Читать «Азірніся ў каханні» онлайн - страница 93

Над дзедавай галавой папоўз шызы дымок, бы слабая аблачынка. Ганчар маўчаў, трымаючы ў пальцах з глінянай покрыўкай піпку, зацягваўся раз-пораз, жмурыў вока. На шчацэ выразна відаць выпуклыя сінія пражылкі, а ў сівой барадзе заблыталася хітраватая ўсмешка.

У сухой вершаліне запрацаваў Каваль у сваёй кузні — з шышак паляцела дробная лузга, бы крылле стракоз, пасыпалася на зямлю. Зноў задраў галаву Цар — глядзеў маўкліва ўверх.

— Дзед Мікіта, папытаць усё хачу — а чаму ты заўсягды вясёлы? — павярнуўся да ганчара Косцік, у вочы старэчыя зазірнуў. — Ведаю, што гора і пакут на тваю душу дасталося — уга-га колькі!

Дзед кашлянуў, выняў з кішэні скарынку хлеба, пачаставаў Паласаціка.

— Вясёлы, кажаш? Мо яно і так... То добра, калі людзі так думаюць, значыць, я сапраўды вясёлы. Няхай людзі радуюцца і смяюцца з нечага разам са мною і няхай не чуюць, што не смяюся я, а душа мая плача...

— Я, здаецца, адчуў гэта, Мікіта Парфенавіч, але нікому не гаварыў. Але смяяўся разам з усімі — бо і мне было весела.

— Правільна рабіў, што смяяўся. Для таго і выдумляю ўсё, каб людзі мой боль не бачылі, ён — мой, а людзям радасць патрэбна — тады яны будуць лепшымі і дабрэйшымі. Я веру ў людзей, веру ў тое, што яны навучацца разумець сяброў тваіх, вось пабачыш, што палюбяць.

— І я хачу таго ж — вельмі-вельмі.

— Так, Косцік, я вясёлы. І, можа, нават шчаслівы. Бо навучыўся тапіць балючае і горычнае ў рабоце. Гаршкі раблю, гладышы, людзей з гліны ствараю — Бог таксама першага чалавека з гліны зрабіў, і мне робіцца лёгка. Ведаю, што і ты, калі цяжка бывае, ратунак свой у лесе знаходзіш, сярод сяброў сваіх, каля Янкавага дуба, каля Ганарліўкі і Цара — ім давяраеш свой боль і адчай. Бо перакананы — яны памогуць табе, параяць, хаця і маўчаць, не могуць і слова вымавіць. Але ж ты іх разумееш, ведаеш, на што яны скардзяцца. З лесу ты заўсягды вяртаешся памаладзелы, бы пасля сустрэчы з Любі-травою...

Косцік адчуў, што чырванее, і гэта заўважыў Ладуцька, сам зразумеў, што ляпнуў лішняе — хто ж за язык цягнуў, і таму адвярнуўся, быццам шукаў каго поглядам.

— Не саромся свайго кахання, ляснік, насіць табе яго да скону год тваіх. Мне шкада вас абаіх, памагчы чым бы хацеў, ды не ўмею. Усё ўмею, а вось тут... Кахаеш ты яе моцна, ведаю. Гэта твая радасць і шчасце. І — вялікая бяда. Калі не гора.

— Так, толькі не гора. Не, не гора. Шчасце.

— Добра. Я ніколі няпраўды не кажу. Нават ворагам сваім, калюх-калюха...

— Ведаю, дзеду. За што і люблю цябе.

Сціх і Каваль. Ці то стаіўся ў дупле, ці то паляцеў куды. Маўчалі. Звяры разумелі, пра што гаварылі ляснік і ганчар, усё чысценька разумелі. А каб маглі гаварыць самі, то шмат чаго цікавага расказалі б пра сябе. Пра свае пакуты і трывогі, пра свае хваробы і недаўменне паводзінамі чалавека. Яны ж даверліва паглядалі на іх, адчувалі, што паміж імі ўсталявалася згода і ўзаемаразуменне.