Читать «Смерць Івана Ільіча. Крэйцарава саната. Гаспадар і парабак» онлайн - страница 88

Парабак Мікіта, адзіны ў гэты дзень цвярозы з парабкаў Васіля Андрэевіча, пабег запрагаць. Мікіта не быў п’яны ў гэты дзень таму, што ён быў п’яніца, і цяпер, з запускаў, у часе якіх ён прапіў з сябе паддзёўку і скураныя боты, ён даў зарок піць і не піў другі месяц; не піў і цяпер, нягледзячы на спакусу ў першыя два дні свята, калі ўсюды пілі віно.

Мікіта быў пяцідзесяцігадовы мужык з бліжэйшае вёскі, негаспадар, як пра яго казалі; большую частку свайго жыцця ён пражыў не дома, а па людзях. Усюды яго цанілі за ягоную працавітасць, спрыт і сілу ў рабоце, галоўнае — за добры, прыемны характар; аднак нідзе ён не ўжываўся, таму што два разы на год, а то і часцей, запіваў і тады, апрача таго што прапіваў усё з сябе, рабіўся яшчэ шалёны і прыдзірлівы. Васіль Андрэевіч таксама колькі разоў праганяў яго, але потым зноў браў, цэнячы ягоную сумленнасць, любоў да жывёлы і, галоўнае, таннасць. Васіль Андрэевіч плаціў Мікіту не восемдзесят рублёў, колькі каштаваў такі парабак, а рублёў сорак, якія выдаваў яму без разліку, па дробязі, ды і то часцей не грашыма, а па дарагой цане таварам з крамы.

Мікітава жонка, Марфа, некалі прыгожая бойкая баба, гаспадарыла дома з падлеткам малым і дзвюма дзеўкамі і не звала Мікіту жыць дамоў, па-першае, таму, што ўжо гадоў дваццаць жыла з бондарам, мужыком з чужое вёскі, які стаяў у іх у хаце; а па-другое, таму, што, хоць яна і папіхала мужам, як хацела, калі ён быў цвярозы; яна баялася яго, як агню, калі ён напіваўся. Аднойчы, напіўшыся дома, Мікіта, відаць, каб адпомсціць жонцы за ўсю сваю цвярозую пакору, узламаў яе куфар, дастаў самыя каштоўныя яе ўборы і, адшукаўшы сякеру, на абрубку пасек на дробныя кавалкі ўсе яе сарафаны і сукенкі. Запрацаваныя Мікітам грошы ўсе аддаваліся ягонае жонцы, і Мікіта не пярэчыў гэтаму. Гэтак і цяпер, за два дні да свята Марфа прыязджала да Васіля Андрэевіча і забрала ў яго белай мукі, чаю, цукру і васьмуху віна, усяго рублі на тры, ды яшчэ ўзяла пяць рублёў грашыма і дзякавала за гэта, як за незвычайную ласку, тады як па самай таннай цане за Васілём Андрэевічам было рублёў дваццаць.