Читать «Тарэадоры з Васюкоўкі» онлайн - страница 58

Ужо зусім сцямнела, ноч сваю чорную апранаху на мяне накінула. Нават зорак на небе не відна — хмарна. Толькі вугалькі ў дагарэлым вогнішчы.

Ты ж ведаеш, я не баязлівы, але... У жываце холадна робіцца, і адтуль у сэрца страх перабіраецца — слізкі і агідны. Трэба нешта рабіць, бо ён зараз сэрца сцісне, і нікуды не дзенешся. Палез у будан, намацаў ліхтарык, засвяціў. Знайшоў сшытак па мове (ты ж ведаеш, я і сшыткі і «Граматыку» на дзедавых вачах узяў — нібыта ў цёткі буду вучыцца). Аловак адшукаў у торбе.

Табе цікава, ці праўда, што я ўрокі вучыць збіраўся? Не! Каб ты ведаў — Рабінзон Круза на востраве дзённік пісаў, запісваў усе падзеі, якія з ім здараліся. Што ж я горшы за яго? Я таксама, як і ён, на востраве. А на востраве без дзённіка нельга.

Ну, усё па парадку я пісаць не ўмею. Я табе не пісьменнік. Вырашыў я кораценька запісваць толькі факты — дрэнныя і добрыя. Правёў па сярэдзіне ліста ў сшытку рыску, раздзяліў яго такім чынам на дзве палавіны — левую і правую. У левай зверху напісаў «Прыгоды» (гэта добра, гэта для мяне, ты ж ведаеш, наогул галоўнае, дзеля гэтага я на востраў высадзіўся, без прыгод маё жыццё — не жыццё, асабліва на востраве). На правай палавіне напісаў зверху «Непрыемнасці» (што ж зробіш, бывае).

Доўга я думаў, доўга грыз аловак і нарэшце напісаў. І вось што ў мяне атрымалася:

Прыгоды

1. Налавіў рыбы і з'еў.

Непрыемнасці

1. Апёкся на сонцы.

2. Загнаў пад пазногаць скабку.

3. Згубіў кручок (адзін з лепшых).

4. З'еў паўторбы харчу.

5. Уцяклі амаль што ўсе чарвякі.

6. Працякае каструля, і я не знаю, у чым юшку варыць (хоць у жмені вары).

Як бачыш, адна прыгода і тая дробная, як пячкурык. А непрыемнасцей ажно шэсць, і ўсе вялізныя, як акулы.

Усё гэта я пісаў, прыціскаючы локцем сшытак да калена і чыркаючы сабе над вухам ліхтарыкам, таму што вогнішча ўжо дагарэла, а зноў яго распальваць мне не хацелася (толькі не думай, не таму, што хмызняк трэба было ў цемры непрыветлівай збіраць).

Ліхтарык у мяне, ты ж ведаеш, «дынамічны», вечны, ніякіх батарэек не трэба. Пачвыркаеш — і светла. Не чвыркаеш — няма святла. Чвыркай сабе і пішы. Або не чвыркай і не пішы. Я чвыркаў. Паўгадзіны пасля гэтага ў мяне ў вуху гудзела. І рука адзервянела, нібыта я локцем аб край стала стукнуўся.

Напісаў я і думаю — усё, дзень скончыўся і больш нічога не будзе.

Спаць не хочацца — удзень выспаўся. Я сеў на беразе, абхапіў рукамі калені, і думкі розныя ў галаве снуюцца: пра вёску, пра школу, пра цябе (што ты там зараз парабляеш, спіш, пэўна)...

Ражок месяца з-за хмаркі вытыркнуўся — як шабля, — асвятліў плёс серабром.