Читать «Нацыянальная ідэя ў сучасным свеце» онлайн - страница 92
Анатоль Астапенка
Пратэстанты першымі за ўсіх хрысціян увялі служэнне на родных мовах, а таксама распрацавалі сістэму нацыянальнай адукацыі. Ня дзіва, што за кароткі час розныя адгалінаванні пратэстанцтва распаўсюдзіліся па ўсёй Зямлі, а ў некаторых краінах (Швецыя, Эстонія, Данія, ЗША і г.д.) сталі дамінуючымі веравызнаннямі. Дзякуючы пратэстантам і апостальскія Цэрквы — каталіцкая і праваслаўная — распачалі сваю сістэму нацыянальнай адукацыі. У католікаў у свой час набыў вялікую вядомасць ордэн іезуітаў, які даў сур’ёзную канкурэнцыю пратэстантам.
Як бачым усе хрысціянскія канфесіі — каталіцызм, праваслаўе і пратэстанцтва прыхільна ставяцца да нацыянальнай ідэі, нацыі і нацыяналізму. Больш таго, іх сувязь непадзельная, і будучыня чалавецтва ва ўсё большай інтэграцыі ідэалогіі хрысціянства з нацыянальнай ідэяй, ідэяй нацыі і нацыяналізму.
Заключэнне
Нацыянальная ідэя (НІ) набывае ў надышоўшым ХХI стагоддзі выключную ролю. Яна адказвае за лёс той дзяржавы, якая вызнае гэтую ідэю. НІ робіць дзеяздольнай дзяржаву, паказвае шлях ёй у будучыню, яднае грамадзян краіны. У цяперашні час як ніколі абвастрыліся этнічныя і нацыянальныя канфлікты, ідуць шматлікія войны. Працэс стварэння незалежных краін, распачаты ў канцы мінулага стагоддзя, працягваецца, набывае яшчэ большую паўнату і глыбіню. Узнікаюць новыя этнасы і нацыі, фармуюцца новыя дзяржавы (нацыі-дзяржавы). І разуменне таго, што такое нацыя, чым яна розніцца ад этнаса, чаму нацыя вядучы чыннік сучасных палітычных працэсаў, — набывае зараз першаступеннае значэнне.
Не менш важнай праблемай з’яўляецца асэнсаванне і разуменне сутнасці ідэалагічнай абалонкі цела нацыі, яе душы — нацыяналізму. Лібералізм і камунізм — палітычныя ідэалогіі, што дамінавалі ў мінулым стагоддзі, цяпер вымушаны саступіць са сваіх ключавых пазіцый і калі не аддаць пальму першынства нацыяналізму, то падзяліць яе з ім. Усё гэта вымушае прыступіць да разважлівага дыялогу паміж рознымі ідэалогічнымі канцэпцыямі, што патрабуе перш за ўсё дакладных і ўсебаковых ведаў аб кожнай ідэалогіі і дактрыне. ХХI стагоддзе павінна стаць стагоддзем мірнага вырашэння міжнацыянальных і міждзяржаўных спрэчак. Шлях ненасілля — нашая будучыня.
Дадзеная кніга ёсць спроба запоўніць існуючы ў беларускай навуцы прабел у ведах аб нацыянальнай ідэі, нацыі, нацыяналізме. Доўгія гады гэтыя тэмы былі непажаданымі для грамадскіх навук у краінах сацыялізму: СССР, Усходняй Еўропы і іншых. Калі і разглядваліся такія пытанні, то вельмі тэндэнцыйна і аднабакова. Аўтар прапануемай кнігі паспрабаваў прааналізаваць асноўныя існуючыя ў свеце тэарэтычныя веды аб НІ, нацыях і нацыяналізме і даць некаторыя абагульненні.
На нашую думку нацыянальная ідэя (НІ) — гэта
