Читать «Рускія народныя казкі» онлайн - страница 71

Андрэй адзеўся, узяў гаршчок, сеў на каня бабы-ягі Доўга ці не — конь дамчаў яго да вогненнай ракі. Цераз яе ні звер не пераскочыць, ні птушка не пераляціць.

Андрэй злез з каня, жаба яму кажа:

— Дастань мяне, добры малойца, з гаршка, трэба нам цераз раку перабрацца.

Андрэй дастаў жабу з гаршка і пусціў на зямлю.

— Ну, добры малойца, цяпер садзіся мне на спіну.

— Што ты, бабуся, ты ж гэткая маленькая, я ж цябе задушу!

— Не бойся, не задушыш. Садзіся ды трымайся мацней.

Андрэй сеў на жабу-скакуху. Пачала яна надзімацца. Надзімалася, надзімалася — зрабілася быццам капа сена.

— Ці моцна трымаешся?

— Моцна, бабуся.

Зноў пачала жаба надзімацца — зрабілася яшчэ большай, нібы стог сена.

— Ці моцна трымаешся?

— Моцна, бабуся.

Зноў яна надзімалася, надзімалася — зрабілася вышэйшай за цёмны лес, ды як скочыць—і пераскочыла цераз вогненную раку; перанесла Андрэя на той бераг і зрабілася зноў маленькай.

— Ідзі, добры малойца, па гэтай сцяжынцы. Убачыш будыніну, хату—не хату, хлеў — не хлеў, заходзь туды і станавіся за печчу. Там знойдзеш тое — не ведаю, што такое.

Андрэй пайшоў па сцяжынцы, бачыць: старая хата — не хата, тынам абгароджана, без акон, без ганка. Ён туды зайшоў і схаваўся за печчу.

Вось праз нейкі час застукала, загрукала па лесе, і заходзіць у хату мужычок, сам з кокаць, барада з локаць, ды як крыкне:

— Гэй, сват Навум, есці хачу!

Толькі крыкнуў, ні адсюль ні адтуль з'явіўся стол накрыты, на ім піва бочачка ды бык засмажаны. Мужычок, сам з кокаць, барада з локаць, сеў каля быка, дастаў нож востры, пачаў мяса наразаць, у часнок мачаць, есці ды пахвальваць. Ацерабіў быка да апошняй костачкі, выпіў цэлую бочачку піва.

— Гэй, сват Навум, прыбяры аб’едкі!

I раптам стол прапаў, як і не было: ні касцей, ні бочачкі.

Андрэй дачакаўся, калі пойдзе мужычок, сам з кокаць, барада з локаць, выйшаў з-за печы, набраўся смеласці і паклікаў:

— Сват Навум, пакармі мяне!

Толькі паклікаў, ні адсюль ні адтуль з'явіўся стол, на ім розныя стравы, закускі і заедкі, віно і мёд.

Андрэй сеў за стол і кажа:

— Сват Навум, садзіся, браце, са мною, будзем есці-піць разам.

Адказвае яму нябачны голас:

— Дзякуй табе, добры чалавек! Столькі гадоў я тут служу, гарэлай скарынкі не бачыў, а ты мяне за стол пасадзіў.

Глядзіць Андрэй і дзівіцца: нікога не відаць, а

стравы са стала нібыта хто мяцёлкай змятае, віно і мёд самі ў чарку наліваюцца — чарка скок, скок ды скок! Андрэй просіць:

— Сват Навум, пакажыся мне.

— Не, мяне ніхто не можа бачыць: я тое — не ведаю, што такое.

— Сват Навум, хочаш у мяне служыць?

— Чаму не хацець! Ты, бачу я, чалавек добры.

Вось паелі яны, Андрэй і кажа:

— Ну, прыбірай усё ды пойдзем са мною.

Выйшаў Андрэй з хаткі, азірнуўся:

— Сват Навум, ты тут?

— Тут. Не бойся, я ад цябе не адстану.

Дайшоў Андрэй да вогненнай ракі, там яго жаба чакае:

— Добры малойца, знайшоў тое — не ведаю, што такое?

— Знайшоў, бабуся.

— Садзіся на мяне.

Андрэй зноў сеў на яе, жаба пачала надзімацца; надзьмулася, скокнула і перанесла яго цераз вогненную раку.