Читать «Йĕрсем çухалмаççĕ» онлайн - страница 17

— Калаҫса пӑхмалли пурччӗ.

— Апла-тӑк, кайрӑмӑр.

Паркран тухрӑмӑр. Ҫуртсем умӗпе, йӑмрасем айӗпе утрӑмӑр. Рита текех Вадима асӑнмарӗ. Галя пирки те шарламарӗ. Уйкас таврашенче тӗрлӗ тӑпра иккен. Пӗр уйӗнче — хура тӑпра, тепӗр уйӗнче — хӑйӑрлӑ, виҫҫӗмӗшӗнче — тӑмлӑ. Шурлӑхлӑ вырӑнсем те пур. Ӑҫта тата мӗн акмалли ҫинчен шухӑшлать Рита, хӑш уйӗнчен миҫе центнер тӗштырӑ пуҫтарса кӗртессе уйлать.

Шурӑ кирпӗч ҫурт тӗлне ҫитсен, Рита тӑп чарӑнчӗ.

— Лидия Гурьевна ҫак ҫуртра пурӑнать, ― терӗ те сывлӑх сунса пӑрӑнса утрӗ. ― Тепре тӗл пуличчен.

Вӗр-ҫӗнӗ ҫуртӑн чӗнтӗрлӗ хапхи еннелле утрӑм. Калинккене тӗртсе пӑхасшӑнччӗ — картишӗнче такамсем калаҫни чарса тӑратрӗ.

— Уҫ-ха, Лидия Гурьевна!

— Ҫӗрле те канаҫ памастӑр, эсрелсем!

— Ан вӑрҫ ӗнтӗ, сӑмах пур. Хӗрарӑм атти кирлӗ. Ютран кӗнӗ атӑ.

— Магазин мар кунта! Ӗҫ кунӗ тахҫанах вӗҫленнӗ. Килте тавар тытмастӑп. Тасал.

— Ӑна-кӑна чухлатпӑр. Пӗрремӗш хут мар. Яланхи пекех «чейлӗх» те пулӗ. Пӗр мӑшӑр илсе тух. Ме…

— Мӗн кӑшкӑратӑн? Вӑрманта мар вӗт. Вӑрттӑн тӑвасшӑн ху — вӑрттӑн калаҫма та пӗлместӗн. Пасарти пек сӗрлетӗн. Ман патра милици ҫынни ларать. Кулагин.

— Пӗлетпӗр, магазина пӗр-пӗр хӗхӗм тавар килсен, вӑл та вӗҫтерсе ҫитет. Вӑл та паян арӑмӗ валли вӗр-ҫӗнӗ кӗрӗк ҫаклатрӗ.

— Мӗн панккаса тӑран? Тасал тенӗ сана.

— Атӑ… пӗр мӑшӑр атӑ…

— Ме, тыт, чӗмере. Анчах асӑрхануллӑ пул. Ҫын умӗнче ан лӑпӑртат.

Шалт хупӑнчӗ алӑк. Пусма картлашкисемпе лутака та тӗреклӗ арҫын сиккелесе анчӗ. Энӗ йӑмра хыҫне пытанса тӑтӑм. Ҫакскер калинккерен тухрӗ те, тӑп-тап пускаласа, шӑхӑркаласа, анаталла вӑшкӑртрӗ.

Кулагинпа курнӑҫас темерӗм вара. Ҫаврӑнтӑм та каялла утрӑм.

Следователь ытларах пӗлӗмре ларать. Тӑтӑшах унӑн допрос тумалла, постановлени ҫырмалла… Ҫынсем хушшинче пулма, вӗсемпе тӗл пулса калаҫма вӑхӑт та сахалрах унӑн. Тухкаласа ҫӗресен, следствие кирлӗ хыпар та тупатӑн ав. Канашлура пултӑм та акӑ — мӗн кӑна илтмерӗм, Ритӑпа калаҫрӑм та — мӗн кӑна пӗлмерӗм! Вӑхӑт хӗсӗкрех пулсан та, тухса ҫӗреме, халӑх хушшинче пулма тӑрӑшмалла.

Канашлу вӗҫленнӗренпе чылай вӑхӑт иртрӗ пулин те, совхоз директорӗн пӗлӗмӗнче ҫутӑ пур-ха. Эпӗ кантура кӗтӗм.

— Лисук кинемей килте ҫук-им? — аптӑраса ӗкрӗ директор.

Эп ӑна магазин заведующийӗн картишӗнче мӗн пулса иртни ҫинчен каласа кӑтартрӑм.

— Пытармастӑп, унашкалли пулкалать Лидия Гурьевнӑн, ― тӗлӗнмерӗ те совхоз директорӗ. ― Хӗхӗм пальто килет-и унта е костюм — нихҫан та сентре ҫине кӑлармасть. Хак хӑпартса сутать теҫҫӗ тата. Леш эрнере магазина ют ҫӗршыв аттисем илсе килчӗҫ. Пӗрне те кӑтартмарӗ, йӑлтах хыҫалти алӑкпа валеҫрӗ. Ӗҫрен кӑлармалла та — райпо председателӗ хӗтӗлет. Кулагин та ӑна майлӑ. Ял Совет сессийӗнче Кулагин ак епле ҫатлаттарса хучӗ: «Суту-илӗ йӗркине пӑснӑ фактсем ҫук. Айӑплама пултараймастпӑр. Тытман вӑрӑ — вӑрӑ мар». Халӑх контроль членӗсене тӗрӗслеттересшӗн-ха тепре. Кулагинпа ӗҫ тухмасть… Ну, юрӗ. Ыран калаҫӑпӑр. Канма та вӑхӑт.

Кантуртан пӗрле тухрӑмӑр. Директор мана Лисук кинемей патне ӑсатса ячӗ.

Инҫетре мар, совхоз кантурӗпе тӗлме-тӗлех, пурӑнать Лисук кинемей. Ура сассине илтрӗ-тӗр — пӗртре ҫутӑ ҫутӑлчӗ. Кил хуҫи те ҫенӗке кӑштӑртатса тухрӗ.