Читать «Бiльярд а палове дзесятай» онлайн - страница 36

Я павярнуўся да яго спiнай i пачаў паволi ссоўвацца долу, трымаючыся за купкi травы.

— Ах, гэта ты, — сказаў стары. — Ты… я ведаю цябе, але прозвiшча твайго не памятаю.

— Фэмель, — адказаў я.

— Ну вядома ж, цябе шукаюць; пра гэта казалi ў ранiшнiх навiнах, i я павiнен быў адразу здагадацца, калi яны перадавалi апiсанне тваёй знешнасцi: чырвоны шнар на пераноссi; гэта здарылася тады, калi мы пад час паводкi перапраўлялiся на той бераг i ўрэзалiся ў апору моста, бо я не разлiчыў хуткасцi плынi; ты выцяўся галавою аб жалезны кант на лодцы.

— Вось акурат пасля гэтага мне не дазвалялi прыходзiць сюды.

— Але ж ты прыходзiў.

— Ужо нядоўга — потым мы пасварылiся з Алоiсам.

— Хадзем, але прыгiнайся, калi мы будзем iсцi пад перасоўным мостам, бо наб'еш сабе гузак, i табе не дазволяць прыходзiць сюды. Як табе ўдалося ўцячы ад iх?

— Нэтлiнгер на досвiтку прыйшоў у маю каморку i вывеў мяне да чорнага ўвахода — туды, дзе пачынаюцца падземныя пераходы, што вядуць да чыгуначнага насыпу поблiзу Вiльгельмавага рова. Ён сказаў мне: "Змывайся — але я магу табе даць толькi адну гадзiну форы: праз гадзiну я павiнен буду паведамiць у палiцыю; я пятляў па ўсiм горадзе, перш чым прыйшоў сюды да цябе".

— Так-так, — сказаў стары. — Значыць, вы збiралiся кiдаць бомбы! Збiралiся рабiць змовы i… учора я ўжо аднаго перапраўляў за мяжу.

— Учора? — спытаўся я. — Каго ж гэта?

— Шрэлу, — адказаў ён. — Ён хаваўся тут, i я ледзьве яго ўгаварыў адплысцi на «Ганне-Катарыне».

— Гэта ж Алоiс заўсёды марыў быць штурманам на «Ганне-Катарыне»!

— …I зрабiўся iм. А цяпер — пайшлi.

Спатыкаючыся, я iшоў за Трышлерам да яго дома, уздоўж пахiленага набярэжнага мура каля падножжа ўзгорка; я падымаўся i падаў зноў, падымаўся, i пры гэтых рэзкiх рухах кашуля то адрывалася ад скуры, то зноў прыляплялася да яе; ад няспыннага болю я амаль знепрытомнеў; у гэтым стане рухi, колеры, пахi з тысячаў успамiнаў перапляталiся, накладвалiся адно на адно; боль выцясняў размаiтыя таемныя знакi зменных колераў, зменных накiрункаў, зменных нахiлаў.

Паводка, думалася мне, паводка: мяне заўсёды цягнула кiнуцца ў ваду каб яна панесла мяне да шэрых даляглядаў.

У паўсонных лятунках мяне доўга турбавала пытанне, цi можна ў збане схаваць пугу з калючага дроту; у маiх успамiнах рухi ператваралiся ў лiнii, якiя складвалiся ў фiгуры: зялёныя, чорныя, чырвоныя фiгуры былi падобныя да кардыяграм, у якiх адлюстроўваюцца жыццёвыя рытмы пэўнага чалавека; рэзкi рух, якiм Алоiс Трышлер выцягваў вудачку з вады, калi мы лавiлi рыбу ў Старым Порце; рух, якiм ён закiдваў леску з прынадай; яго рука, што плыве ў паветры, паказваючы хуткасць плынi; зялёным па шэрым дакладна вымаляваная рука; тое, як Нэтлiнгер падымаў руку, каб шпурнуць мячык Шрэле ў твар; дрыжанне ягоных вуснаў, раздзiманне ноздраў; ён ператвараўся ў шэрую постаць, што сваёй формай нагадвала павучыны след; нiбыта з дапамогай тэлеграфаў, якiя я не здолеў прывязаць да пэўнага месца, у маёй памяцi адбiвалiся вобразы: Эдыт увечары пасля той гульнi, калi я пайшоў да Шрэлы; твар Эдыт пада мною на траве, у Блесэнфэльдскiм парку; калi мы ляжалi там, яе твар быў вiльготны ад летняга дажджу; на яе светлых валасах блiшчэлi кропелькi вады, сцякалi па яе брывах: вяночак серабрыстых кропляў, што падымаўся i апускаўся ў рытме яе дыхання; гэты вяночак зафiксаваўся ў маёй памяцi як шкiлет марской жывёлiны, знойдзены на ржавым пляжным пяску i памножаны да незлiчоных хмарак аднолькавай велiчынi; лiнiя яе рота, калi яна сказала мне: "Яны цябе заб'юць". Эдыт.