Читать «Чарадзейныя яблыкі» онлайн - страница 62

Была ўжо раніца, і на ўвесь голас гарлапанілі пеўні, калі Ян і панна Марыя пакідалі хаціну псаломшчыка. Яны ішлі ад старога, несучы ў сэрцах добрую надзею.

Стары нейкі час стаяў на ганку і глядзеў на іх, калі яны пайшлі ў бок панскага саду. Потым вярнуўся ў сваё жытло. Дастаўшы з-пад палацяў куфэрак, ён адамкнуў яго і пачаў збіраць рэчы. Ён вырашыў пакінуць вёску. Занадта ўжо вялікім здаваўся яму толькі што здзейснены грэх.

— Дзеля імя твайго, Госпадзі, прабач грэх мой, вялікі ён, — прашаптаў ён.

Замаліць такі грэх ён спадзяваўся паломніцтвам па святых мясцінах. Гэтая думка — наведаць святыя мясціны — выспявала ў яго даўно. Нарэшце стары вырашыў ажыццявіць сваю задуму. Ён пакідаў свой кут, не думаючы пра тое, што вернецца ізноў сюды. Тым не менш, ён быў заспакоены. Хоць і ведаў, што зрабіў не па закону, аднак сапраўднай згрызоты сумлення не адчуваў. Больш таго, душа яго радавалася; ён з упэўненасцю думаў, што калі і была якая дабрачынная справа, здзейсненая ім за цэлае жыццё, то гэта адбылося менавіта сягонняшняй ноччу.

XI

Пан Чаляднік не любіў доўга валяцца ў ложку. Яшчэ толькі кукарэкалі першыя пеўні, а ён ужо галіўся, стоячы перад люстэркам, і напяваў бравую мелодыю ўсё той жа любімай сваёй мазуркі.

— Трам, та-там, там, трам, та-та-м!..

Ён добра адпачыў у спакойных умовах, і таму настрой у яго быў бадзёры. Яму хацелася рухацца, размаўляць, даваць распараджэнні.

А між тым у панскім доме ўсе яшчэ спалі. На двары было ціха. Начны вартаўнік пазяхаў каля брамы. Ён глядзеў перад сабой у зямлю, быццам нешта вышукваў пад нагамі,— чакаў, калі можна будзе пайсці ў чалядню.

Панна Марыя спала ў сваім пакоі сном праведніка. Яе залатыя валасы раскідаліся па падушцы, а на шчоках ірдзеў румянец. На крэсле, побач з ложкам, ляжала яе белая сукенка, якую яна зняла зусім нядаўна. Маленькая канарэйка, што была ў клетцы, ужо прачнулася і чысціла свае пёркі. А ў акне разгаралася зарыва новага дня…

Пан Чаляднік не любіў бяздзейнічаць. Ён апрануўся і, падскокваючы то на адной, то на другой назе, выйшаў у калідор. Яму не падабалася, што слугі спяць у такі час. Ідучы, ён не сустрэў ніводнай душы. Між іншым, учора гэты дом, здавалася, быў бітком набіты людзьмі. Госць пачаў стукацца ў кожныя дзверы. Пры гэтым ён выкрыкваў:

— Лайдакі! Ану, пад'ём! Вось як вы турбуецеся пра дабрабыт вашай гаспадыні! Я навучу вас!

Непаседа нарабіў пярэпалаху на ўвесь дом. Са сваіх пакойчыкаў пачалі высоўвацца паціху слугі. Убачыўшы дзівака, яны кланяліся яму.

Пані Кацярына расчыніла дзверы свайго пакоя так рашуча, што ледзь не збіла госця з ног.

— О, прашу прабачыць, — павінаваціўся апошні.— Здаецца, я цябе патрывожыў.

— Вы дарэмна губляеце энергію, пан Варлампій, — адказала нянька. — У нас няма звычкі прачынацца так рана.

— Я абяцаў князю быць у замку ў першай палове дня, — адказаў прыказчык. — Вы ж ведаеце, як ехаць у такую спякоту.