Читать «Тры таварышы» онлайн - страница 139

Я кіўнуў. Кёстэр глянуў на мяне.

— Ота, — сказаў я, — я не дзіця і разумею, што яшчэ нічога не страчана. Але мне, пэўна, сёння будзе цяжка не выдаць сябе, застаўшыся з Пат сам-насам. Заўтра — іншая справа. Тады я спраўлюся. Сходзім сёння вечарам куды-небудзь усе разам?

— Канечне, Робі. Я ўжо думаў пра гэта і з Готфрыдам гаварыў.

— Тады дай мне яшчэ раз «Карла». Я паеду дадому і спачатку забяру Пат, а потым, праз гадзіну — вас.

— Добра.

Я паехаў. На Мікалайштрасэ я прыпомніў пра сабаку. Я павярнуў і паехаў назад, каб забраць яго.

Крама была не асветленая, але дзверы — адчынены. Антон сядзеў у глыбіні крамы на раскладушцы. У руках у яго была бутэлька.

— Падкузьміў мяне Густаў, — сказаў ён.

Ад яго смярдзела, як ад спіртзавода.

Тэр'ер выскачыў насустрач мне, абнюхаў мяне і лізнуў у руку. Яго вочы, асветленыя касым променем з вуліцы, гарэлі зялёным. Антон устаў. Ён захістаўся і раптам заплакаў.

— Мой сабачка… цяпер і ты пакінеш мяне… усе мяне пакідаюць… Цільда памерла… Міны няма… Скажыце вы мне, навошта мне жыць такому?

Гэтага мне яшчэ не хапала! Гэтай маленькай бязрадаснай лямпачкі, якую ён уключыў, ціхага шоргату чарапах і птушак і гэтага нізкарослага азызлага чалавека з яго крамай!

— Таўстуны… тыя-та ведаюць… але скажыце мне, навошта ўвогуле жыве наш брат? Навошта жыць нам, бедалагам? Скажыце, пан…

Малпа ўскрыкнула, нібы паскардзілася, і шалёна забегала на сваёй жэрдзі. Яе вялізны цень заскакаў па сцяне.

— Кока, — усхліпнуў гаспадар, які ўжо напіўся, седзячы без святла, — адзіны ты мой, ідзі да мяне! — Ён падставіў малпе бутэльку.

Малпа ўхапілася за яе.

— Загубіце жывёлу, поячы гарэлкай, — сказаў я.

— Ну і няхай, — завішчаў ён. — На ланцугу на год болей, на год меней… якая розніца… якая розніца… пан…

Я ўзяў сабаку, які цёплым камяком цёрся каля мяне, і пайшоў. Жвавы сабачка, перабіраючы мяккімі шпаркімі лапкамі, бег каля мяне да машыны.

Я прыехаў дадому. Трымаючы сабаку на павадку, я падняўся па лесвіцы. У калідоры я спыніўся і зірнуў у люстэрка. Твар быў як заўсёды. Я пастукаўся ў дзверы да Пат, прыадчыніў іх і ўпусціў сабаку. Застаўшыся стаяць за дзвярыма, я чакаў з павадком у руцэ. Але замест годасу Пат я нечакана пачуў бас фраў Залеўскі:

— О божа нябесны!

З палёгкай уздыхнуўшы, я зазірнуў у пакой. Я баяўся першай хвіліны сустрэчы з Пат. Цяпер усё стала лёгка. Фраў Залеўскі была надзейны амартызатар. Яна сядзела за сталом велічна, нібы на троне. У яе пад рукой стаяў кубачак з кавай, а побач у містычным парадку была раскладзена калода карт. Пат з бляскам у вачах сядзела каля яе і слухала варажбу, што будзе.

— Добры вечар, — сказаў я, адразу вельмі ўзрадаваўшыся.

— Вось і ён, — з годнасцю сказала фраў Залеўскі. — Па кароткай дарожцы ў вячэрні час, побач чорны кароль на самым даху…

Сабака вырваўся і з брэхам пабег паміж маіх ног у пакой.

— О божа! — крыкнула Пат. — Гэта ж ірландскі тэр'ер!

— Малайцом! — сказаў я. — Некалькі гадзін назад я гэтага яшчэ не ведаў.

Яна нахілілася, і сабака радасна падскочыў да яе.

— Як жа яго завуць, Робі?