Читать «Вятрак – птушка вольная» онлайн - страница 5
Васіль Ткачоў
Мікіта зацягнуўся дымком, годна адказаў:
– За руку не цапнуў.
А Лізавета ела бульбу, хітала галавою, прычмокваючы языком:
– А і смачныя ў цябе боты, Хвядос! Век, здаецца, такіх не ела!
Дзядзька Хвядос на тое адказаў:
– Ты еж, еж, Ліза. І ты, Варка, не сядзі. Націскайце.
– Ды мы ж... Ці багата нам трэба? – быццам апраўдвалася Варка.
– Да гэтай бульбы ды скварачку б! – уздыхнула Лізавета.
Мікіта прыцмокнуў:
– О-о-о-о!
А дзядзька Хвядос хітравата прыжмурыў вочы:
– Скварачку, гаворыце? Не пашкодзіла б. Але ў мяне больш ботаў няма...
Варка раптам разанула паветра рукой:
– Ай! Пачакайце. Я зараз.
І знікла. Хвядос правёў жанчыну позіркам, спытаў:
– Аўдавела?
– Даўно, – нахмурыў бровы Мікіта.
– Усёроўна чакае, – скасіўшы вочы у той бок, дзе схавалася за парканчыкам Варка, мовіла Лізавета. – А раптам? Верыць і чакае. А можа і вернецца. У Зімніцы вунь адзін вярнуўся. Пахавальную атрымала баба, значыць, а ён праз год вярнуўся. Ой, лепш не ўспамінаць. Ідзе ў вёску, вечарам якраз, уяўляе, бедалага, як любая жонка кінецца ў ягоныя абдымкі. Падступіўся да акна – паляпаць, мусіцьбыць, сабраўся, знак падаць, каб тая ад нечаканасці прытомнасць не згубіла – і вачам не верыць: сядзіць баба за сталом з другім мужыком, вячэраюць. Вось. Ды што гаварыць? Такі ўжо ў нас, баб, лёс: не ведаеш, дзе згубіш, а дзе знойдзеш.
– Няўжо было? – падалося, аслупянеў Хвядос.
Мікіта кіўнуў:
– Лізавеціна праўда. Я і мужыка таго ведаю – Панасам зваць.
– Пачакайце, а баба тая з кім засталася?– запытаўся Хвядос.
Лізавета вырачыла вочы на Хвядоса:
– З кім засталася? Каб не Колька, я б табе сказала. А ты б на месцы бабы як зрабіў?
Дзядзька Хвядос прытуліўся тварам да печы. Маўчаў.
– Ну даруй мне, Хвядос! – апраўдвалася Лізавета, бо адчувала, што не тое ляпнула. – Ну дурніца я, дурніца!
– Я б і слова кепскага не сказаў сваёй Агрыпіне, – Хвядос, як і раней, пяшчотна гладзіў печ. – Каб толькі дачакалася...
– Ты не сказаў бы, ты з душой, – не гледзячы на Хвядоса, прамовіла Лізавета. – Ну і язык у мяне... цьфу!
– Дык і Панас той таксама не стаў вінаваціць маладзіцу, – сказала і зачырванелася Лізавета. – Яна плача, заходзіцца не сваім голасам, а Панас супакойвае: «Ну, што ты? Ну, што ты? Ты не вінаватая, кажа, маладзіца. Вайна ўсё... Ты правільна сказаў, Хвядос. Вайна... Яна наблытала... А новы мужык – ён не з мясцовых быў – сабраў транты, папрасіў прабачэння ў Панаса, раз ужо такая справа атрымалася, і пойшоў сваёй дарогай. Багата нас, баб, засталося. Знойдзе сваё шчасце. Ну, мужыкі, чаму галовы павесілі? Варка нешта ў ганчурцы нясе.
– Чакала... берагла... – сказала, з’явіўшыся, Варка і паклала на зямлю скрутак. – Не спатрэбілася. Бярыце, людзі, ежце.
Дзядзька Хвядос дастаў са скрутка кусель сала, патрымаў у руках, а тады паглядзеў на Варку:
– А можа – дарэмна, га?
Варка заматляла галавой:
– Не дарэмна. Чуе маё сэрца: не дарэмна.
Мікіта ўзяў нож, пачаў скрыліць сала, расцягваючы гукі, бубніў:
