Читать «Тры таварышы» онлайн - страница 86

Эрих Мария Ремарк

— Гэта жыдоўскія фокусы, — сказала фраў Залеўскі з годнасцю і рашуча накіравалася да дзвярэй. Але ўжо ўзяўшыся за ручку, яна раптам рэзка спынілася.

— Смокінг? — выдыхнула яна ў здзіўленні. — У вас?

Шырока адкрытымі вачыма яна разглядала Отаў касцюм, які вісеў на дзвярах шафы. Я пазычыў яго, каб вечарам пайсці з Пат у тэатр.

— Так, у мяне! — сказаў я з'едліва. — У вас непераўзыдзены талент лагічных абагульненняў, шаноўная пані…

Яна глянула на мяне. Цэлая гама бурных пачуццяў адлюстравалася на яе тоўстым твары. Усе яны сканцэнтраваліся ў шырокай змоўніцкай усмешцы.

— Ага! — сказала яна. А потым яшчэ раз: — Ага!

І ўжо з другога боку дзвярэй, з асалодай і хітрынкай, са светлай радасцю жанчыны, якая зрабіла такое адкрыццё, кінула праз плячо:

— Дык вось яно як!

— Так яно і ёсць, праклятая цётка, — прабурчаў я ўслед ёй, калі ўпэўніўся, што яна ўжо не пачуе.

Потым я раз'юшана шпурнуў свае новыя туфлі разам з карабком на падлогу. Ёй трэба багаты… быццам я гэтага не ведаў!

Я прыйшоў да Пат, каб ісці разам у тэатр. Яна, ужо апранутая, стаяла ў пакоі, чакаючы мяне. Я ледзь не задыхнуўся, убачыўшы яе. Упершыню за час нашага знаёмства яна была ў вячэрняй сукенцы.

Сукенка была пашыта са срабрыстай парчы. Яна мякка спадала з прамых плячэй, падкрэсліваючы яе статную фігуру. Яна здавалася вузкай і ўсё-такі была настолькі шырокай, што не перашкаджала рабіць прыгожыя вольныя крокі. Спераду яна была цалкам закрытая, а на спіне быў глыбокі вастракутны выраз. У матава-сінім змярканні Пат выглядала ў ёй як срабрысты факел, яна была дзіўна непазнавальная, святочная і вельмі далёкая. За яе спіной лунаў дух фраў Залеўскі з перасцерагальна ўзнятым пальцам.

— Добра, што першы раз я ўбачыў цябе не ў гэтай сукенцы, — сказаў я. — Я ніколі ў жыцці не адважыўся б падысці да цябе.

— Так я табе і паверыла, Робі. — Яна ўсміхнулася. — Падабаецца?

— Яна мяне пужае! Ты ў ёй — зусім іншая жанчына.

— Гэта не страшна. На тое і ёсць сукенкі.

— Магчыма. Мяне яна крыху прыгнятае. Да гэтай сукенкі патрэбна мець зусім іншага мужчыну. З вялікімі грашыма.

Яна засмяялася.

— Мужчыны з вялікімі грашыма часцей за ўсё агідныя, Робі.

— Але ж не грошы?

— Не, — сказала яна, — не грошы.

— Так я і думаў.

— А ты не згодны?

— Чаму ж, — сказаў я. — Хоць грошы і не прыносяць шчасця, затое выдатна супакойваюць.

— Яны прыносяць незалежнасць, даражэнькі, а гэта важней. Але калі хочаш, я магу пераапрануцца.

— Ні ў якім разе. Сукенка — шыкоўная. З сённяшняга дня я краўцоў буду цаніць вышэй за філосафаў. Краўцы прыносяць у жыццё прыгажосць. Гэта ў сотні разоў даражэй, чым глыбокія думкі. Асцерагайся, я магу яшчэ закахацца ў цябе.

Мы засмяяліся. Я неўпрыкмет агледзеў сябе. Кёстэр быў крыху вышэйшы за мяне, і мне давялося там-сям зверху прышпіліць штаны, каб яны не віселі. Дзякаваць богу, яны трымаліся.

Мы пад'ехалі да тэатра на таксі. Па дарозе я больш маўчаў, нават не ведаючы чаму. Калі мы выходзілі, я, разлічваючыся, міжволі зірнуў на шафёра. У яго былі пачырванелыя ад бяссоння вочы. Ён быў непаголены і меў змораны выгляд. Абыякавым жэстам ён узяў грошы.