Читать «Душою з небам гаварыць (Выбраная лірыка)» онлайн - страница 94

Ніна Мацяш

Што ўплывала, калі пачала Я пісаць беларускаю мовай? Канаванай парою пчала Назапашвае ўзятак мядовы. Канаванай, Наспелай парой. Спела ў часе й маё шчыраванне... Сёння поклік настойлівы той Я акрэсліла б як павітанне Усяго, што амыла душу I жывою вадою, і мёртвай. Перад істай, бадай, не зграшу, Як скажу: Змалку ведала цвёрда, Што Люблю непаўторны свой род I яго анідзе не зракуся, Як бы лёс ні падгорчываў мёд Прыналежнасці да Беларусі. Давялося ж бо павандраваць Мне й па розных дарогах няблізкіх: Свет умее ў палон сэрца браць, I вязніцай не стала калыска Майго голасу ў свеце зямным. Дзячу долі за ўсе пуцявіны, Дзе жаўронкавы час, і савіны Мяне моцніў вяртаннем маім У ціхмяны мой край, да жытла Каля шэрага поля й балота, Каб адчуць — зноў і зноў! — я магла Наўзвышальную дзею тайноты Ўласнай злітнасці з гэтай зямлёй, З песні ейнае ладам смутлівым, З той адвечнай гаворкай, якой Свет шматстайняць і родныя Нівы (мая вёска, мае карані). Гадаванка палескае глебы, Я папросту не мела патрэбы З Музай мовай чужой гаманіць. Хоць даніну і я аддала Вершаваннем калісь па-расейску: Беларуская ж мова была Між "культурных", Бы й сёння, "Плебейской"... Гарда гэтая, можа, найбольш На мой выбар тады паўплывала: Творства ўласнае стала маёй Сталай формай пратэсту на боль, На знявагу, пахлебства, хлусню. Вопыт людства ды ўласны наш вопыт Прымушаюць нас у глыбіню Кожнай з'явы глядзець. Ўсякі клопат Чалавека на пэўнай зямлі, Ў пэўным часе ды ў пэўным суполлі Ёсць высілкам на той араллі, Дзе ўсёлюдская творыцца доля. Дасканаліць самога сябе Азначае спрыяць дасканаллю Свету цэлага, дзе зноў за даллю Толькі далеч пакліча цябе. Усміхаюцца людзі ў адказ, Калі часам з усмешкай зазначу, Што й падлогі мыццё нам аддзячыць, Калі мыем мы — не напаказ... Свет любові, ладу, чысціні Ва ўзаемінах чалавечых, Свет павагі і дабрыні — Толькі ён можа дух наш увечніць. Як умела, стварала яго, Як пасільвала, як патрапляла. А які мне набытак з таго? Спадзяюся, ў сабе ўтаймавала Я хоць ноту гардыні зямной. Навучаюся не мітусіцца, Спакайнець, не ірвацца душой Да таго, што не можа тут збыцца. Як вучуся й дагэтуль святліцца, Дзякуй верным сябрам за цяпло На жыццёвых пранозлівых проймах: Так хачу, каб ім вольна было! Каб Святло іх трымала ў абдоймах! 1994 ПАЛЁТ НАД ЖЫТАМ. УДОМА Ніхто не дзівуецца лёту майму па-над жытам, Дый хто б дзіваваўся, калі анідзе ні істоты Бязяюдна. Бязмоўна. Бязвеўна. Бязмежна разліты Спакой ціхамірны. Ні тлуму, ані адзіноты. За полем даспелым, за хвойнікам срэбназялёным Мой дом, дзе ўсё - новае: сцены, і столь, і масніцы. Чакаюць у шафе расчыненай строі-абновы. А свежая стружка ў кутку так духмяніць жывіцай! І босым нагам цёпла-цёпла на жоўтай падлозе. І дыхаецца лёгка-лёгка: ну вось я і ўдома, Дзе ўсё навакола мяне і ўва мне прайнялося Нарэшце-ткі сонцам, так з'яўленым, а невідомым...