Читать «Меч Рагвалода» онлайн - страница 5

Брачыслаў. Можна век вучыцца і дурнем памерці…

Усяслаў (злуецца). Бацька, ты мне раіш ці не раіш з імі сустракацца?!

Брачыслаў. Думай, сынок, сам. Думай!.. Слава і ганьба, а то і смерць побач ходзяць. Яраславічы на Нямізе бітву прайгралі, ты ж яе не выйграў…

Сцэна зацямняецца і зноў асвятляецца.

II

Усход сонца. Спеў птушак. На беразе Дняпра паходны княскі шацёр. Перад шатром на абрусе княскае снеданне. Амаль каля ўвахода ў шацёр з дарагім збаном у руках застыў у чаканні ігумен Феадосій, падставіўшы твар сонцу. З шатра выходзіць заспаны князь Iзяслаў, за ім Святаслаў і Усевалад. Дзівяцца на Феадосія, які іх не бачыць.

Iзяслаў. Рана ўстаеш, ойча!..

Феадосій (крыху разгублена). Будзь здароў, князь Ізяслаў! Будзь здароў, князь Святаслаў! Будзь здароў, князь Усевалад! (Ставіць збан на зямлю, хрысціць князёў.) У імя Айца і Сына і Святага Духа. Амін. У імя Айца і Сына і Святага Духа. Амін. У імя Айца і Сына і Святага Духа. Амін. (Чытае малітву нараспеў, князі падтрымліваюць ігумена.) «К Тебе, Владыко Человеколюбче, от сна восстав, прибегаю, и на дела Твоя подвизаюся милосердием Твоим, и молюся Тебе: помози ми на всякое время, во всякой вещи, и избави мя от всякия мирския злыя вещи и диавольского поспешения и спаси мя, и введи в Царство Твое вечное. Ты бо еси мой Сотворитель и всякому благу Промысленник и Податель, о Тебе же все упование мое, и Тебе славу возсылаю, ныне и присно и во веки веков. Аминь».

Усе хрысцяцца. Феадосій бярэ збан і па чарзе лье ваду на рукі князям. Яны абмываюць твары, падыходзяць да абруса са снеданнем.

(Чытае малітву.) «Очи всех на Тя, Господи, уповают, и Ты даеши им пищу во благовремении, отверзаеши Ты щедрую руку Твою и исполняеши всякое животное благоволения». (Хрысціць ежу.)

Нечакана з’яўляецца ваявода Даніла.

Iзяслаў (здзіўлена). Ваявода Даніла?!

Даніла. Князь Усяслаў з княжычамі Рагвалодам-Барысам і Глебам з мірам да вас…

Феадосій. Слава табе, Божа! (Хрысціцца.)

Святаслаў (нецярпліва). Дзе ж яны?!

Даніла. У ладдзі на тым беразе.

Iзяслаў. Мы чакаем яго на гэтым беразе. Ідзі і скажы: цалавалі князі крыж чэсны Усяславу.

Святаслаў. Няхай не баіцца, не зробім яму злога.

Даніла. Князь Усяслаў хоча, каб вы пры мне яму крыж пацалавалі…

Усевалад. Ці не занадта патрабавальны твой князь.

Даніла. У меру патрабавальны, бо ў баязлівасці яго не абвінаваціш…

Iзяслаў (пасля доўгай паўзы). Ігумен Феадосій, памолімся на святое крыжацалаванне слаўнаму князю полацкаму Усяславу Брачыславічу!

Феадосій (разам з князямі). «Ангел Божий, хранителю мой святый, на соблюдение души мне от Бога с небеси данный, прилежно молю Тя: Ты мя днесь просвети и от всякого зла сохрани, ко благому деянию настави и на путь спасения направи. Аминь».

Следам за Ізяславам крыж цалуюць Святаслаў і Усевалад. Разам з Феадосіем прамаўляюць словы малітвы-клятвы.

«Кресту Твойму поклоняемся, Владыко, и Святое Воскрешение Твое славим!..»

Усе хрысцяцца.

Даніла. Перад крыжацалаваннем пры князю маім Усяславе памолімся, як перад прычашчэннем…