Читать «Скарб Загорскай камяніцы» онлайн - страница 7

Сама Міроніха была пры зямлі, пры печы, гатавала і на сям'ю, і ставіла чыгун то шалупіння, а то і проста лебяды малому пражорліваму падсвінку, якога трымалі ў закутку пры хаце. Гэта яна ўспарола рыдлёўкай і пасадзіла сотак дзевяць бульбы, насеяла буракоў, морквы, цыбулі… Адным словам, працавала яна за дваіх. Мірону ж трэба было за лета накасіць па кустах ды лясных прагалах сена карове на зіму. Былі яны як бы аднаасобнікі, жылі бедна. Асабліва кепска было з пасцеллю і адзежай: пасля пажару засталіся ў чым былі. Займалі яны пакой з вялізнай печчу, на якой узімку спалі ўсе ўпокат на нейкім рыззі…

Калі ж на хутар пераехалі Мікола з маці, у якіх тое-сёе было з хатняга нажытку, цэлы сувой суровага палатна, то хлопцам пашылі з таго палатна штаны, пафарбаваўшы іх настоем на кары альхі і крушыны. Палатно было носкае, толькі, калі намакала, рабілася калянае, лубела, як брызент. Выдзеліла Мар'я ім і старэнькую рабую коўдру, пашытую з двух кавалкаў калісьці добрага сукна, дала сёе-тое і з посуду, драўлянае вядро, у якое Міроніха цяпер даіла сваю сівулю…

За гэта Міроніха дзялілася з Мар'яй малаком, якога карова давала ў самы травастой аж тры вядры ў дзень. Асабліва як непадалёку адрасла калгасная ярына — авёс і ячмень. Туды карова наведвалася штодня, і ніякі калгасны вартаўнік яе не ўпільнуе, бо яна была чуйная і хітрая: як толькі ўбачыць ці пачуе чужога чалавека — адразу збягае ў хмызняк. Цяпер жа на хутары, без статка, яна як здзічэла, давалася даіцца толькі гаспадыні. Казалі, што за ёй, сівуляй, аднойчы гналіся на кані, каб злавіць ды накласці на Мірона штраф за патраву, але не дагналі. А потым, ведаючы беднасць «паноў», махнулі рукою. Яшчэ жартавалі, што хоць сівуля і лазіць у шкоду, але асцярожна, лішняга не стопча, бярэ з краю, дзе і трава расце густа і збажына рэдкая…

Вось якая дзіўная сямейка жыла на хутары Гурэцкага з не меней дзіўнай каровай…

Калі Мікола, адкасаўшы штаны, выйшаў на бераг Казы, то адразу ўбачыў Алеся. Ён даплятаў лазовы кош з даўно нарэзаных, паскепленых і вымачаных дубцоў.

— Чаго ты туды хадзіў? — паказаў рукою на суседні хутар.

— Каня глядзеў… Сняжка…

— А можа, Анюту? — хітрыя Алесевы вочкі прыжмурыліся, пасуровелі.— Ведаеш што… Не хадзі больш туды. Да іх ноччу нейкі чалавек наведваецца. Тата казаў. А можа, яны, Ваўчкі, з бандай звязаны. Ты чуў, што ў Рудачках банда ёсціка? — раптам як аглушыў ён Міколу, хоць голас крыху прыцішыў.

— Не, а што?

— А тое… Тупік камсамольцаў збірае на аблаву, як на ваўкоў, значыць… Усім стрэльбы дае.

— Можа, вінтоўкі? — паправіў яго Мікола. — Стрэльбы — гэта паляўнічыя. А ў Рудачках і праўда ваўкі водзяцца здаўна, там іх логава ёсць.

А сам падумаў: «Мусіць, Тупік і ездзіць бандыта злавіць, не толькі да Гэлькі…»

— І паляўнічыя ў ход ідуць…

— А хто ж там, у Рудачках?

— Невядомыя, чужыя… Учора ў Пабярэжжы Максіма абрабавалі, забралі кумпякі, кілбасы… — і раптам: — Хадзем, я табе нештачка пакажу — дык ахнеш! — Алесь таямніча азірнуўся, сабраў свае дубцы, узяў гатовы ўжо кош і пашыбаваў ад рэчкі паперадзе. — Пад падлогай знайшоў… Дзе сячкарня стаіць.