Читать «Чалавек, які ўмеў рабіць цуды» онлайн - страница 2

– Я не магу больш яе трымаць, – прастагнаў ён.

Ён адхіснуўся, а перакуленая лямпа раптам успыхнула, упала ў кут бару, адскочыла ўбок, разбілася аб падлогу і згасла.

На шчасце, яе рэзервуар быў металічны, бо іначай усё навокал было б у агні. Містэр Кокс загаварыў першы, і з яго выказвання без лішніх адступленняў вынікала, што Фатэрынгей – дурань. Фатэрынгей быў не ў стане запярэчыць нават такому катэгарычнаму меркаванню! Тое, што адбылося, бязмерна здзівіла яго. Далейшая размова абсалютна не праліла святла на тое, што яго агаломшыла. Усе не толькі ў поўнай меры, але і вельмі горача падтрымалі думку м-ра Кокса. Кожны быў рады абвінаваціць Фатэрынгея ў дурным фокусе і выставіць яго перад ім самім неразумным парушальнікам цішыні і спакою. Ён сам у віры разгубленых думак быў гатовы пагадзіцца з усімі і абсалютна марна спрабаваў адмовіцца, калі яму прапанавалі сысці.

Ён ішоў дадому расчырванелы і ўсхваляваны, каўнер паліто скамечыўся, вочы моцна балелі, а вушы гарэлі. Ён трывожна паглядаў на кожны з дзесяці ліхтароў, мінаючы іх. І толькі застаўшыся адзін у сваім маленькім пакойчыку на Чэрч-роў, ён здолеў засяродзіцца на ўспамінах пра здарэнне і запытаць сябе: “А што ўласна адбылося?”

Зняўшы паліто і чаравікі, ён сядзеў на ложку, трымаючы рукі ў кішэнях, і ў семнаццаты раз паўтараў сваё апраўданне: “Я не хацеў, каб гэтая поскудзь перакулілася”, – і тут яму прыйшло да галавы, што ў той самы момант, калі ён вымавіў словы загаду, то ненаўмысна пажадаў таго, што сказаў, і што калі ён убачыў лямпу ў паветры, то адчуў, што ад яго залежыць, ці трымаць яе гэтак, хоць ён і не ўяўляў, як гэта рабіць. Ён меў не дужа складана арганізаваны розум, бо іначай мог бы на нейкі час азадачыцца гэтым “ненаўмысна пажадаў”, спрабуючы зразумець усе цьмяныя праблемы ўсведамлення ўчынкаў. Але ён быў менавіта такім, якім быў, таму гэтае ўяўленне прыйшло да яго ў цалкам прымальнай няяснасці. І ад такога ўяўлення, не трымаючыся, трэба адзначыць, ніякай выразнай лагічнай паслядоўнасці, ён перайшоў проста да правядзення эксперыменту.

Ён рашуча паказаў на свечку і сабраўся з думкамі, хоць і адчуваў, што робіць глупства.

– Уздыміся, – сказаў ён. Ужо праз секунду тое адчуванне знікла. Свечка ўзнялася, на адзін легкадумны момант завісла ў паветры, і калі м-р Фатэрынгей выдыхнуў, са стукам упала на туалетны столік, пакінуўшы яго ў поўнай цемры, за выключэннем агеньчыка, што згасаў на яе кноце.

Нейкі час м-р Фатэрынгей сядзеў у цемры абсалютна нерухома.

– Урэшце, гэта ж сапраўды здарылася, – сказаў ён. – І я не ведаю, як гэта растлумачыць, – ён цяжка ўздыхнуў і пачаў намацваць запалку ў кішэні. Нічога знайсці не ўдавалася, і ён падняўся ды ўсляпую стаў шукаць яе на туалетным століку. – Мне б запалку, – прамармытаў ён. Ён пайшоў да свайго паліто, але там яе таксама не было, і тады да яго дайшло, што цуды магчымыя нават з запалкамі. Ён выцягнуў руку і сувора паглядзеў на яе ў цемры. – Хачу, каб у гэтай руцэ была запалка, – сказаў ён. І зараз жа адчуў, як нейкі лёгкі прадмет упаў на яго далонь, а пальцы ўхапіліся за запалку.