Читать «Мы — хлопцы жывучыя» онлайн - страница 30

Але ўсяму бывае канец. Вось і мы забілі ў калодку апошні чарапок. Стаім з братам і любуемся: няўжо гэта мы такія майстры? Можа, каму нашы жорны і здаюцца няўклюднымі супраць іншых, а для нас гэта цуд тэхнікі. Вы не глядзіце, што ніжні жарон нахіліўся ўлева, а верхні — управа; што абечак з аднаго боку ўспух, як вялізная скула; што ўсе жорны нібы чарцямі абгрызены (на калодцы ў свой час секлі дровы); вы паглядзіце спачатку, як яны будуць малоць, а потым ужо і гаварыце.

— Баб, нясі ячмень! — нецярпліва закрычаў я.

У бабкі ўжо крыху ад сэрца адлегла, яна выйшла на мой кліч і была ўражана.

Доўга разглядала маю работу з аднаго боку, потым з другога і нарэшце спытала:

— Няўжо гэта жорны?

— А ты што думала — кулямёт? — пакрыўдзіўся я.

— Колькі жыву, такіх не бачыла,— прызналася бабка.

Першую жменю ячменю я засыпаў сам, каб паказаць, як гэта робіцца. Засыпаў, і ўсе затаілі дыхание.

— Ну кр-р-руці! — усклікнуў Глыжка.

Я крутнуў. Паміж калодкамі нешта трэснула, потым скрыгатнула, як нажом па патэльні. Глыжка аж убок адскочыў.

Жорны паводзілі сябе дзіўна: яны кідаліся туды-сюды, церліся і стукаліся аб сценкі абечка. 3 латка густа пасыпаўся чыгунны шрот і забарабаніў па дне міскі. Нарэшце пад калодкай зашыпела, і з бляшанага латка пырснуў белы струменьчык. Бабка аж вачам не паверыла. Яна схапіла пасудзіну і пабегла да дзвярэй на святло, каб лепей разгледзець.

— Трэ! — узрадавалася бабка.

Праўда, мука была напалову з сечкай, трапляліся нават целыя зярняты. Але, калі ячмень высушылі ў печы на порах, справа пайшла лепей. Гэй, давай — не затрымлівай! Круці-вярці! Чхаць мы хацелі на Мамулевы жорны! Дулю яму, а не за памол! Мы самі з вусамі.

Бабуля скінула «хрэнч», каб не замінаў малоць, і не магла намалоцца. Яна даравала нам за чыгун і, што рэдка здараецца, нават пахваліла нас з Санькам:

— А малайцы хлопцы!

— Касабокія трохі,— для сціпласці ўздыхнуў я.

— 3 іх не страляць! — суцешыла мяне бабка.

Цяпер мы гора не ведаем: мелем самі і нават суседзяў пачынаем пускаць. Суседзі таксама хваляць і жорны, і мяне.

— Талковы ў цябе хлопец, Матрона, галавасты.

Я хаджу — рукі ў кішэні — і нават не пазіраю ў той бок, быццам гэта не пра мяне. Шкада толькі, што Санька ўсяго гэтага не чуе.

А Санька лёгкі на ўспамін, прымчаўся, не паспела маці зняць павязку. I нічога яго воку не зрабілася. Якім было лупатым, такім і засталося. Толькі сіняк зіхаціць на ўсю хату.

Мы сядзім за сталом, ядзім бабульчыны «лапонікі» з гнілушак і з ячменнай мукі, аж насы гайдука скачуць. Саньку і праглынуць печыва няма калі. 3 поўным ротам ён расказвае, што нашы занялі Крым і ў моры ўтапілі немцаў мо цэлы мільён. Хоўры ў пісьме так муж напісаў, а яна Санькавай матцы расказвала.

Бабка слухае моўчкі. Яна плямкае і плямкае бяззубым ротам, скарынка ей трапілася такая, што аніяк не разжуе. Нарэшце бабцы абрыдла — выплюнула на стол, і ўсе мы здзівіліся: скарынка дзынкнула, як жалезная. Паглядзелі — чыгунны чарапок з жорнаў. — Дык вось я чаму не раскусіла! — здагадалася бабка і сказала, што цяпер яна будзе муку прасяваць.