Читать «Тры таварышы» онлайн - страница 112

Эрих Мария Ремарк

Чуваць было, што нехта прыехаў на ровары. Я ўскочыў на ногі. Лекар.

— Патрэбна мая дапамога? — спытаў я.

Ён пахітаў галавой і адкрыў сумку. Я стаяў зусім побач з ім перад ложкам, ухапіўшыся за спінку. Ён зірнуў на мяне. Адступіўшы на крок, я не адрываў ад яго вачэй. Ён глядзеў на скабы Пат. Яна стагнала.

— Гэта небяспечна? — спытаў я.

— Дзе лячылася ваша жонка? — спытаў ён у адказ.

— Што? Лячылася? — прамармытаў я.

— У якога лекара? — спытаў ён нецярпліва.

— Я не ведаю… — адказаў я. — Не, я нічога не ведаю… я не думаю…

Ён зірнуў на мяне.

— Вы гэта павінны ведаць…

— Але я не ведаю. Яна мне ніколі нічога не казала.

Ён нахіліўся над Пат і спытаў. Яна намагалася адказаць. Але закашлялася, пацякла кроў. Лекар падхапіў яе пад плечы.

Яна хапала паветра, дыхала з прысвістам.

— Жафэ, — з булькатаннем прамовіла яна.

— Фелікс Жафэ? Прафесар Фелікс Жафэ? — спытаў лекар.

Яна пацвердзіла вачыма. Ён павярнуўся да мяне.

— Вы можаце патэлефанаваць яму? Лепш спытаць яго.

— Так, так, — адказаў я. — Зараз. Я потым паклічу вас. Жафэ?

— Фелікс Жафэ, — сказаў лекар. — Спытайце нумар тэлефона ў бюро даведак.

— Яна будзе жыць? — спытаў я.

— Трэба, каб спынілася кравацеча, — сказаў лекар.

Я паклікаў служанку, і мы пабеглі. Яна паказала мне дом, дзе быў тэлефон. Я пазваніў у дзверы. Невялікая кампанія сядзела за сталом. Яны пілі хто каву, хто піва. Я акінуў іх позіркам і не мог зразумець: людзі пілі піва ў той час, калі Пат сцякала крывёй. Я сказаў, што мне тэрмінова трэба пагаварыць, і пачаў чакаць. Услухоўваючыся ў гулкі змрок, я праз занавескі бачыў частку пакоя і постаці, нібы ў тумане. Я бачыў, як туды-сюды матлялася лысіна, яна ў святле здавалася жоўтай; я бачыў брошку на жоўтай тафце зашнураванай сукенкі, падвойны падбародак, пенснэ і высокую прычоску… кастлявую старую руку з прыпухлымі венамі, якая барабаніла па стале… мне не хацелася нічога гэтага бачыць, але я быў безабаронны: усё гэта лезла мне ў вочы, як зыркае святло.

Нарэшце тэлефон адказаў. Я папрасіў паклікаць прафесара.

— На жаль, — адказала сястра, — прафесар выйшаў.

Сэрца ў мяне спачатку спынілася, а потым загрукатала, як кавальскі молат.

— А дзе ён? Мне трэба пагаварыць з ім неадкладна.

— Не ведаю. Магчыма, пайшоў яшчэ раз у клініку.

— Калі ласка, патэлефануйце ў клініку. Я пачакаю. У вас жа ёсць яшчэ адзін апарат.

— Хвілінку. — Зноў пачалося гудзенне, бяздонная цемра, над якой цягнуўся толькі тоненькі металёвы дроцік. Я ўздрыгнуў. Побач са мной у завешанай клетцы пачала спяваць канарэйка. Зноў пачуўся голас сястры:

— Прафесар Жафэ ўжо пайшоў з клінікі.

— Куды?

— Я гэтага сапраўды не магу вам сказаць, пан. Пайшоў.

Я прыхіліўся да сцяны.

— Ало! — сказала сястра. — Вы яшчэ слухаеце?

— Так… паслухайце, сястра, вы не ведаеце, калі ён вернецца…

— Гэта невядома.

— Няўжо ён вам не кажа? Ён жа павінен казаць. Калі што здарыцца, неяк жа трэба яго знайсці.

— Ёсць лекар у клініцы.

— Не маглі б вы яго… не, не, не мае сэнсу, ён жа нічога не ведае… добра, сястра, — сказаў я знясілена, — калі прыйдзе прафесар Жафэ, папрасіце яго неадкладна патэлефанаваць сюды. — Я назваў нумар. — Але, калі ласка, неадкладна.