Читать «Чарадзейныя яблыкі» онлайн - страница 58

ў гэты вечар ёй хацелася чагосьці большага. Яна сама не разумела — чаго. Нечакана слёзы пакаціліся з яе вачэй. Панна Марыя ўсхліпнула.

— Панначка! — усклікнуў юнак. — Не трэба!.. — Голас яго асекся. Ён сам гатовы быў заплакаць.

— Я таксама люблю цябе, Янка, — адазвалася панна Марыя. — Страх апанаваў мяне… Як падумаю, што давядзецца жыць з чужымі, удалечыні ад дома… Колькі жахлівага расказвалі мне пра княгіню! Яе называюць не інакш як «вядзьмаркай». Кажуць, што яе пачвара-сын палохае малых дзяцей! Як я буду жыць з імі? Як буду там адна? Калі ты расказваў свой сон, я адчула сябе такой самотнай. Не ведаю, што і рабіць, Ян. Не ведаю. Можа, ты падкажаш?

— Не палохайцеся, панначка, знойдуцца добрыя людзі і ў замку.

— Самы добры — гэта ты, — адказала панна Марыя. — А ты будзеш далёка.

Смутак, які гучаў у яе голасе, перадаўся Яну.

— Я ўсяго толькі — халоп, — адазваўся ён, — смерд, чарвяк.

— Не, не, Янка, — упэўнена запярэчыла панна Марыя. — Я казала і буду казаць, што ты — лепшы за ўсіх.

— Тады не кажыце зусім, — адказаў Ян. — Не трэба. Панна Марыя нечакана, з натхненнем, прамовіла:

— О, каб Гасподзь спусціўся зараз да нас! Я гэтак прасіла б яго, гэтак прасіла б! І ён абавязкова б нам дапамог!

— Ён даўно нас пачуў,— упэўнена адказаў Ян. — Я гэта ведаю!

Панна Марыя здзіўлена паглядзела на яго. Ян падняўся і дапамог ёй узняцца.

— Пайшлі, — нечакана запрасіў ён. Нейкае рашэнне, што выспела ў ягонай галаве яўна не сягоння, кіравала ім. — Я ведаю, што рабіць, — рашуча сказаў ён. І падбадзёрыў панначку — Не бойся!

X

Ян задумаў неверагоднае. Ён вырашыў пайсці да псаломшчыка кляціхінскай царквы Пахомія Лагафета, свайго хроснага бацькі, і прасіць, каб той блаславіў яго і панну Марыю…

Хата псаломшчыка стаяла непадалёк ад панскага маёнтка, на ўскраіне вёскі. Маладыя здзівіліся, калі ўбачылі, што ў яе адзіным акенцы ў такі позні час гарэла святло. Падтрымліваючы панначку, якая дрыжэла ад хвалявання, Ян падняўся на высокі драўляны ганак. Ён ведаў, што псаломшчык не зачыняе дзвярэй, прыгарнуў да сябе панначку і ўвайшоў у яго хату.

У сенцах пахла смуродам недагледжанага жытла. Прыстанішча Пахомія хутчэй нагадвала хлеў: гліняная падлога была заслана саломай, дзверы з сенцаў у пакой былі са шчылінамі, на столі драмаў рой мух.

Маладыя прайшлі ў пакой. На стале гарэла сальная свечка. Яна высвечвала толькі сцены, уцепленыя мохам паміж бярвенняў, ды невялікі абраз у куце, пацямнелы ад часу. Усё астатняе — палок, печ, маленькае акенца — у паўзмроку ледзь праглядалася. У паветры адчуваўся куродым. Пры з'яўленні гасцей агеньчык свечкі закалыхаўся, пагражаючы патухнуць. Псаломшчык, згорбіўшыся над сталом, нешта пісаў. Пачуўшы рыпенне дзвярэй, ён азірнуўся. Гладка зачасаныя валасы, падстрыжаная клінком бародка, прамы нос і вялікае гусінае пяро ў руках рабілі яго падобным на апостала з якойсьці старой царкоўнай фрэскі. Цьмянае святло не схавала здзіўлення ў яго вачах.

Панна Марыя мацней прыціснулася да Яна. У хаце псаломшчыка яна была ўпершыню. Яна ведала старога, але раней не звяртала на яго ніякай увагі. Цяпер ён быў перад ёю ў чорнай рызе, згорблены, з пацямнелым ад стомы тварам. І яна раптам адчула, што баіцца яго.