэргію зь зямлі, з паветра, з вады, з сонца і ператварае яе пераважна ў нікчэмныя рэчы. Прырода працуе за яго, кіруе ім, вучыць яго, а ён робіць усё, што можа, каб зьнішчыць сябе, сказіць жыцьцё, пазбыцца радасьці і свабоды. Ён навязвае сабе фальшывыя ідэі, загразае ў забабонах, захлынаецца собскім і чужым крывадушшам. Што праўда, шмат ёсьць такіх, хто адчувае ці разумее гэта. А яшчэ больш тых, хто хацеў бы гэта выправіць. Але ніхто ня хоча пачаць зь сябе…

Калі б мы маглі хоць тысячную частку той энэргіі, якую нам дае прырода, павярнуць у патрэбным кірунку, як сьветла зрабілася б на сьвеце. А так — мы не даем ані сьвятла, ані цяпла. Часам пачне якісь вар’ят ярка сьвяціць, але яго высьмеюць. І ён згарыць у кароткім замыканьні. Успыхне і сканае. А людзі практычныя скажуць пра яго: «Яшчэ адзін вар’ят разьбіў галаву аб жыцьцё! Не бярыце яго за ўзор!»

Учора вечарам я пайшоў на Ніжнюю Ляхаўку. Туды, дзе колькі дзён таму нешчасьлівая дзяўчына купіла на апошнія грошы пуздрэлак ёду на вячэру. Я ішоў занепакоены, бо можна было чакаць найгоршага. Адчыніўшы дзьверы, я ўбачыў высокую худую бляндынку, якая стаяла за сталом. Яна трымала ў левай руцэ люстэрка і разглядала сябе ў ім, правай рукою папраўляючы кудзеры. Я здагадаўся, што гэта сяброўка той дзяўчыны. Павітаўся зь ёй і спытаў:

— А дзе Наташа?

Жанчына паглядзела на мяне і расьсьмяялася бяз дай прычыны. Пасьля сказала:

— А ці вам, прыгожы мой хлопча, са мною ня весела? Наташа ветраная. Усё бегае па горадзе, а як вернецца, дакучае мне. Увогуле, ніхто мяне ня любіць. У вас ёсьць папяросы?

Я даў ёй папяросу. Яна похапкам запаліла і, гульліва паглядаючы на мяне, пачала насьвістваць якуюсьці мэлёдыю. Я пачуваўся разгублена, але ўдаваў саму непарушнасьць, спрабуючы зразумець, з кім маю справу. Прастытутка ці вар’ятка?

Жанчына была ўбраная ў зношаную, вылінялую сінюю сукенку. Шчокі і вусны ў яе былі падфарбаваныя. Голыя да локцяў рукі былі вельмі худыя. Твар запалы. Толькі прыгожыя, вялікія вочы прыгожа блішчэлі з глыбокіх вачніц. Яна ўвесь час аблізвала ці кусала вусны. Прагна ўцягваючы дым, выпаліла папяросу і зьвярнулася да мяне з какетлівай усьмешкай: