Читать «Азірніся ў каханні» онлайн - страница 117

Зліпаюцца і баляць вочы. Ужо колькі начэй і парушынкі сну не было. На душы радасна — усю ноч праседзеў каля Вікці. Яна кашляла безупынку — аж балюча было слухаць. Прыходзіў не да Вікці і не да бацькоў. Да бабы Настазі — пякла яна, як і Арэнка, партызанам хлеб. Перад гэтым прыходзіў да Арэнкі. Адну ношку аднёс да дубоў, на Бобрык, дзе яго чакалі партызаны. Хлеб быў яшчэ цёплым, пахкі. Стась Мілёнак браў кулідкі ў рукі, падносіў да носа і зажмурваў вочы: «Самы святы пах на зямлі...»

Настазя з жанчынамі — Маланчыхай і Чыкановай Марфай — замясілі цеста і сказалі, што ноччу спякуць зноў. Вось Косцік і забурыўся на дзень у сцірту. Меркаваў так: пабудзе вечарам у бацькоў, забярэ потым у жанчын хлеб і тады пойдзе на сустрэчу з хлопцамі.

Косцік захаваў глыбей у сена карабін, сам накрыўся саломай і сенам. Галаву абгарнуў світкай — і яго адразу ахутала цяплынь. Перад вачыма з'явілася Вікця, нешта вясёлае казала яму, усміхалася пяшчотна...

Калі Жамойда выехаў па фурманцы з дому, распачыналася раніца, ён ехаў, каб пабраць у тым стозе подсцілу для каровы, ён зняў з воза драбінку, падняўся наверх. Убачыў сасновую сухадрэвіну з абсечаным суччам — як лесвіца. Зрабіў крок і наступіў на нешта цвёрдае. Усунуў руку ў салому і намацаў халодную рулю карабіна.

Казімір сеў, задумаўся.

І тут да яго слыху данеслася чыёсьці пасапванне. Прыслухаўся — побач. Разгарнуў салому — на яго глядзеў Косцік Міхалап шырокімі ад здзіўлення вачыма.

Жамойда адышоў і сеў. Карабін паклаў між сабой і Косцікам, бліжэй да сябе.

— Палажы вінтоўку — не твая, — загадаў Міхалап, не падымаючыся са сваёй лежанкі,— цела ад нечаканасці ўсё здранцвела, і ён не ведаў, што рабіць у такой сітуацыі.

— Бач, ён у мяне ў палоне і мною ж камандуе, — хмыкнуў Жамойда незадаволена, таксама разгубіўшыся ў такой нечаканай сітуацыі.

Косцік прагнаў ад сябе рэшткі сну, атрос галаву ад сеннай трухі. Сеў і паглядзеў спачатку на Казіміра, пасля ўжо вакол — ці няма каго.

— Дык кажаш, у палон мяне ўзяў?

Адказу не пачуў.

— Што тут з канём робіш?

— Па салому прыехаў. На падсцёл.

— Гаспадар. Каму вайна, а табе маць радна...

— Карова есці і ляжаць хоча, як і чалавек, — як бы ўжо апраўдваўся Жамойда.

— А чаго ж не на службе сёння? Мо выгналі?

— Выхадны.

— Добра ў Гітлера ўладкаваўся, і зарплата добрая, і гарэлкі — пі не хачу... Лафа!

Вінтоўка ляжыць між імі, чорная руля белай ніткай блішчыць на сонцы. Але ў рукі яе не браў пі Косцік, ні Казімір, хаця абодва не зводзілі з яе вачэй.

«Ускочыў як у пельку, — думаў Міхалап, жуючы сяніну — горкую, што палын, — а каб гэтыя бобікі аблаву рабілі? Загрымеў бы як швед пад Палтавай. Але нешта ж і не пазнаць Жамойды, гаворыць, як быццам вінаваты мне што. Але ж мог з той вінтоўкі ўлажыць мяне або параненага здаць у паліцэйскае ўпраўленне, балазе і транспарт у руках. Узнагароду за гэта атрымаў бы, гэта точна... Хітры ён і асцярожны...»

Казімір глядзеў удалячынь, туды, дзе сіпеў лес, асмужаны асенняй цеплынёй, пра нешта думаў. Лоб быў нахмураны, нос востры, бы абсечаны сякерай. Зубы сцяў, і не зразумець было, што ён замысліваў...