Читать «Сабачае сэрца» онлайн - страница 14
Міхаіл Булгакаў
Сабака ўстаў на заднія лапы і зрабіў перад Піліпам Піліпавічам нейкі намаз.
III
На размаляваных райскімі кветкамі талерках з чорнай шырокай палоскай паўз край ляжала нарэзаная тонкімі скрылікамі сёмга, марынаваныя вугры. На цяжкай дошцы кавалак сыру са слязой, а ў срэбнай кадушачцы, абкладзенай снегам, — ікра. Між талерак некалькі тоненькіх кілішачкаў і тры крыштальныя графінчыкі з рознага колеру гарэлкай. Усе гэтыя прадметы памяшчаліся на маленькім мармуровым століку, які ўтульна прысуседзіўся да аграмаднага з разнога дубу буфета, што выпраменьваў букеты шклянога і срэбнага святла. Пасярод пакоя цяжкі, як грабніца, стол, засланы белым абрусам, а на ім два прыборы, сурвэткі, скручаныя, як папскія ціары, і тры цёмныя бутэлькі.
Зіна прынесла срэбнае накрытае блюда, у якім нешта бурчала. Пах ад блюда ішоў гэтакі, што рот сабакі адразу ж напоўніўся слінай. «Сады Семіраміды!» — падумаў ён і заляпаў хвастом па паркеце, як палкай.
— Сюды іх, — драпежна скамандаваў Піліп Піліпавіч. — Доктар Барменталь, прашу вас, пакіньце ікру. І калі хочаце пачуць добрую параду, то наліце не ангельскай, а звычайнай расейскай гарэлкі.
Прыгажун-укушаны — ён быў ужо без халата, у прыстойным чорным касцюме — сцепануў шырокімі плячыма, ветліва ўхмыльнуўся і наліў празрыстай.
— Нова-блаславёная? — пацікавіўся ён.
— Бог з вамі, галубок, — адазваўся гаспадар. — Гэта спірт. Дар'я Пятроўна сама цудоўна робіць гарэлку.
— Не скажыце, Піліп Піліпавіч, усе сцвярджаюць, што даволі прыстойная — 30 градусаў.
— А гарэлка павінна быць 40 градусаў, а не 30, гэта па-першае, — павучальна перабіў Піліп Піліпавіч, — а па-другое — бог ведае чаго яны туды там налілі. Вы можаце сказаць — што ім стукне ў мазгі?
— Усё, што хочаш, — упэўнена сказаў укушаны.
— І я гэтак думаю, — дадаў Піліп Піліпавіч і ўкінуў адным камячком тое, што было ў кілішку, сабе ў горла, — …мм… доктар Барменталь, малю вас, імгненна гэтую штучку, і калі вы скажаце, што гэта… я ваш закляты вораг на ўсё жыццё. «Ад Севільі да Грэнады…»
Сам ён пры гэтых словах падчапіў на шырокі срэбны відэлец нешта падобнае на маленькі чорны хлябок. Укушаны зрабіў тое ж самае. Вочы ў Піліпа Піліпавіча засвяціліся.
— Гэта дрэнна? — спытаўся ён і не пераставаў жаваць. — Дрэнна? Вы адкажыце, шаноўны доктар.
— Гэта непараўнальна, — шчыра адказаў укушаны.
— Яшчэ б не… Заўважце, Іван Арнольдавіч, халоднай стравай і супам закусваюць толькі не дарэзаныя бальшавікамі паны. Чалавек, які хоць крышку паважае сябе, закусвае цёплай стравай. А з маскоўскай гарачай стравы — гэта найлепшая. Калісьці яе цудоўна гатавалі ў Славянскім базары. На, трымай!
— Сабаку ў сталоўцы падкормліваеце, а потым яго адсюль махалам не выпраш.
— Нічога. Прагаладаўся, бедалага. — Піліп Піліпавіч на кончыку відэльца падаў сабаку страву, якую той схапіў спрытна, як фокуснік, і відэлец з грукатам упаў у паласкальніцу.
Потым над талеркамі падымалася пахучая ракамі пара; сабака сядзеў у цяні з выглядам вартавога пры парахавым складзе. А Піліп Піліпавіч заклаў хвост пругкай сурвэткі за каўнер, прапаведаваў: