Адно — узнёсла спяваць пра каханне. Другое, о гора! —пра вінаватага бога рачнога ў крыві.Хлопец, якога дзяўчына чакае,— не знае яшчэпра ўладара асалоды, які на самоцеперш чым насыціцца ласкай дзявочай, альбо часта, не маючы ласкі, ўздымае боскую голаўі непазнанасцю плешча, запальвае бунт уначы.О Нептун у крыві, о трызубец жахлівы яго!О цёмны вецер дыхання, што з тайных ракавін дзьме! Чуеш, глыбее, згушчаецца цёмная ноч. Яе зоркі — ці не ад вас ідзе бурная радасць каханка, які промні каханай угледзеў? Ці чыстая вера яго у чысціню яе твару народжана не чысцінёю зорак?Толькі, на жаль, ані ты, ані родная мацілук яго броваў не напялі для такога чакання.Не на табе, о каханая, не, і не дзеля цябе пружацца губы яго цецівою жахлівай.Думае, можа, што ўразілі моцна яголёгкія крокі твае, што сама ты — як золкавы ветрык?Хай ты спалохала сэрца, і толькі — а страхі,страхі старыя жылі ў юнаку і прачнуліся раптам.Клікні яго... ты не выклічаш з цёмнага кола нічога,хоць ён і хоча, і прагне, і лёгка прывыкнеда патаемпага сэрца твайго і пачнецца ў ім.Ці ён папраўдзе ў сэрцы пачаўся? Маці, ты — гэта тая, якая яго пачала;новы ён быў у табе, над вачмі яго новымі тыдружны схіліла сусвет, ад чужога яго засланіла.Ах, дзе ж тыя гады, калі статная постаць твая расхваляваны хаос ад яго адхіляла?Многае ўтойваеш ты: страхі начныя пакояў ператварыла ў бяскрыўднасць, у схованках сэрцаперамяшала прастор знелюдзелы з прастораю ночы.Не ў цемру, о не, у тваюнайбліжэйшую бытнасць паставіла светач начны, і ад прыязнасці шчырай к табе — ён заззяў.Кожны шолах магла ты з усмешкай пазнаць, растлумачыць,быццам ты ведала, як і калі скрыпне ў сенцах падлога...Слухаў ён і лагаднеў. Улагоджваць магла ты, калі ціха ўставала; з-за шафы выходзіў лёс высачэзны яго; захінуўшыся ў складкі злёгку рассунутай цяжкай заслоны, к табе будучыня неспакойна-бунтоўная з мораку йшла. Сам жа ён, супакоены, ціха ляжаўпад дрымотнымі вейкамі лёгкага твару твайго,асалоду смакуючы, і прадчуваў засынанне...адчуваў ахаваным сябе... А ўнутрана — хто, хто ахаваў яго ад наплывання зачыну?Гэта была неабачнасць заснулага; ў сне марыў і сніў, і жыў ён у соннай гарачцы:Ён — гэты Новы, Трывожны, аблытаны быў доўгімі вусамі ўнутранага выспявання, быў ён аплецены ўзорамі, што заціскалі зросласцю формаў звярыных, цялесных.Ён ім аддаўся. Ён палюбіў.Ён палюбіў сваё ўнутранае, тыя дзікія нетры,тую Пра-пушчу ў сабе, дзе на глухіх трухлявішчахстала сэрца яго прамяніста-зялёнае. Ён палюбіў.Але пакінуў усё і карэннем глыбока пайшоўу магутны пачатак, дзе нараджэнне малое ягоўжо адбылося. Улюбёна сышоў да сваёй пра-крыві,быццам у бездань, дзе жах затаіўся, продкамі сыты.I ўсё Страшнае знала яго і шматзначна маргала.Гэта Жахлівае ўсмешкай вітала... Не часта так усміхалася ты яму, маці, пяшчотна.Як жа не мог гэта ўсё ён душой не любіць,як жа не мог не любіць ён усмешкі! Раней за любоў да цябе ён адчуў любоў гэту, якая ў той час, калі ты насіла яго,ў лоне таілася, ў водах, жыццеўтрымальных для плода. Бачыш — кахаем не гэтак, як кветкі кахаюць, што толькі раз зацвітаюць у год; нам любоўжыццядайны сок улівае ў гарачую плоць.О дзяўчына, кахаем у нас не Адно, і не толькі Будучыню, а бязмернасць кіпення; не толькі Дзіця, а найперш тых Бацькоў, што ўрошчаны ў нашыя сэрцы,быццам абваліны гор; а найперш перасохлае рэчышча даўніх-былых Мацярок; а найперш краявід над захмаранай альбо бясхмарнаю доляй; — вось што, дзяўчына, было да цябе. А ты сама, што ты знаеш сама, ты, што змагла выклікаць з любага ўсё папярэдняе?Колькі пачуццяўвыйсці на свет з прамінулых ужо існаванняў змаглі? Колькі жанок цябе ненавідзяць?Колькі пахмурных мужчын разбудзіла ў крыві юначай? Дзеці памерлыя любяць цябе... О ціха, о ціха,мілая, нешта зрабі для яго,— павядзі любага па садах, падары яму змроку начнога празмернасць... Каханнем яго ўтрымай...
