Читать «Скарб Загорскай камяніцы» онлайн - страница 18

Яна перайшла раўчук, стала зусім блізка.

— А чаму ты ходзіш па смоль, хіба ў вас больш некаму?

— Айчым пасылае, — азірнуўшыся, нібы і праўда тут яе хто можа падслухаць, з сумам сказала Анюта, і Міколу зноў стала шкада яе, гэту кволую, не для такой работы, дзяўчынку.

— А я сам хаджу… От пераапрануўся ў старое, — сказаў нібы абыякава, — каб не падраць новых штаноў. Хочаш, я табе заўсёды буду памагаць? Пойдзем!

Анюта з удзячнасцю глянула на яго ласкавым позіркам цяпер тужлівых сініх вачэй і працягнула сякеру.

— Бачыш, чым дзяўбу пні…

Ён узяў сякеру, пакруціў яе ў руках і раптам кінуў пад куст ляшчэўніку.

— Хай адпачне гэты дзед, у яго ўжо і зубы з'еліся! — сказаў са смехам і — сам нават здзівіўся сваёй смеласці — схапіў Анюту за руку і пайшоў побач, адчуваючы цяпло яе маленькай, мяккай рукі, якое нібы ўлівалася ў яго, поўніла шчасцем, будзіла ў ім невядомыя для яго пачуцці дабра і душэўнай цеплыні. У гэтую хвіліну яму хацелася зрабіць для яе штосьці вялікае, сказаць штосьці незвычайнае, але пакуль што не было для яго тут ніякіх такіх важных спраў, а язык бы прысох да паднябення.

Сказаў звычайнае, што прыйшло ў галаву:

— І дровы памагу складаць, і яшчэ што, калі трэба…

— От ужо гэта залішняе! — яна неяк спакваля вызваліла сваю руку, пайшла паперадзе, бо тут сцежка павяла ўгору, гублялася ў кустах. — Айчым сказаў, каб вы, Гурэцкія, не хадзілі да нас. Ён, наогул, не любіць чужога вока на двары. Таму, відаць, і з Пабярэжжа з'ехаў, нас з мамкай звёз…

«Туды ноччу нейкі чалавек ходзіць», — раптам прыгадаў Алесевы словы Мікола і ціха спытаў:

— Гэта таму, што ноччу да вас нейкі чалавек прыходзіць? Таму не дазваляе?..

Ад такога нечаканага пытання Анюта аж спынілася, у яе вачах адбіўся агеньчык страху.

— Адкуль ведаеш?

— Хутары ж побач… Іншым разам мы з Алесем і начамі бываем ля рэчкі, ментузоў ловім. І наогул… пачаў выдумляць Мікола, даючы гэтым зразумець, што нібыта ён сам бачыў таго, хто прыходзіць да Ваўчка ноччу.

— Прыходзіць, — прызналася Анюта і зноў пайшла паперадзе, нават крыху шпарчэй.

— Хто ён?

— Не ведаю… Толькі шкада мне яго.

— Чаму?

— Не ведаю, не пытайся! Айчым яго трымае ў руках. Не па сваёй волі ён прыходзіць…

Мікола больш не распытваў. Ішоў і думаў, што дарэмна ён пачаў гаворку пра таго чалавека, дарэмна і не ў час: Анюта от расхвалявалася, ёй непрыемна гаварыць і пра айчыма, і пра чалавека…

Яны перайшлі Мокры Лог і апынуліся ў невялікім рэдкім бярэзніку, парослым высокай травою. Бярэзнік збягаў у нізіну, да расцяробаў.

Мікола падняў з зямлі сухую бярозавую палку, спыніў Анюту, зайшоў наперад.

— Цяпер ідзі за мною, тут гадзюкі, бывае, на сцежку выпаўзаюць, сыкаюць.

— Ба-ачыла!

— Я іх ужо колькі патоўк.

— А нашто? Усё жывое жыць хоча. Настаўнік жа казаў, што яны прыносяць і карысць…

«Пахваліўся! — упікнуў сябе ў думках Мікола. — Адну біў, і тая ўцякла. А ў школе і праўда казалі, што гадзюк біць няварта…»

— Я ведаю, што не трэба іх знішчаць, але ж бывае, кусаюцца, — апраўдаўся ён і кінуў палку.

— Абыходзь…