Читать «Рускія народныя казкі» онлайн - страница 39

Цар зарадаваўся, загадаў усіх ваўкоў загнаць у загарадзь, замкнуць моцна. Сам думае: «Багаты чалавек

Кузьма!»

А лісіца пабегла да Кузьмы. Загадала засмажыць яшчэ адну курачку з масліцам — чым тлусцей, паабедала сытна і прыпусціла на царскія запаведныя лугі.

Качаецца, валяецца па запаведных лугах. Бяжыць міма мядзведзь, убачыў лісіцу і кажа:

— Эге ж, праклятая хвастамеля, як нажэрлася!

А лісіца яму:

— У-у-у! У цара была ў гасцях, што хацела — піла і ела; заўтра клікалі, зноў пайду.

Мядзведзь пачаў прасіць:

— Лісічка, можа, ты і мяне к цару на абед зводзіш?

— Для аднаго цябе цар і турбавацца не захоча. Збяры сорак чорных мядзведзяў — павяду вас у госці да цара.

Мядзведзь пабег у дуброву, сабраў сорак чорных мядзведзяў, прывёў іх да лісіцы, і лісіца павяла іх да цара. Сама забегла наперад і кажа:

— Цар, добры чалавек Кузьма Скорабагаты кланяецца табе сарака мядзведзямі.

Цар вельмі гэтаму зарадаваўся, загадаў загнаць мядзведзяў і замкнуць моцна. Сам думае: «Вось які багаты чалавек Кузьма!»

А лісіца зноў прыбегла да Кузьмы. I загадала засмажыць курачку з пеўнікам, з масліцам — чым тлусцей. З'ела на здароўе — і давай качацца ў запаведных лясах.

Бяжыць міма собаль з куніцай.

— Эх, хітрая ліса, дзе гэтак сытна наелася?

— У-у-у! у цара была ў гасцях, што хацела — піла і ела; заўтра клікалі, зноў пайду.

Собаль і куніца пачалі ўпрошваЦь лісіцу:

— Кумка, звадзі нас да цара! Мы хоць паглядзім, як банкетуюць.

Лісіца ім кажа:

— Збярыце сорак саракоў сабалёў ды куніц—павяду вас да цара.

Сагналі собаль і куніца сорак саракоў сабалёў і куніц. ЛісіЦа прывяла іх да Цара, сама забегла наперад:

— Цар, добры чалавек Кузьма Скорабагаты кланяецца табе сарака саракамі сабалёў ды куніц.

Цар не можа надзівіцца з багаЦЦя Кузьмы Скорабагатага. Загадаў і гэтых звяроў загнаць, замкнуць моцна.

«Ну,— думае,— вунь які багацей Кузьма!»

Назаўтра лісіца зноў прыбягае да Цара:

— Цар, добры чалавек Кузьма Скорабагаты загадаў табе кланяцца і просіць пазычыць вядро з абручамі — мераць сярэбраныя грошы. Свае ж вёдры ў яго золатам: занятыя.

Цар без лішніх слоў даў лісіцы вядро з абручамі. Лісіца прыбегла да Кузьмы і загадала мераць вядром пясок, каб вышараваць у вядра бок.

Як вышараваўся ў вядра бок, ажно зазіхацеў, лісіца заткнула за абручы некалькі манет і панесла назад цару.

Прынесла і пачала сватаць у яго прыгожую царэўну за Кузьму Скорабагатага.

Цар бачыць — грошай у Кузьмы многа, за абручы пазападалі, а ён і не прыкмеціў. Цар не адмаўляе, кажа Кузьму сабрацца і прыязджаць.

Паехаў Кузьма да цара. А лісіца наперад забегла і падгаварыла парабкаў падпілаваць мосцік.

Кузьма толькі ўз'ехаў на мосцік — ён разам з ім і абваліўся ў ваду.

Лісіца пачала крычаць:

— Вой! Вой! Прапаў Кузьма Скорабагаты!

Цар пачуў і зараз жа паслаў людзей перахапіць Кузьму. Вось яны перахапілі яго, а лісіца крычыць:

— Вой! Вой! Трэба Кузьму адзенне даць — якое найлепшае.

Цар даў Кузьму сваё адзенне святочнае.

Прыехаў Кузьма да цара. А цару ні піва варыць, ні віна гнаць не трэба — усё гатовае.

Павянчаўся Кузьма з царэўнай і жыве ў цара тыдзень, жыве другі.