Читать «Йĕрсем çухалмаççĕ» онлайн - страница 20
Розин Ярандай
Кулагин татах пакӑлтататчӗ пуль — пӗлсе лартрӑм, канашлура ҫырса илнӗ фактсене тӗрӗслеме хушрӑм. Турткаланса тӑмарӗ вӑл, папкине хул хушшине хӗстерсе, ял Советӗнчен тухса утрӗ. Эпир, Аброськинпа иксӗмӗр, инкек пулнӑ вырӑна тепӗр хут тишкерме сӑмах татрӑмӑр, Ухватов ӗҫӗпе мӗн-мӗн тумаллине палӑртрӑмӑр.
…Виҫӗ хутлӑ шурӑ ҫурт аякранах курӑнса ларать. «П» саспалли евӗр вӑл. Шкулӑн мал енӗпе анлӑ ҫул иртет, хыҫал енӗпе — сад. Оля вожатӑй сылтӑм енче, пӗрремӗш хутра, хуралҫӑ пӗлӗмӗнче кӗнеке вуласа ларнӑ. Пӗлӗм умӗнче акаци. Тӗмӗсем самай ҫӗкленнӗ, метр ҫурӑран иртнӗ, туратланса-сарӑлса кайнӑ. Кантӑк умӗнче халӗ те ура йерӗсем пур.
Шкула сулахай енчен кӗнӗ. Стена ҫурӑкӗсене тикӗслеме коридора хӑйӑрпа цемент ещӗкӗсем кӗртсе лартнӑ пулнӑ. Чӗречерен кӗрсенех, лешӗ хӑйӑр ещӗкӗ ҫине лекнӗ, йӗр хӑварнӑ. Кухньӑра та пулнӑ вӑл. Хутаҫҫа апат-ҫимӗҫ тултарнӑ. Ҫар пӗлӗмӗнче, ҫӑра юраттарса, сейфа уҫма хӑтланнӑ, пуртӑпа хирсе, алӑка шӑйӑрнӑ. Кухньӑпа ҫарӗҫ пӗлӗмӗ Оля ларнӑ пӗлӗм ҫывӑхӗнче мар, стадион енче. Мӗшпӗн хутаҫҫа ӑпат-ҫимӗҫ тултарнӑ Вадим? Паллӑ мар. Тата Ольӑна вӗлерме шут тытнӑ ҫын ҫарӗҫ пӗлӗмне кӗрсе ҫӗрес ҫук. Урамранах, тӗмӗсем хушшинчен, пемелле. Унтан тарма та меллӗ: картишӗнчен тухсан ҫырма пуҫланать.
Ольӑна коридорта пенӗ. Хӑй вара кӗнӗ чӗречерен мар, пенӗ вырӑнтан кантӑк ҫӗмӗрсе тухса тарнӑ, апат-ҫимӗҫ тултарнӑ хутаҫне пӑрахса хӑварнӑ, ҫарӗҫ пӗлӗмӗнчен «Комета» магнитофонпа ҫӗрле сӑнамалли труба илсе кайнӑ. Ӑҫта вӗсем халь?
Оля аллинчи сехет ҫапӑнса ҫӗмӗрӗлнӗ, ҫур ҫӗр ҫитесси вунӑ минут юлсан чарӑннӑ. Пӗлӗмре пӗр юн тумламӗ те ҫук. Коридорта вара кӗлленсех ларнӑ, стена ҫине те сирпӗннӗ. Пӗлӗмрен вӑл сасӑ илтӗнсенех тухнӑ-тӑр, Суранлансан, ура ҫине тӑма хӑтланнӑ, хуралҫӑ пӗлӗмӗ еннелле туртӑннӑ…
Ҫав каҫ вожатӑй ларнӑ пӗлӗм умӗнче Макар тракторист ҫӗренӗ. Миҫе сехетре пынӑ вӑл унта? Мӗн хушӑ калаҫтарса тӑнӑ ӑна? Ҫарӗҫ пӗлӗмӗнче сасӑ пулнине илтнӗ-и вӑл?
Ӑмӑрту хыҫҫӑн Ухватов ӑҫта пулнӑ? Ҫын йӗп мар, кам та пулин курнах ӗнтӗ ӑна. Ӑҫта та пулин курнӑ.
Шкултан эпир, шухӑша кайса, пӗр сӑмах чӗнмесӗр тухрӑмӑр. Пӗр сӑмах чӗнмесӗр уйрӑлтӑмӑр. Еҫ пайтах пирӗн. Манӑн та, Аброськинӑн та…
5
Ыйту хыҫҫӑн ыйту. Ҫапла, Ухватов айӑпа йышӑннӑ. Анчах та ҫакӑ пӑшалпа перекенӗ шӑлах вӑл пулнӑ тесе калама ҫителӗклӗ-и-ха? Пачах та ҫителӗклӗ мар. Ухватов айӑплине ытти материалсемпе ҫирӗплетсе памалла. Вӑл тӑхӑннӑ пушмака, вӑл пенӗ пӑшала тупмалла.
Урамра сасартӑк юрӑ янӑраса кайрӗ:
Вартах каялла ҫаврӑнса пӑхрӑм: тусан мӑкӑрлантарса, ялалла машина ӗрӗхтерет. Хирте ӗҫлекенсем кӑнтӑрлахи апата таврӑнаҫҫӗ.
Машина хапхаран кӗчӗ те ман ума ҫитсе чарӑнчӗ. Ун ҫинче ларакансем ахӑлтатса кулаҫҫӗ, шӗтлеҫҫӗ, ҫӗре сике-сике анаҫҫӗ.
Ҫырӑ ҫӗҫлӗ хӗрарӑм, кӗрен тутӑр ҫыхнӑскер, машина ҫинчен анчӗ те тӗрех ман пата пычӗ. Хаваслӑ хӑй. Чакӑр куҫӗ ҫӑлтӑр евӗр йӑлтӑрать.
