Читать «Рускія народныя казкі» онлайн - страница 10
Леў Мікалаевіч Талстой
— Вось дык знаходка! Будзе маёй старой добры каўнер.
Узяў дзед лісіцу і паклаў на сані, а сам пайшоў спераду.
А лісіца тым часам і пачала скідваць паціхеньку з воза ўсё па рыбцы ды па рыбцы, усё па рыбцы ды па рыбцы.
Паскідала ўсю рыбу і сама ціхенька ўцякла.
Дзед прыехаў дадому і кліча бабу:
— Ну, старая, добры каўнер я табе прывёз!
Падышла баба да саней: няма на санях ні каўняра, ні рыбы. I пачала яна на дзеда сварыцца:
— Ах ты, стары хрыч, такі-сякі, яшчэ надумаўся мяне падманваць!
Тут дзед сцяміў, што лісічка тая была не мёртвая. Пабедаваў, пабедаваў, ды нічога не зробіш.
А лісіца тым часам сабрала на дарозе ўсю рыбу ў кучку, села і есць.
Падыходзіць да яе воўк:
— Дзень добры, кумка, хлеб ды соль...
— Я ем — свой, а ты збоку пастой.
— Дай мне рыбкі.
— Налаві сам, ды і еш.
— Дык я не ўмею.
— А што тут умець! Я ж, бачыш, налавіла. Ты, кумок, ідзі на рэчку, апусці хвост у палонку, сядзі ды прыгаворвай: «Лавіся, рыбка, і малая і вялікая! Лавіся, рыбка, і малая і вялікая!» Дык рыба цябе сама за хвост будзе хапаць. Чым даўжэй пасядзіш, тым больш наловіш.
Пайшоў воўк на рэчку, апусціў хвост у палонку, сядзіць і прыгаворвае:
А лісіца ходзіць вакол ваўка і сваё прыгаворвае:
Воўк пытаецца ў лісіцы:
— Што ты, кума, усё гаворыш?
— А я табе пасабляю, рыбку на хвост наганяю.
А сама зноў:
Сядзеў воўк цэлую ноч каля палонкі. Хвост у яго і прымёрз. Пад раніцу хацеў падняцца ды дзю там. Ён і думае: «Уга, колькі рыбы набралася і не выцягнуць!»
У гэты час ідзе баба з вёдрамі па ваду. Убачыла наўка і закрычала:
— Воўк, воўк! Біце яго!
Воўк—туды-сюды, не можа выцягнуць хвост. Баба кінула вёдры і давай яго біць каромыслам. Біла, біла, воўк тузаўся, тузаўся, адарваў сабе хвост і кінуўся наўцёкі.
«Ну добра,— думае,— я ж табе адплачу, кума!»
А лісічка залезла ў хату, дзе жыла тая баба, што па ваду пайшла, наелася з дзяжы цеста, галаву сабе цестам вымазала, выбегла на дарогу, павалілася і ляжыць — стогне.
Ідзе воўк:
— Дык вось як ты вучыш, кума, рыбу лавіць. Зірні, мяне ўсяго збілі...
Лісіца яму кажа:
— Эх, кумок! У цябе хваста няма, затое галава цэлая а мне галаву разбілі: бачыш—мазгі вылезлі, ісці не магу.
— I праўда,— кажа ёй воўк.— Дзе табе, кума, ісці садзіся на мяне, я цябе давязу.
Села лісіца ваўку на спіну. Ен яе і павёз.
Вось лісіца едзе на ваўку і ціхенька спявае:
— Ты што там, кума, усё гаворыш?
— Я, кумок, твой боль замаўляю.
А сама зноў:
МУЖЫК І МЯДЗВЕДЗЬ
Паехаў мужык у лес рэпу сеяць. Арэ там, працуе. Прыйшоў да яго мядзведзь:
— Мужык, я цябе зламлю.
— Не ламі мяне, мядзведзюхна, лепей давай разам рэпу сеяць. Я сабе вазьму хоць карэньчыкі, а табе аддам вяршкі.
— Хай будзе так,— сказаў мядзведзь.— А калі ашукаеш, дык у лес да мяне нават не прыязджай.
