Читать «Мы — хлопцы жывучыя» онлайн - страница 11

Выскачыўшы на вуліцу, мы падаліся на Брыдкаў агарод, але на паўдарозе спыніліся паглядзець, як буксуюць вайсковыя грузавікі. Недзе там, каля лесу, цераз Сож наведзена пераправа, і ад той пераправы на лузе, міма гарадзішча, а потым па нашым сяле ідуць і ідуць цяжка гружаныя машыны, з гарматамі на прычэпе і без гармат.

Коні аж выпростваюцца ў вазах: дарогу размясілі на цеста. Цераз яе можна перайсці толькі раніцай, калі замаразкі пакрыюць лужыны рыпучым лядком, а гразь возьмецца на сухрапы.

Самая вялікая лужына каля Скокавай хаты. Шафёры пераязджаюць яе з апаскай, высоўваючыся з кабіны, каб заглянуць пад колы. Машыны стогнуць на поўным газу, брызгаюць паначаплянымі на колы ланцугамі, тонуць па самыя восі, і здаецца, што яны не едуць, а плывуць. 3-пад радыятараў разбягаюцца ў бакі густыя хвалі бруднай мешаніны вады з ільдом.

Мы з Санькам стаім і радуемся: во колькі ў нашых машын, во колькі ў нашых усяго! Праўда, таго танка, пра які пры немцах расказваў Буслікаў Косцік, таго танка, у якім усярэдзіне схавана яшчэ штук дзесяць танкетак, мы пакуль што не бачылі. Дык па нашай дарозе ён, можа, і не пройдзе, угрузне ў балоце, а то і зусім праваліцца пад зямлю. Дзіва, ці што, калі ён, мабыць, тысячу тон важыць?

Мы стаім і ўглядаемся ў твары салдат: можа, майго ці Санькавага бацьку ўбачым, можа — камісара, якога хаваў ад немцаў нябожчык дзед Мірон. Усё можа быць.

А салдаты на нас глядзяць. I не так, відаць, на нас, як на Санькаву шапку. Сям-там прапаленая ля вогнішчаў, сям-там падраная і па жывому, яна мае маляўнічы выгляд — быццам стог, раска-лашмачаны бурай. Тэты стог увесь час налазіць Саньку на вочы, а той нястомна раз-пораз адкідвае яго на патыліцу. I ўсё гэта таму, што маці астрыгла Саньку, і вялікая бацькава вушанка стала яму яшчэ большай. Вядома, ён не хацеў стрыгчыся, доўга адбрыкваўся і ўпінаўся. Тады цётка Марфешка раззлавалася і — чык, чык яго, як авечку. Атрымалася радкамі: дзе гола, а дзе і тырчыць пучок.

На тым беразе лужыны, пад вербамі, стаіць наш сусед дзядзька Скок у старым рудым кажушку, які яны носяць са Скачыхай і скачанятамі па чарзе. Кажушок дзядзьку кароткі і цесны, пад пахамі ён разышоўся па швах, і скрозь прарэхі тырчаць касмылі шэрай воўны. За вайну сусед зусім зблажэў. Па шчоках зверху ўніз пралеглі глыбокія барозны, а ў няголенай барадзе свецяцца белыя валасы. Праўда, Скок не прызнае сівізны. Па яго выходзіць, што ён масць змяніў: быў вараны, а стаў гняды.

Днямі дзядзьку паставілі за старшыню сельсавета, і мая бабка гаворыць, што цяпер да яго на непадмазанай брычцы і не пад'едзеш, а нос і грабільнам не дастанеш, так задзярэ. I не так Скок, як сама Скачыха. Учора яна прыходзіла да нас прасіць рэшата і ўсё хвалілася: «Мой чалавек... мой чалавек». Цаны яму не магла знайсці.

Але мы з Санькам не прывыклі яшчэ да таго, што Скок — высокае начальства, і пад'ехалі да яго без брычкі, пешкі абышлі лужыну і сказалі: