Читать «Шляхам жыцьця» онлайн - страница 52

Янка Купала

Жнеям

Красаваў, наліваўся I дасьпеў шнур мужычы; Час вам, жнейкі, на бітву! Постаць кліча, ой, кліча. Сонца ўзыдзе і зайдзе, Не кідае зямелькі, Правядзе і спаткае Ў поле, з поля вас, жнейкі. Выйшлі з хатак за вёску, Гнуцца, бедныя, ў полі, Толькі песьню чуваці Іхняй долі-нядолі. Жніце, жніце, галубкі, Сваю радасьць і сьлёзы! Трэба многа нажаці — Прыйдзе зімка, марозы: К той прытуліцца братка, К той — маленькі сынулька, А ўсё хлеба, ой, хлеба Дай, сястрыца, матулька! Ходзяць хмары па небе Зь нейкай дзіўнай трывогай; Чутна жнейкіна песьня, Нуды ў песьні той многа. Хто зьлічыў тыя каплі, Што нам неба прыносіць? Хто прыслухаўся, людзі, Аб чым жнейка галосіць?!.

Жніво

Годзе, жытцо маё, годзе, насьпелае,        З хмарамі, з бурамі знацца, дружыць; Годзе шумеці думкі нясьмелые,        Годзе загоны сабой харашыць! Жнеяў прышла во дружына вялікая,        С песьняй за дзела ўзялася сваё; Серп, як маланка, ўскок бегае, сыкае,        Глуха снапамі кладзецца жытцо. Сталі ў калючым аржонні с павагаю        Мэтлікі шнурам адзін за адным; Сэрцэ забілось надзеі адвагаю:        Ёсьць на што глянуць, пацешыцца чым. Эх, заплаці-ж, дабрыцо, ты аратаму        За яго ў полі ўвесь труд над табой: Дай ты багацьце яму небагатаму—        С клеці ня зводзься ягонай пустой. Хай яго збудуцца думкі, адналечэ        Гэтулькі вынясе, выцярпе ён, З году у год аручы, засеваючы,        Потам, крывёю абліты загон!..

Песьня жнеяў

Бор наш высокі над усе бары, Двор наш багаты над усе двары, Шнур наш вузенькі над усе шнуры, — Коціцца, ўецца ў гару, то з гары.          Гэй, гэй, жнейкі, не драмаць!          Час сярпы зубіць — і жаць. Дворны палетак з канца у канец Пройдзе, схаваўшысь, высок маладзец; Шнур наш хаваецца ў гірсу, ў званец, Зьліча калосьсе найменшы хлапец.          Гэй, гэй, жнейкі, не драмаць!          Час сярпы зубіць — і жаць. Шнур і палетак мужыцкай рукой Выаран гладка, засеян парой, Скроплен — каб лепей рос — жудкай расой: Потам мужычым, крывёй і сьлязой.          Гэй, гэй, жнейкі, не драмаць!          Час сярпы зубіць — і жаць. Скора мы, жнейкі, шнурок свой дажнём, Панскі палетак тады жаць пайдзём; Гойна заплацяць там нам медзяком, Мы на дажынкі вянок ім спляцем.          Гэй, гэй, жнейкі, не драмаць!          Час сярпы зубіць — і жаць. Водкі к дажынкам ня будзе няхват; Песьню сьпяём мы ўсе пану ўпадрад: Будзь нам багат, панок, будзь весел, рад, Зь лета у лета будзь сыт і багат.          Гэй, гэй, жнейкі, не драмаць!          Час сярпы зубіць — і жаць.