Читать «Тарэадоры з Васюкоўкі» онлайн - страница 79
Усевалад Нястайка
— Не! Так не будзе! Я адзін Кныша не павязу, як сабе хочаш.
— Ну добра ўжо! Да вёскі разам павязём, а тады я вярнуся. Нюні распусціў! Не ведаў я, што ты такі баязлівец.
Мне зрабілася сорамна. Кукуруза ўсё ж быў значна смялейшым за мяне. Бач, як трымаецца ўпэўнена!
Мы прысталі да Высокага вострава. Хвіліны дзве сядзелі ў чоўне цішком, затаіўшы дыханне, — прыслухваліся. Нічога нідзе ні гу-гу. Бурмілы няма (не відна чоўна). Паслухаў усё ж Кныша, застаўся дома, каб не перашкаджаць...
Зашылі мы свой човен у чарот, замаскіравалі. Самі залезлі ў карчы на беразе — я па адзін бок сцежкі, што да азярца вядзе, Кукуруза — па другі. Цяпер нам заставалася адно — чакаць, доўга чакаць, магчыма, нават усю ноч ажно да світання, пакуль Кныш не прыедзе.
— Спаць нельга. Ні хвіліны. Бо як пачнём носам кляваць, размякнем, будзем, як мокрыя куры, і нічога не атрымаецца, — ціха сказаў Кукуруза.
— Твая праўда, — уздыхнуў я. Мне ўжо цяпер хацелася спаць.
Я шырока раскрываў вочы, узіраўся ў цемру, у якой ледзь-ледзь можна было разгледзець абрысы чаратоў, але вочы самі па сабе закрываліся і даводзілася раз-пораз праціраць іх.
Мабыць, няма нічога больш цяжкага, чым не спаць, калі хочацца спаць. І, мабыць, няма больш доўгіх хвілін за гэтыя хвіліны соннага чакання ў цемры.
— Не спі, бо праваронім, — шыпіць з карчоў нябачны Кукуруза.
Калі б ён ведаў, як хочацца мне правароніць! Ды хіба з ім правароніш, з такім упартым! Няўжо ён і сапраўды не баіцца?
Маё ўяўленне малюе страшныя праявы. Кныш, выскаліўшы па-звярынаму зубы, б'е мяне вяслом па галаве, потым кідае ў рэчку, я глытаю ваду, задыхаюся-задыхаюся, трава аблытвае мяне і... Мне нават і на самай справе стала цяжка дыхаць. І навошта мы ўблыталіся ў гэтую справу? Сапраўды, хто ведае, што можа здарыцца? А што, як здарыцца нешта падобнае да таго, што мне зараз уявілася? Яшчэ добра, калі знойдуць нашы целы. Тады будзе гучнае пахаванне, з музыкаю, з прамовамі. Хаваць будзе ўся школа, усё сяло. Усе будуць плакаць! Грабянючка, размазваючы па шчоках слёзы, будзе гаварыць: «А я ж бачыла яго напярэдадні. Ён быў такі добры, такі сціплы — дапамагаў мне выцягваць вядро з калодзежа. І Ганькай называў. Я яшчэ яму дзевяць капеек пазычыла. Каб ведала — я яму і ўсе пяцьдзесят аддала б. Які быў хлопец!»
Мне зрабілася так шкада самога сябе, і я здаўся сабе такім няшчасным, што ў горле ажно зашчымела.
Але Кукуруза нічога гэтага не разумее. Ён зноў шыпіць з карчоў:
— Не спі!
І я трагічна шапчу ў адказ:
— Ды не сплю я, не сплю, чаго ты!
Час ідзе. Ці гэта вочы да цемры прывыклі, ці святлее навокал, але ўжо лепей відаць чараты, і на вадзе водбліскі, і клубяцца ў небе хмары. А можа, гэта ўжо світае? Таму што ў мяне такое ўражанне, што сядзім мы тут цэлую вечнасць.
І раптам — нібыта нехта ўдарыў мяне ў грудзі нечым вострым. З цемры вынырнуў човен. Ён плыў проста да вострава. Бліжэй, бліжэй. У чоўне вяслуе грозная постаць.
Сэрца ў мяне звісла на тоненькай нітачцы — вось-вось парвецца. І тут у карчах клацнуў курком Кукуруза і адрывіста-басавіта крыкнуў: