Читать «Так і жывём, брат» онлайн - страница 259

СКЛЕП

Мікола настрыг ў лесе кошык грыбоў і пачаў выбірацца на дарогу. Блукаў доўга, але выйсці на яе не мог – заблудзіўся. Нарэшце прытупаў у незнаёмую вёску, зазірнуў на падворак крайняй хаты. Павітаўся з гаспадаром – ён вастрыў сякеру на дрывотні, папрасіў папіць халоднай вады. Дзядзька кіўнуў і схаваўся на агародзе. Неўзабаве ён нёс у выстаўленай наперад руцэ коўшык.

– Пі на здароўе, – сказаў.

– Во, дзякуй, – адказаў на клопат пра сябе Мікола і пачаў піць, але адразу ж здзіўлена глянуў на гаспадара. – Што... гэта?

– Бярозавік.

– З градусам?

– Трохі капнуў.

– Нічога сабе, трохі!

– Дапівай, а калі мала, яшчэ дабаўлю.

Калі скончылася пітво, селі на лаўку перакурыць. Пыхкалі дымком, гаманілі. Гаспадар быў пенсіянерам, увесь час рабіў на трактары. Мікола расказаў, што ён журналіст і паэт, сам рускі, але жыве ў Гомелі.

– Пайшлі, пакажу, які ў мяне склеп, – прапанаваў гаспадар

– Ну, пайшлі...

На агародзе спыніліся каля невялічкай драўлянай накрыўкі з дошак, што ляжала прама на траве. Гаспадар яе акуратна адсунуў, і на госця чорным вокам глянуў склеп.

– Што, склеп такі? – здзівіўся Мікола.

– Ага. Залазь, паглядзі, што там у мяне.

– Я ж таўстун – не пралезу...

Гаспадар зарагатаў, а потым прызнаўся:

– І жонка ж у мяне габарытная. Вось я і зрабіў вузкі пралаз, каб яна не змагла ў мой склеп забрацца... А то залезе, хіба ж я сваю бабу не ведаю, і ўвесь мой бярозавік з градусам адным махам вып’е. Ды каб жа праўда выпіла – хіба ж шкада? На здароўе. А то прадукт перавядзе. Праходзіць, патупае, пазлуецца яна каля майго склепа ды і пойдзе прэч. А я, бывае, там і сплю, у склепе, улетку, калі спякотна. Там я тапчанчык змайстраваў. Ёсць што выпіць і чым закусіць у маім склепе. Але што там ёсць – пра гэта мая баба не ведае. Здагадваецца толькі. Калі хочаш, кажу, глянуць, што ў мяне там, то залазь...

Развіталіся цёпла. Мікола патупаў у цэнтр вёскі, дзе павінен быў спыніцца рэйсавы аўтобус, а гаспадар пастаяў яшчэ трохі на вуліцы, гледзячы ўслед госцю, і падаўся на свой падворак. Вастрыў жа сякеру, то, мабыць, будзе нешта рабіць...

ТОРТ

З заработнай платы Хмукін купіў торт, добры па сённяшніх цэнах, даволі танны. Ён нёс дадому торт і злёгку хістаўся: перад тым, як зайсці ў гастраном, Хмукін заглянуў з сябрам ў кафэ-бар. Рашылі прапусціць па чарцы. Прапусцілі. Пасядзелі. Пагаманілі. Нехта прапанаваў паўтарыць – усе пагадзіліся, на стол леглі «ваўкі», «мядзведзі», «ласі»... іх згроб шырокай рабочай далонню сам Хмукін, вярнуўся да стала з бутэлькай. Зноў выпілі, зноў пагаманілі. Потым усё паўтарылася. Скінуліся – купілі, выпілі...

Хмукін нёс торт і ўяўляў, як абрадуюцца ягонай пакупцы жонка і пяцігадовы сын Лёшка.

Перад пад’ездам на лаўцы (карціна знаёмая для гараджан) Сядзелі бабулькі, вялі дыялог пра жыццё-быццё, праводзілі дапытлівымі позіркамі кожнага, хто заходзіў-выходзіў, давалі яму кароткую, а то і даволі разгорнутую характарыстыку – гледзячы на каго які мелі кампрамат або станоўчыя звесткі. Патрапіў на іх вочы і Хмукін. Павітаўся. Нават выдаў не дужа каб трапны жарт бабулькам, трасянуў у паветры тортам: маўляў, і мы не адны сухары трушчым, бываюць і на нашай вуліцы святы. І патупаў далей, да сябе.