Читать «Скарб Загорскай камяніцы» онлайн - страница 80
Николай Михайлович Водоносов
Ноччу жыхалі ў вокны бліскавіцы, час ад часу даносіліся глухія грымоты. «Пэўна, задажджыць», — думалася Мірону, які варочаўся на ложку і ніяк не мог заснуць. Не спалася яму, мабыць, ад таго, што гэтая ноч, як ніколі, трывожная, цёмная, з бліскавіцамі і пагрозлівым далёкім гулам, а — ён ведаў — бандыты хадзілі вакол хутара, недзе тут. «Ці заваліў я хоць завалу ў сенцах?» — успомніў ён і, не давяраючы памяці, босымі нагамі патэпаў у сенцы.
Завала была на месцы, усё зроблена як след, звечара, але Мірон памацаў яе рукамі, яшчэ пастаяў крыху ў сенцах, паслухаў. Знадворку не даносілася ніякіх падазроных гукаў…
З таго часу як Мірон расказаў Тупіку пра Крывога Панаса і Смоляў, запаў страх у яго душу, яму ўсё здавалася, што надыдзе час — і хутар запалае сярод начы, і яны ўсе пагараць, не ўратуюцца. Колькі ўжо разоў яму нават сніліся пажары, ён усхопліваўся з ложка як апантаны, сэрца калацілася, рукі дрыжалі. І пасля такога сну доўга не спалася, а раніцою ён уставаў разбіты, з галаўным болем.
«Сёння апошняя ноч… Апошняя, — думалася яму, і на душы крыху спакайнела, — заўтра іх паловяць…»
Мірон паціху дабраўся да ложка і лёг. Неўзабаве вярнулася да яго мяккая і пяшчотная дрымота. Пад грукат грому ён і заснуў…
Раніцою ўсе ўсталі раней звычайнага. На дварэ хмарыла, але ўжо не грымела. Міроніха выпаліла ў печы, напякла жытнікаў — пульхных бліноў з жытняй мукі на сыроватцы, намяшала місу тварагу і паставіла сярод стала. Як на свята!
— Наядайцеся аж да вечара, — сказала яна і сама пабегла накарміць прысіўленым варывам парсючкоў — свайго і Мар'інага — бо Мар'я, можна сказаць, і рабіла толькі на Міроніху, абшывала і абмывала яе сям'ю, і ўсе хадзілі заўсёды дагледжаныя, чысцюткія, хоць на якой адзежыне былі лата на лаце.
Хоць надвор'е і сапсавалася, усе збіраліся на луг, нават малы Пеця, які ад таго радаваўся, аж без угавору з'еў цэлы блін з тварагом.
— Я ўжо ўмею сена варочаць, — хваліўся ён.
— Варочаць ты ўмееш, хату можаш уверх дном перавярнуць, — казаў Мірон паблажліва.
Праз якую гадзіну хутар апусцеў, бы ў ім ніхто і не жыў, і толькі навязаная ў садзе карова бесклапотна скубла траву ды час ад часу ўзнімала галаву, чакаючы гаспадароў.
Толькі Алесь і Мікола сёння ішлі не на луг. Улучыўшы момант, яны звярнулі да рэчкі, ды Мірон угледзеў.
— Вы куды гэта цягу даяце? Я за вамі даўно сачу, за вашымі шэптамі…
Мікола спыніўся, ціха, таямніча сказаў:
— Так трэба, дзядзька Мірон. Заданне ў нас, Тупік прасіў.
Нічога не адказаў Мірон хлопцам, махнуў рукою і пайшоў даганяць жанчын, якія былі ўжо за першымі кустамі…
А хлопцы подбегам кінуліся да хутара Красоўскага, каб там, падпільнаваўшы, як Ваўчок пойдзе з дому, падаць умоўны сігнал: запаліць дымавы касцёр на ўзгорку за хутарам. Там ужо загадзя нарыхтавана сухое голле і цэлы лоўж свежых яловых лапак. Тыя лапкі задымяць так, што далёка ўбачыш…
— Тупік казаў, як запалім, самім схавацца ў бярэзніку, — пачаў Алесь, калі яны абагнулі хутар і спыніліся зводдаль у жыце. Адтуль усё, што робіцца на хутары, было відаць як на далоні.
