Читать «Рускія народныя казкі» онлайн - страница 35

Прыйшлі ў лес. Апырскаў бацька дачку жывою вадою— ажыла Алёнка. А сёстры-ліхадзейкі спалохаліся, бялейшыя за палатно зрабіліся і ва ўсім прызналіся. Схапілі іх людзі, звязалі і прывялі ў вёску.

Тут сабраўся народ. I парашылі пакараць сясцёр-ліхадзеек караю страшнаю — прагнаць іх з роднай зямлі. Так і зрабілі.

А Алёнка зноў пачала жыць з бацькам, з маці, і любілі яны яе яшчэ мацней, чым раней.

Жылі сабе, былі сабе,— жыў дзед ды з другою жонкаю. У дзеда была дачка, і ў бабы была дачка.

Усе ж ведаюць, як з мачыхаю жыць: пераступіш — біта і недаступіш — біта. А родная дачка што ні робіць — за ўсё па галоўцы гладзяць: разумніца.

Падчарка і скаціну паіла-карміла, дровы і ваду ў хату насіла, у печы паліла, хату мяла — яшчэ зацемна... Нічым старой не дагодзіш— усё не так, усё кепска.

Вецер хоць пашуміць, ды сціхне, а старая баба разыдзецца — не скора сунімецца. Вось мачыха і надумалася падчарку са свету зжыць.

— Вязі, вязі яе, стары,— кажа дзеду,— куды хочаш, каб мае вочы яе не бачылі! Вязі яе ў лес, на люты мароз.

Дзед забедаваў, заплакаў, ды што зробіш — няма рады з ліхою бабаю. Запрог каня:

— Садзіся, дачка любая, у сані.

Павёз небараку ў лес, скінуў у гурбу пад вялікую яліну і паехаў Дахаты.

Дзяўчына сядзіць пад ялінай, дрыжыць, холад яе даймае. Раптам чуе — непадалёку Марозка па ялінах патрэсквае, з яліны на яліну пераскаквае, палусквае.

Апынуўся на той яліне, пад якой дзяўчына сядзіць, і пытаецца ў яе зверху:

— Ці цёпла табе, дзеўчына?

— Цёпла, Марозухна, цёпла, бацюхна.

Марозка пачаў ніжэй спускацца, мацней патрэсквае, палусквае:

— Ці цёпла табе, дзеўчына? Ці цёпла табе, прыгожая?

А беднай дзяўчыне і дух ад холаду займае:

— Цёпла, Марозухна, цёпла, бацюхна.

Марозка яшчэ ніжэй спусціўся, яшчэ мацней затрашчаў, залускаў:

— Ідзі цёпла табе, Дзеўчына? Ці цёпла табе, прыгожая? ЦІ цёпла табе, ягадка?

Дзяўчына дубець пачала, ледзь-ледзь языком варочае:

— Ой, цёпла, галубок Марозухна!

Тут Марозка пашкадаваў дзяўчыну, захутаў яе ў цёплыя футры, сагрэў пуховымі пярынамі.

А мачыха па ёй памінкі ўжо спраўляе, пячэ бліны і крычыць дзеду:

— Ідзі, стары пень, вязі сваю Дачку хаваць!

Паехаў дзед у лес, пад'язджае да таго месца — пад

вялікай ялінай сядзіць яго дачка, вясёлая, румяная, у сабаліным футры, уся ў золаце, у серабры, і каля яе — куфар з багатымі падарункамі.

Дзед узрадаваўся, паклаў усё дабро ў сані, пасадзіў Дачку, павёз дахаты.

А дома баба пячэ бліны, а сабачка пад сталом:

— Цяў, цяў! Дзедаву дачку ў золаце, у серабры вязуць, а бабіну замуж не бяруць.

Баба кіне яму блін:

— Не так цяўкаеш! Кажы: «Бабіну дачку замуж бяруць, а дзедавай костачкі вязуць...»

Сабака з'есць блін і зноў:

— Цяў, цяў! Дзедаву дачку ў золаце, у серабры вязуць, а бабіну замуж не бяруць.

Баба бліны яму кідала і біла яго, а сабачка — усё сваё...

Раптам зарыпелі вароты, адчыніліся дзверы, у хату ідзе падчарка — у золаце-серабры, так і ззяе. А за ёю нясуць куфар высокі ды цяжкі. Баба глянула — і рукі развяла...

— Запрагай, стары пень, другога каня! Вязі маю дачку ў лес ды пасадзі на тое ж месца...