Читать «Рускія народныя казкі» онлайн - страница 52

Бяры ў рукі, само прасці будзе, пацягнецца нітка ды не абы-якая, а залатая.

— Дзякуй табе, бабуся.

— Нічога, дзякуй пасля скажаш, а цяпер слухай, што я табе скажу: захочуць у цябе залатое вераценца купіць—не прадавай, а папрасі, каб дазволілі Фініста— яснага сокала пабачыць.

Падзякавала Мар'ечка бабе-язе і пайшла, а лес зашумеў, загудзеў; усчаўся свіст, совы закружыліся, мышы з нораў павылазілі — ды ўсе на Мар'ечку. Аж бачыць Мар'ечка — бяжыць насустрач шэры воўк.

— Не бядуй,— кажа ён,— а садзіся на мяне і не азірайся.

Села Мар'ечка на шэрага воўка, і толькі яе згледзелі Наперадзе стэпы шырокія, лугі шаўковыя, рэкі мядовыя берагі кісельныя, горы ў хмары ўпіраюцца. А Мар'ечка імчыцца ды імчыцца. I вось перад Мар'ечкай крыштальны церам. Ганак разьбой аздоблены, акенцы ўзорыстыя, а ў акенца царыца глЯдзіць.

— Ну,— кажа воўк,— злазь, ідзі і наймайся служыць.

Злезла Мар'ечка, узяла свой клуначак, падзякавала ваўку і пайшла ў крыштальны палац. Пакланілася Мар'ечка царыцы і кажа:

— Не ведаю, як вас зваць-велічаць, а ці не трэба вам наймічка?

Адказвае царыца:

— Даўно я шукаю наймічку, але такую, якая ўмела б і прасці, і ткаць, і вышываць.

— Усё гэта я ўмею рабіць.

— Тады ідзі і садзіся за работу.

] стала Мар'ечка наймічкай. Удзень робіць, а надыдзе ноч — возьме Мар'ечка сярэбраны сподачак і залатое яечка і скажа:

— Каціся, каціся, залатое яечка, па сярэбраным сподачку, пакажы мне майго любага.

Пакоціцца яечка па сярэбраным сподачку, і з'явіцца Фініст — ясны сокал. Глядзіць на яго Мар'ечка і слязьмі заліваецца:

— Фініст мой, Фініст — ясны сокал, чаму ж ты мяне адну пакінуў, небараку, па табе плакаць!

Падслухала царыца яе словы і кажа:

— Прадай ты мне, Мар'ечка, сярэбраны сподачак і залатое яечка.

— Не,— кажа Мар'ечка,— яны непрадажныя. Магу я табе іх аддаць, калі дазволіш на Фініста — яснага сокала паглядзець.

Падумала царыца, падумала.

— Добра,— кажа,— няхай так і будзе. Уночы, як ён засне, я табе яго пакажу.

Надышла ноч, і ідзе Мар'ечка ў спальню к Фіністу — яснаму сокалу. Бачыць яна — спіць яе каханы непрабудным сном. Глядзіць Мар'ечка — не нагледзіцца, цалуе ў вусны мядовыя, туліць да грудзей белых,— спіць, ніяк не прачнецца каханы.

Настала раніца, а Мар'ечка не дабудзілася любага...

Цэлы дзень працавала Мар'ечка, а ўвечары ўзяла сярэбраныя пяльцы ды залатую іголачку. Сядзіць, вышывае, сама сабе прымаўляе:

— Вышывайся, вышывайся, узор, для Фініста — яснага сокала, каб было чым яму ранічкай выцірацца.

Падслухала царыца і кажа:

— Прадай, Мар'ечка, сярэбраныя пяльцы, залатую іголачку.

— Я не прадам,— кажа Мар'ечка,— а так аддам, дазволь толькі з Фіністам — ясным сокалам пабачыцца.

Падумала тая, падумала.

— Добра,— кажа,— няхай так і будзе, прыходзь уночы.

Надышла ноч. Заходзіць Мар'ечка ў спальню да Фініста — яснага сокала, а той спіць сном непрабудным.

— Фініст ты мой, ясны сокал, устань, прачніся!

Спіць Фініст — ясны сокал моцным сном. Будзіла яго

Мар'ечка — не дабудзілася.

Надыходзіць дзень.

Сядзіць Мар'ечка за работаю, бярэ ў рукі сярэбранае дзенца, залатое вераценца. А царыца ўбачыла: прадай ды прадай!