Читать «Нацыянальная ідэя ў сучасным свеце» онлайн - страница 80

4.1.2. Спектр партый Рэспублікі Беларусь ў свеце еўрапейскіх ідэалагічных платформ (на сярэдзіну 2000 г.)

На Беларусі камуністычная ідэалогія прадстаўлена двумя партыямі КПБ (падтрымлівае прэзідэнта) і ПКБ (трэцяя група). Сегмент 10 з схемы 3 папярэдняга раздзелу на беларускім ідэалагічным грунце адсутнічае — нацыянал-камуністаў няма.

Сацыял-дэамакратычная ідэалогія — найбольш папулярная ў Беларусі. Адпаведных партый на Беларусі — 3 (партыі, у назве якіх ёсць словы сацыял-дэмакратычная). Гэта — БСДПНЗ (Беларуская сацыял-дэмакратычная партыя Народнай згоды); БСДГ (Беларуская сацыял-дэмакратычная Грамада) і БСДП «НГ» (Беларуская сацыял-дэмакратычная партыя «Народная Грамада»). Нягледзячы на блізкасць назваў усе гэтыя партыя маюць розныя погляды на беларускую палітыку. Першая з іх — прытрымліваецца афіцыйнага, прэзідэнцкага курсу і дзейнасць партыі не выходзіць за рамкі «згоды з урадам», БСДП з’яўляецца правацэнтрысцкай партыяй (с.-д. ІІ на схемах 3 і 4), а БСДП «НГ» партыя больш левага накірунку — утвораная ў выніку аб’яднання БСДГ 1991-га году (М. Ткачоў) і Партыі Народнай Згоды (с.-д. І на схемах 3, 4).

Акрамя гэтых партый да сацыял-дэмакратычнага накірунку адносяць сябе Беларуская партыя жанчын «Надзея», Беларуская партыя Працы, Рэспубліканская партыя Працы і Справядлівасці.

Ідэалогія нацыяналізму. У вялікай ступені яна стаіць у аснове праграм абодвух БНФ, ёй нададзена значнае месца ў БСДГ. Цалкам на пазіцыях нацыяналізму стаяла, не падаваўшая на перарэгістрацыю 1999 года ў Міністэрства юстыцыі, Беларуская нацыянальная партыя (БНП), якая ўвяла прынцып нацыяналізму ў ранг галоўнага праграмнага прынцыпа. У праграме БПН запісана: «Нацыяналiзм — лепшая духоўная якасць асобы чалавека. Надышоў час вярнуць гэтаму слову яго спрадвечны станоўчы сэнс. Нацыяналізм гэта адданасць сваёй нацыі, нацыяналiзм — гэта змаганне нацыі за яе волю i незалежнасць, за яе духоўную i фiзiчную моц, за права нацыі быць роўнай сярод роўных».

Ідэалогія лібералізму — аснова праграмы Аб’яднанай грамадзянскай партыі (АГП) і вызнаецца таксама Ліберальна-дэмакратычнай партыяй (ЛДП). Характэрна, што ў сацыяльным складзе абедзьвух партыі дамінуюць прадстаўнікі бізнесу, прадпрымальнікі.

Хрысціянска-дэмакратычная ідэалогія. Ніводная з партый, якія прайшлі перарэгістрацыю ў 1999 г., на пачатак 2000 г., не носіць назвы такога кшталту. Але трохі раней (да перарэгістрацыі) існавала тры партыі хрысціянска-дэмакратычнага накірунку: Беларуская хрысціянска-дэмакратычная Злучнасць (БХДЗ), Хрысціянска-дэмакратычны Выбар (ХДВ) і Беларуская хрысціянска-дэмакратычная партыя (БХДП). (Апошняя ўтварылася ў свой час у выніку раскола БХДЗ — першай партыі такога накірунку). Усе гэтыя партыі мелі малы аўтарытэт у грамадстве, былі малалікімі і заканамерна зніклі.