Читать «Рускія народныя казкі» онлайн - страница 8
Леў Мікалаевіч Талстой
Воўк і мядзведзь з таго часу да хаткі і блізка не падыходзілі.
А бык, баран, гусак Ды певень і свіння жывуць там, пажываюць і гора не знаюць.
ЗАЯЦ-ХВАЛЬКО
Жыў-быў заяц у лесе. Улетку яму добра было, а зімою кепска — даводзілася да сялян на прыгумень бегаць авёс красці.
Прыбягае ён да аднаго селяніна на прыгумень, а тут ужо чарада зайцаў. От ён і пачаў ім хваліцца:
— У мяне не вусы, а вусішчы, не лапы, а лапішчы, не зубы, а зубішчы — я нікога не баюся.
Зайцы і расказалі цётцы вароне пра гэтага хвалько. Цётка варона пайшла хвалько шукаць і знайшла яго пад карчом. Заяц спужаўся:
— Цётка варона, я не буду больш хваліцца!
— А як ты выхваляўся?
— Што ў мяне не вусы, а вусішчы, не лапы, а лапішчы, не зубы, а зубішчы.
Вось яна яго трошкі і паўшчувала:
— Больш не выхваляйся!
Аднойчы сядзела варона на
плоце, сабакі яе схапілі і давай шкуматаць, а заяц гэта ўбачыў:
«Як бы гэта вароне памагчы?»
Выскачыў на пагорачак і сеў. Сабакі ўбачылі зайца, кінулі варону — ды за ім, а варона зноў на плот. А заяц ад сабак уцёк.
Праз нейкі час варона зноў сустрэла гэтага зайца і кажа яму:
— Вось ты малайчына, не выхваляка, а сапраўдны смяляка!
КАЗЁЛ І БАРАН
Жылі-былі на адным двары казёл і баран, жылі паміж сабою дружна: сена жмут і той папалам. А як вілы ў бок — дык аднаму кату Ваську! Ён такі зладзюга і разбойнік, увесь час на здабытках, і калі дзе што кепска ляжыць, дык у яго жывот баліць.
Вось ляжаць сабе казёл і баран ды гамоняць. Hi адсюль ні адтуль — кот-вуркот, шэры лоб, ідзе ды так жаласна плача.
Казёл і баран пытаюцца ў яго:
— Кот-каток, шэранькі лабок, чаго ты плачаш, чаму на трох нагах скачаш?
— Як мне не плакаць! Біла мяне гаспадыня, біла, вушы круціла. Ногі паламала, ды яшчэ і павесіць абяцала.
— А за якую віну табе такая пагібель?
— А за тое мне пагібель, што смятанку злізаў!
I зноў заплакаў кот-вуркот.
— Кот-каток, шэры лабок, чаго ж ты яшчэ плачаш?
— Як жа мне не плакаць! Баба мяне біла ды прымаўляла: «Да нас прыйдзе зяць, а дзе той смятаны ўзяць? Хочаш не хочаш, а давядзецца казла і барана рэзаць!»
Зараўлі казёл і баран:
— Ах ты, шэры кот, бесталковы лоб! За што ж ты нас загубіў?! Вось мы цябе забадаем!
Тут кот-вуркот павініўся, дараваць яму папрасіўся. Казёл і баран яму даравалі, і пачалі яны ўтрох думаць: як ім быць і што рабіць?
— Ану, сярэдні брат,— спытаў кот у барана,— ці моцны ў цябе лоб? Паспрабуй аб вароты.
Падняўся баран, з разгону стукнуўся аб вароты лбом — пахіснуліся вароты, але не адчыніліся.
— Ану, старэйшы брат,— спытаў кот у казла,— ці моцны ў цябе лоб? Паспрабуй аб вароты.