Читать «Йĕрсем çухалмаççĕ» онлайн - страница 19

Эпӗ сӑнӗкерчӗксемпе интересленнине Лисук кинемей те асӑрхарӗ.

— Вӗсем мӑшӑрӑмпа ывӑлӑм. Вӑрҫӑ вӑхӑтӗнче, госпитальтен тухсан, упӑшка икӗ уйӑх килте пурӑнчӗ. Ҫавӑн чух йывӑрлантӑм. Ывӑлӑма та кураймарӗ, апӑрша. Ялтан тухса кайсан, тепӗр ултӑ уйӑхран, ҫапӑҫу хирӗнче пуҫне хунӑ. Пӗртен-пӗр шанчӑкӑм та ывӑлӑмччӗ. Сирӗн пекех тӗреклӗ ӗсрӗ, ӗҫе юрататчӗ. Ҫара кайрӗ те — таврӑнаймарӗ. Чикӗри вӑрӑ-хураха тытнӑ чух вилнӗ. Тепӗр икӗ уйӑхран ҫак медале ярса пачӗҫ, ― «Хастарлӑхшӑн» медаль кӑларса кӑтартрӗ Лисук кинемей, унтан сӗтел ҫине пӗр кӑкшӑм сӑра кӑларса лартрӗ.

— Хӑнасем пур-и-мӗн? — ыйтрӑм эпӗ.

— Эсир вара хӑна мар-им? Вут ҫурса патӑр тата. Уйкасра йӑли ҫапла: ӗҫлесе паракана сӑйламалла.

— Ӗҫместӗп, Лисук кинемей. Уйран пулсан, уйран кӑларса пар.

Часах вӑл уйран ӑсса кӗчӗ, хуппине шуратса пӗҫернӗ ҫӗрулми лартрӗ.

Эх, еплерех кӑмӑлласа ҫирӗм вара уйранпа ҫӗрулмине! Шӑрттанран та паха апат ку маншӑн.

Кил хуҫине тав турӑм та ял Советне тухса утрӑм.

Уголовнӑй розыск начальникӗ ҫитме те ӗлкӗрнӗ-мӗн, ― пӗчченех хаҫат вуласа ларать. Мана курсан, тӗрленсе тӑрсах сывлӑх сунчӗ.

— Телейлӗ эпӗ. Шутсӑр телейлӗ. Ывӑлӑм пит маттур ҫуралнӑ. Арӑм та йӑл-йӑл кӑна кулкалать. Пӗр сӑмахпа, савӑнӑҫ!

Ял Советне милици лейтенанчӗ йӑраланса ҫитрӗ. Кӗпи-тумтирӗ лӗчӗркенчӗк хӑйӗн. Питҫӑмартисем кӗрхи палан пек хӗрлӗ. Эпӗ тимлесе пӑхнине сиссе, уҫӑ кантӑк умнерех пырса вырнаҫрӗ вӑл.

— Паллашӑр: прокуратура следователӗ, Назаров Юрий Иванович, ― пуҫне сӗлтрӗ милици капитанӗ ман еннелле.

— Кулагин, ― терӗ лейтенант. ― Уйкасра пурте йӗркеллӗ: шӑкӑл-шӑкӑл пурӑнаҫҫӗ, ҫанӑ тавӑрса ӗҫлеҫҫӗ.

— Йӗркеллех мар ҫав, ирсӗр ӗҫсем тӑваҫҫӗ, ― килӗшмерӗ унпа капитан.

— Ухватов-и? Емӗрте пӗрре пулакан япала ку. Ӑна та ирӗкре нумай ҫӗреттермерӗмӗр, тепӗр куннех ярса тытрӑмӑр, вӑл айӑплине ӗнентерсе-ҫирӗплетсе патӑмӑр. Ӗҫсем витерӗллӗ пулса тухрӗҫ.

— Ухватов кӑна мар-ха, ытти япӑх хыпарсем те пур, ― калаҫӑва хутшӑнтӑм эпӗ. Ӗнерхи канашлура уйкассем епле ӗпкелешнине йӗркипе каласа патӑм. Кулагин мана пӗлмерӗ, тимлӗн тӑнласа ларчӗ, унтан, ура ҫине тӑрса, хӑлха таран хӗремесленсе, канашлура калаҫнӑ ҫынсене хӑртма тытӑнчӗ:

— Пустуй лӑпӑртатаҫҫӗ вӗсем. Пустуй шуйханаҫҫӗ. Кушак ҫухалсан та, ман пата пыраҫҫӗ, упӑшки ыталама пӑрахсан та, мана ыйхӑран вӑратаҫҫӗ. Хӑйсем сапаланчӑк вӗсем. Хӑйсем йӑкӑртаҫҫӗ. Столовӑя ҫаратрӗҫ ак. Шӑршӑ-маршӑ ан пултӑр тесе, урайне махорка сапса хӑварнӑ. Аякран килнӗ вӑрӑ пулсан, ӑна-кӑна тиркемест — йӑлт ҫапса-ҫӗмӗрсе пӗтерет. Кунта вара кантӑкне те асӑрханса, резина перчетке тӑхӑнса кӑларнӑ, тӑпрас ҫине майлаштарса тӑратнӑ. Ют ҫын пулсан, кантӑка аяккалла вӑркӑнтарать, махорка та сапса чӑрманмасть. Уйкас столовӑйӗнче ӗҫлекенсем чее вӗсем: милици уйрӑмӗнче йӗрлекен йытӑ пуррине пӗлеҫҫӗ. Хӑйсем, йӑлтах хӑйсем айӑплӑ!

— Апла-тӑк, ма уголовнӑй ӗҫ пуҫармарӑн? Ма пире пӗлтермерӗн? — пӗлчӗ ӑна милици капитанӗ.

— Тӑкакне саплаттарнӑ — ӗҫӗ те пӗтнӗ. Пӗлтерсен, журнал ҫине ҫырса хуратӑр, пухнӑ материалсене тӗрӗслетӗр. «Участокра йӗркене пӑсакансем йышланчӗҫ», ― тесе хӑтӑратӑр. Капла ак кашкӑрӗ те тутӑ, сурӑхӗсем те тӗрӗс-тӗкел.