Читать «Тарэадоры з Васюкоўкі» онлайн - страница 59

Усевалад Нястайка

Нябачныя качкі прасвісталі-прашалясцелі крыламі над галавою, і зноў ціха. Ветру няма, і нават заўсёды шапаткія чараты маўчаць, не перашэптваюцца між сабою.

Я гляджу сабе на ваду і думаю.

Ажно раптам цень упаў на плёс: доўгі-доўгі, бо якраз супраць месяца. З-за чаратоў выплыў човен — без гуку, без усплёскаў, як прывід. І гэта было самае страшнае (нібыта ў сне). У чоўне на поўны рост стаяў нехта высачэзны і доўгім вяслом нячутна правіў. Я залыпаў вачамі — ці не прывід?! Не! Човен плыў проста да вострава. Рабіўся большым, большым, як на экране ў кіно: каля самага берага павярнуўся і знік за прыбярэжнымі карчамі. Сэрца маё так забухала ў грудзях, што зямля задрыжала. Хто гэта?! Хто гэта ноччу ў плаўнях? Вадзянік? Вядзьмар? Нячысцік?.. Ды што гэта я? Толькі старыя непісьменныя бабулі ў гэта вераць. А я ж піянер! Барабаншчык! Я веру ў радыё, у тэлевізар, у касмічныя ракеты! І адразу ж успомніў пра Гуньку... Таго самага прыдуркаватага Гуньку, які два гады таму знік, прапаў у плаўнях... Гунька! А што, калі гэта Гунька? Што, калі ён таксама, як я, жыве ў плаўнях, на бязлюдным востраве? Гунька! Ён жа вар'ят, нічога не разумее. Ён можа ўбачыць мяне, падумаць, што я нейкі злы дух (чаго б гэта звычайны хлопец апоўначы быў у плаўнях!), і задушыць. Задушыць — і нічога яму не дакажаш. Хоць крычы, хоць плач, хоць прасі... Нібыта слімакі пачалі поўзаць у мяне па спіне — халодныя, слізкія, мокрыя. Нібыта хтосьці шворку зацягнуў на шыі — дыхнуць нельга.

Я замёр, прыслухаўся. Нават сэрца, здалося, спынілася, каб я лепш чуў. З-за кустоў пачуўся ўсплёск, нешта шубоўснула ў ваду, нібыта некага выкінулі з чоўна. Можа, гэта Гунька некага вёз і ўтапіў? Цяпер мая чарга. Я не мог больш усядзець на месцы. Я падхапіўся, адступіў некалькі крокаў адзервянелымі нагамі да будана. І раптам на некага наткнуўся... Нехта вялізны схапіў мяне пруткімі рукамі за плячо. Спалоханы войк захраснуў у маім горле — не вырваўся. Я ўздрыгнуў, убрыкнуў некага нагамі, упаў. Хтосьці наваліўся на мяне, драпнуў мяне па твары і...

Тут расказ Рабінзона Кукурузы абрываецца, бо Паўлуша ў гэтым месцы войкнуў, перабіў і пачалася размова, якой чытач не зразумее, пакуль не пачуе пра тое, што здарылася ў той дзень і тую ноч з Паўлушам Заўгародным.

РАЗДЗЕЛ XV, які зноў расказвае Паўлуша Заўгародны. Пра тое, што ён рабіў у той дзень і тую ноч

Прыехаў я з вострава Пераэкзаменоўкі, дзе пакінуў свайго сябра Кукурузу на дваццаць восем гадоў два месяцы і дзевятнаццаць дзён. Выцягнуў човен на бераг. І адразу ўсхадзіўся яго ладзіць. Да абеду правазіўся, усе дзюркі наноў зашпакляваў і прасмаліў добра. Працаваў заўзята — гэта ж наш з Кукурузай човен, з якога мы яшчэ падводную лодку хацелі зрабіць, дык няхай гэты наш човен будзе ў парадку. Я нібыта выканаў нейкі абавязак перад Кукурузай.

Пакуль быў заняты работай, дык яшчэ нічога, а як пайшоў пасля абеду на вуліцу, як глянуў на тую высокую таполю за варотамі, каля якой мы кожны дзень сустракаліся з Кукурузай з самай раніцы, каб не разлучацца да позняга вечара, дык такая нуда мяне ахапіла, хоць плач. Такой бязлюднай здалася мне вуліца, уся вёска, увесь свет — нібыта бязлюдны востраў. Ёсць людзі — і няма іх, бо няма сярод іх майго найлепшага сябра.