Читать «Жыды на Беларусі. Бытавыя штрыхі» онлайн - страница 3

Ёсьць вельмі пекная беларуская песьня, якая заканчваецца па-гэбрайску і пяецца на хасыдзкую мэлёдыю:

Бацька, бацька! Выкупі нашу матку… Выстрай нашу хатку… Бяз хаткі ня будзем, Бяз маткі заблудзім. Абрамуню, Абрамуню, Абрамуню! Дзедушак ты наш! Чаго ж вы ня просіце, Чаго ж вы ня моліце Пана Бога за нас… Што б вы нас асвабадзілі Із голус (выгнаньне) вывадзілі, Нашу матку (народ) выкупілі, Нашу хатку (Палестыну) выстраілі, Лэярцэйну (у нашу зямлю) прывадзілі — Lejarcejnu, Lejarcejnu!

Адказваюць яму зь неба:

Ой ты, сынок, сынок, сынок, Ня затрогай сваё сэрца. Матка бэндзе выкуплена Хатка бэндзе выстроена Бондзь мондры, чэкай конца Wnejmar lefonow schoro chadoscho… (І мы яму скажам новую песьню)

За другім разам:

Lejarcejnu! Entwert men ihm won ejben.

Вось другая песьня да трох жыдоўскіх патрыярхаў — Абрама, Ісака і Якава: 

Стары Абрам, сівы Абрам, Што ты зажурыўся? — Bёў сына да Акейдо (ахвяру) — Дарма патрудзіўся! Ісак, Ісак, наш ацец, Быў зьвязан, як баранец: Сталі ангелы плакаці, Вялеў Бог адпусьціці. Якаў, Якаў, бацька наш, Чатырнаццаць гадоў авец пас. . . . . Сем за Рохэль, сем за нас.

Гэтакіх песьняў ёсьць шмат у жыдоў, як сур’ёзныя, таксама і лёгкія прыпеўкі.

Вось на манер талмудычнай сафістыкі ешыбацкі жарт:

«То, шма! (Ідзі паслухай!) Казачка піла пойла эй лэй (або не) піла пойла? Калі скажаш — піла пойла, то чаму бэрдэлэ (барада) суха? Калі скажаш — лэй (не) піла пойла, то чаму экелэ (хвосьцік) мокры? — Тэйка — блайбт акашэ» (пытаньне астаецца неразгаданым).

На матыў «Кол Нідрэй» (малітва на «Страшную ноч») жыды пяюць беларускую песьню: «Як паехаў у карчомку». На жаль, словаў ня памятаю.

У некаторых мейсцах Віленшчыны, па мястэчках, жыды, пераняўшыся забабонамі і міталёгіяй беларусаў, на Купальле сьцелюць хлявы крапівой і папаратнікам, каб ведзьмы малака не адбіралі ў кароў. Нешта падобнае да беларускай каляднай казы ёсьць і ў жыдоў. На Дзяды пры выпіўцы адзін адзяецца казою і пяе беларускія прыказкі ў парадку жыдоўскага альфабэта:

«(Алеф) Антон канцавы, Мой родны Хведар Балайло! (уначы). (Бэйс) Браў ня браў — Лаяць ня трэба. Балайло! (Гімэль) Гразамі горад ня браць, Балайло!» і г. д.

Жыды вельмі паважаюць беларускую народную мудрасьць. У іх ёсьць такая прыказка:

«Agojescher glajchwort ist wi aidocshe tojre» (сялянская прыказка ўсё роўна, як жыдоўская Тора).