Читать «Шляхам жыцьця» онлайн - страница 51

Янка Купала

Касцам

Дзе вы, брацьці-ўдальцы, дзе вы, хлопцы-касцы?         Гэй, дакуль на вас трэба чакаць? Час вам косы кляпаць, час вам на сенажаць,         Час вам сілу сваю паказаць! Пакуль згіне раса, хай засьвішча каса,         Няхай вале ў пракосы траву; Няхай прыйдзе канец на сівец, на званец, —         Хай пазнаюць усе грамаду! Сонца паліць агнём, пот ліецца цурком…         Гэй, прывыклі да гэтага вы! Як вы толькі ўзрасьлі, к працы цяжкай ішлі,         І ніхто не жалеў вас ані! Пот ліецца цурком, — абмахні рукавом         Дый касой замахай весялей, I з упаўшай грудзі песьню сьлёз завядзі         Песьню родную долі сваей! Песьню пей і касі, пакуль ясныя дні,         Пакуль хмараў на небе няма; Зямля, плуг і каса — гэта наша краса,         Гэта наша пацеха адна!..

На сенажаці

Чуць на небе зара       Занімаецца, Ў курнай хаце мужык       Падымаецца, Цягне сьвітку з пала       Прапацелую, Цягне лапці з калка       Скарчанелыя. I касу ён бярэ       Адкляпаную, I жарсьцьвянку нясе       Дзераўляную. Так на луг ён ідзе       Свой някошаны, Зь песьняй топіць касу       Ў траве зрошанай. Яго сілу ў касьбе       Відаць моцную, Дый у песьні сьлязу       Чуць гаротнага…

За касой

Кожны раз, як жывой муравой-дываном          Лета высьцеле луг, сенажаць, — Косы сьвішчуць, зьвіняць над ракой за сялом,          За касой касцоў песьні чуваць. Ясна косы блішчаць у цьвітучай расе,          Высьцілаюць пракос у пракос; Песьні зь ветрам шумяць, пушча водклік нясе, —          Пушча слухае песень і кос. Шле яна свой адказ ад капцоў да капцоў,          Заміраючы ў вечнай жальбе; Ці даждуся калі кос і песень касцоў          На другой, на вялікай касьбе?..

Зажынкі

      Натачы, кавалёк,       Вострым-востра сярпок, Адпусьці, назубі, загартуй;       I ляшчынкі кусок       Адпілуй, кавалёк, Нову ручку вазьмі дарыхтуй.       Насьпяліўся шнурок,       Б'е паклон каласок, Спаважнеў, пасівеў, шалясьціць.       Пойдзе ходам сярпок,       Туды-сюды, скок-скок! За сяло пабяжыць, пабяжыць.       Страшыў ніўку грамок,       Сухата і дажджок; Птушка колас ляцела кляваць;       Шлі заломы, урок, —       Не збаяўся хлябок! — Памажы, Божа, толькі зажаць!       Ляжа сноп у снапок,       Стане мэтлік, крыжок, Не акіне і песьня шнурка!       Будзе рад бедачок       Звозіць скарб у тачок, — Вось яна, з мазалямі рука!