Читать «Паміж зоркай і свечкай» онлайн - страница 17
Генадзь Бураўкін
Вольная дума
Наследуючы Янку Купалу
Дзе ўжо хацець весялосці і смеху —Столькі кавокал няпраўды і глуму!..Толькі адно застаецца мне ўцехай —Вольная дума.Песні высокай сціснулі горла,Плача жалейка тонка і сумна.Але жыве раскавана і гордаВолькая дума.Злодзей,Забойца,Вар'ятАшалелаЛезуць з чужога пірацкага трума.Зводдаль сядзіць Папялушкай нясмелайВольная дума.Хочуць забраць нас для новага пана —I ўжо названаI дата,I сума.Вось і рыдае ў душы несціханаВольная дума.Можа, наперадзе радасці мала,Як перад чорнаю хваляй самума,Ды не скарылася і не сканалаВольная дума.Сіл набярэцца яна і ўваскрэснеЗхлуду,З нявер'я,З дзяржаўнага тлумуI празвініць трыумфальнаю песняй —Вольная дума!* * *Ці дапаможа нам РасіяПа свеце не пайсці з сумой,Калі ў самой слабеюць сілыI ласкі хочацца самой?Няўжо мы гэтакія зломкі,Што не разгонім каламуцьI нашы продкі і патомкіНас за няздатнасць праклянуць?Няўжо мы паддадзімся здзекуI прададзім,Як бабылі,Усё,Што бог нам даў спрадвеку,Усё,Што самі здабылі?Навошта хочацца камусьці,Каб не вярнуліся назадI праляцелі міма гусіПаўзверх рабінавых прысад,Каб раптам анямела песняКаля наддзвінскага сяла,I моўчкі высахла Палессе,I Нарач бросняй зарасла?Дзеля чаго тупая здрадаЦішком крадзецца з-за хлявоў?Няўжо Расія будзе радаЗаймець бяздарных халуёў?Няўжо ў пачвары двухгаловайНа нас раскрыты кіпцюрыI ўсеКрывёй сваёй і мовайМы захлынёмся без пары,А на рамонкавым абшары,Дзе могілкі між саснякоў,Пір будуць ладзіць янычарыУ чорным чадзе шашлыкоў?!Усім,Вусатым і бязвусым,Крычу я ім,Як на крыжы:"Ну дайце ж,Дайце беларусамСваёю хатаю пажыць!"* * *...Ідзе ў кабінетах высокіх гульня,Бушуе манкуртаў гарластая раць:Ці мову мяняць,Ці дзяржаву мяняць,Ці, можа, абедзве суседу аддаць ...Усё, як у хворым прыдуманым сне ...Не дай Бог дажыць да часіны,КаліУнук нас на мове чужой праклянеЗа тое,Што родную не збераглі...* * *Чорнымі зданямі,Пнямі-агаркаміШлях баравы абступілі карчы.Зноў па ўсім краі ахрыпла закаркалі,Крыллем залопаліКрумкачы.Покуль яшчэ ледзь займаецца раніца,Покуль ваколіца дрэмле ў цішы,Так яны пнуцца,Так дружна стараюццаМову ў нас вырваць з прымоўклай душы.Люта пявучае слова дадушваюцьВоля чужаяI час наш цяжкі.Сонна пасопваюць раўнадушнаПрацаю змораныя землякі.У прыдарожнай смузе васільковайРанняя зорка ўзгарэлася б хоць!Не адыходзь,Мая родная мова!Матчына песня,Не адыходзь!Не пакідайце мясціну святую,Што разгубілася ў новай бядзе!Хто вас без нас зберажэ і ўратуе?Хто вас без нас да душы прыкладзе?Верце,Мы можам яшчэ абудзіццаI прыбяром ад дарогі карчы.I прынясе нам святло зараніца.I пахаваюцца ў змрок крумкачы ...Памірала жанчынаЖанчына ціха памірала,У вечнасць чорную плыла.То ў цемру стомлена нырала,То ўскідвалася да святла.Яе наструньвала імкненнеАдчайна вырваць з небыццяХаця б глыток,Хаця б імгненнеЗямнога грэшнага жыцця.Кусала вусны, каб не войкаць,Шукала на экранах сценСамотным невідушчым вокамКахання прывіднага цень.Яна ўжо ведала,Як малаДыхання засталося ёй,I развітальны крык трымалаУсёй істотаю сваёй.У барацьбе з хваробай лютайЁй так хацелася, відаць,Каб і апошняю пакутайНікому клопату не даць ...