Читать «Паміж зоркай і свечкай» онлайн - страница 15
Генадзь Бураўкін
* * *Ну што, Беларусь, у цябе за сыны? —Хто быў паштаром,ПлугаромЦі падпаскам,Як толькі праб'ецца хоць трохі ў чыны,Забыць цябе лічыць сваім абавязкам.Ад хлева вясковага вернуць лычы,Хоць бацькава сала ядуць як зазвычайI матчыну мову гатовы лічыцьI "беднай",I "хамскай"I проста "мужычай".Не лезе у вушы ім даўні назоў,Псуецца настрой ад бабуліных строяў.Зусім ім не трэбаНі нашых князёў,Ні нашых прарокаў,Ні нашых герояў.Хоць ты з іх і крыжык нацельны здымі,Ніхто перад крыўдай тваёй не заплача...Ну што тут паробіш —У кожнай сям'іI з сынам часамі бывае няўдача.Ну што ж,Калі нехта гатоў і чалмуНадзець,Каб на месцы сваім утрымацца,Адно толькі сэрца сціскае:Чаму,Чаму іх так многа ў цябе,Мая Маці?..* * *Нехта кажа:— Так жывём.Нехта кажа:— Так жуём.Нехта кажа :— ДажываемI ваюем з гадаўём.Нехта кажа:— Гэта здзек.Нехта кажа:— Гэткі век.Нехта кажа:— Не патрэбенЧалавеку чалавек.НехтаЛёс свой пракляне.НехтаСлёзы праглыне.Нехта ў горы і бяссілліСум патопіць у віне.I ні зблізку,Ні здаліНе памогуць каралі...Да чаго ж мы з вамі,Людзі,Край свой родныДавялі!* * *Той,Хто іншаму яму капае,Хай спытаецца ў лёсу свайго,Ці не кіне воля сляпаяУ сьшучы пясок і яго?Ці не скоціцца ён з касагоруНа халоднае мулкае дно,Каб пасля доўга грэбсціся ўТору,Дзе вячэрняе неба відно?А з-за хмар будзе месяц смяяцца,Як у ямы той бераг высок.I ўвесь час праз бяссільныя пальцыБудзе сыпацца жоўты пясок.* * *Ты, помніш, мне казаў:— Няможна жыць,Зусім няможна жыць без Беларусі...Ідуць гады,Імклівы час бяжыць.А ты далёка.I няскора, мусіць,Заморскія закончыш ваяжы.Не веру я,Што выгада аднаЦябе з чужых краёў не адпускае,Што дабрабыту сыты сатанаЦябе аплёў злараднасцю,ЯкаяМіж намі вырастае,Як сцяна.Відаць,Старая тайная вінаТабе душу збалелую сціскае.Ды Бог табе суддзя.Каля акнаСтаіць матуля сумная, сіваяI ўсё цябе чакае да відна.А я ў бяды народнай на мяжыЗ усімі тут і плачу, і смяюся,Бо праўду ты казаў:— Няможна жыць,Зусім няможна жыць без Беларусі.* * *Выцерпеў край нашПаводкі,Пажары,Навалы,Выдраўся трудна з балота пагарды і зла,Толькі каб родная мова жыла і спявалаI для душы бсларускай святоюскарбонкай была.I ўжо здавалася:Сонца заззяла ў аконцы,Прашчураў ціхі наказ даляцеў да прысадI па-дзяржаўнаму годнаПа ўсёй ачунялай старонцыРоднае слова займае законны пасад.Дзеткі,Нібыта малітву,Яго паўтаралі.Песні ўздымалі яго да яснотных вышьшь...Ды ўжо злаваліІмперскіх штабоў генералы.Ды ўжо фельдфебеліЛезлі яго задушыць.Тыя,Што беглі сюды ад цяжкой галадоўліI пачувалі сябе, нібы ў хаце свасй.Ну а найболей —Уласнай саўтаснай гадоўліЗ луджанай глоткайI рабскай халоднай крывёй.Як яны наскае слова качаюць у брудзе!Як яны пнуцда яго дзканаць вазусім!..Родны Іван Дамінікавіч!Вы нам даруйце.Ты нам даруй,Калі зможаш,Самотны Максім!..Вулічны музыкаВакол яго будзённасць шэраяЛюдской паводкаю вірыла,А за спіной —Вялізным чэравамШумеў, бурчэў паўдзённы рынак.Яго, здаецца, зранку ўходалаЧужая гулкая гамонка.Ён слухаў сам сваю мелодыю,Шчакой прыпаўшы да гармоніка.I медалі яго салдацкіяЗ грудзей глядзелі сарамліва,Нібыта прадзедавы цацкі,Наіўна ўзятыя з архіва.Адзін ён чуўЗваночак срэбныСвятой ваеннай маладосці,Зусім нікому не патрэбныТут,Дзе кубельцы ды авоські.Яму даўно было ўсё роўна,Ці спачуванне чуць,Ці кепікі.Не заўважаў,Як грошы поўніліСтарую "ленінскую" кепку.Ён помніў,Што яго з "зарплатай"Ужо чакаюць дамачадцы...А мне хацелася заплакаць.I выбачацца,Выбачацца...