Читать «Рускія народныя казкі» онлайн - страница 46

— Гэта яшчэ не бяда — бяда наперадзе будзе! Кладзіся спаць. Раніца за вечар мудрэйшая.

Паслухаўся Іван, лёг спаць. А Васіліса Прамудрая выйшла на ганак і гукнула гучным голасам:

— Гэй вы, слугі мае верныя! Раўняйце равы глыбокія, зносьце каменне вострае, засявайце поле жытам найлепшым — каб да раніцы ўсё паспела!

Прачнуўся на досвітку Іванка, зірнуў — усё гатова. Няма ні равоў, ні яроў. Усё поле, як далонь, гладкае, і пагойдваецца на ім жыта, ды такое густое і высокае, што галка схаваецца.

Пайшоў да марскога цара з дакладам.

— Ну, дзякуй табе,— кажа марскі цар.— Здолеў ты мне службу саслужыць. Вось табе і другая работа: ёсць у мяне трыста сціртаў, у кожнай сцірце — па трыста коп, усё пшаніца найлепшая. Абмалаці ты мне да заўтра ўсю пшаніцу чыста-чысценька, да апошняга зернетка. А сцірты не руш і снапоў не паруш. Калі не зробіш — галава з плеч далоў!

Яшчэ больш зажурыўся Іван. Ідзе па двары невясёлы, ніжэй плеч галаву звесіў.

— Чаго затужыў, Іванка? пытаецца ў яго Васіліса Прамудрая.

Расказаў ёй Іван пра сваю новую бяду.

— Гэта яшчэ не бяда — бяда наперадзе будзе. Кладзіся спаць. Раніца за вечар мудрэйшая.

Лёг Іван. А Васіліса Прамудрая выйшла на ганак і клікнула гучным голасам:

— Гэй вы, мурашы паўзучыя! Колькі вас па белым свеце ёсць—усе паўзіце сюды і выберыце збожжа з бацькавых сціртаў чыста-чысценька, да апошняга зернетка.

Раніцай кліча да сябе Івана марскі цар:

— Саслужыў службу, сынок?

— Саслужыў, цар-гасудар.

— Хадзем паглядзім.

Прыйшлі на гумнішча—усе сцірты стаяць некранутыя. Прыйшлі ў свірны — усе засекі збожжа поўненькія.

— Ну, дзякуй, брат,— кажа марскі цар. Саслужыў ты мне і другую службу. Вось жа табе і трэцяя гэта будзе апошняя: збудуй мне за ноч царкву з воску чыстага, каб да раніцы гатова была. Зробіш — выбірай любую маю дачку, сам у гэтую царкву вянчацца пойдзеш. Не зробіш — галава далоў!

Зноў ідзе Іван па двары і слязьмі ўмываецца.

— Аб чым бядуеш, Іванка? — пытаецца ў яго Васіліса Прамудрая.

— Як жа мне не бедаваць! Загадаў мне твой бацюхна за адну ноч збудаваць царкву з воску чыстага.

— Ну, гэта яшчэ не бяда — бяда наперадзе будзе. Кладзіся спаць. Раніца за вечар мудрэйшая.

Паслухаўся Іван, лёг спаць, а Васіліса Прамудрая выйшла на ганак і клікнула гучным голасам:

— Гэй вы, пчолы працавітыя! Колькі вас на белым

свеце ёсць — усе ляціце сюды! Зляпіце мне з воску чыстага царкву высокую, каб да раніцы гатова была, каб апоўдні мне ў тую царкву вянчацца ісці.

Раніцай устаў марскі цар, глянуў у акенца — стаіць царква з воску чыстага, так і свеціцца на сонейку, так і ззяе.

— Ну, дзякуй табе, добры малойца! Якіх толькі слуг у мяне не было, а ніхто не здолеў лепш за цябе дагадзіць. Ёсць у мяне дванаццаць дачок — выбірай сабе за нявесту любую. Пазнаеш тры разы запар адну і тую ж дзяўчыну, будзе яна табе жонкай вернаю. Не пазнаеш — галава з плеч!

«Ну, гэта справа няхітрая»,— думае Іванка. Ідзе ад цара, сам усміхаецца.

Убачыла яго Васіліса Прамудрая. Распытала пра ўсё і кажа: