Читать «Голас крыві брата твайго» онлайн - страница 16

Дэконскі нахмурыўся, таксама пабойваючыся гэтай паднятай чапялы, і, угінаючы голаў з высокай камілаўкай, спіною пасунуўся ў чорную прорву сяней.

На надворку, падыходзячы да саней, ён скоса зіркнуў на збедненага, змерзлага з чырванавата-шызым носам Язэпа Карыбу і мармытнуў, кісла крывячы губу:

— Можа, вернемся ў вёску...

— Што вы, бацюшка, пабойцеся бога.

— Бога я не боюсь, а вот дьявола...

— Я ж і казаў вам — не заходзьце ў гэту хату.

— «Казаў»,— сярдзіта крыкнуў на царкоўнага старасту разгневаны Амвросій Дэконскі і сеў у сані, прымошчваючыся на мяккі і шапаткі мех з аўсом.— А почему утаил, что здесь могут быть партизаны?

— Гэ,— патурзаў за лейцы і гаркавата ўсміхнуўся ў свае зеленавата-белыя вусы Язэп Карыба.— Ды іх цяперака поўна ўсюды, як молі.

— Так что же нам делать? — бацюшка пахіснуўся на Карыбу — санкі, шаргочучы па жвірыстым цукраваным снезе, паплылі міма нізкай, прыгорбленай хаты.

— Брыдка ж уцякаць. Ды людзей пакрыўдзім.

— Оно, так...— уздыхнуў Амвросій Дэконскі, думаючы сам-насам, што дабром не скончыцца і тое, што ён усунуўся ў «самапомач» — гэтую шалудзівую арганізацыю, што раздае яўрэйскія неданоскі ды транты. I сам ён, набіты дурань, паслухаўшыся сына, прывалок дадому цёмна-вішнёвы буфецік. Нашто, каб хто спытаў?

Фурманка спынілася каля выбеленай хаты з блакітнымі аканіцамі. За густым і высокім яловым частаколам сіпла загаўкаў жоўты сабака з касматай мызай.

Язэп Карыба, саскочыўшы з саней, адчыніў уездную брамку і першым усунуўся ў двор.

Ад нізкага хлява да пабеленай хаты па нацягнутым, абслізганым да бляску дроце пабегла жалезнае кольца — пазвоньваючы ланцугом, сабака рвануўся да Карыбы.

I Дэконскі ўчуў за яловым частаколам у двары раптоўную раз’юшаную валтузню: здушанае, хрыпатае гыркатанне сабакі і расцяжна-злоснае падгукванне свайго фурмана: «Іх ты, здыхата. Іх ты...» Хілячы набок сваю чорную аксамітавую скуф’ю і падазрона зазіраючы ў двор, Дэконскі сумеўся, убачыўшы, як чырвоны ад натугі Карыба абедзвюма рукамі раздзірае разяўленую сабачую пашчу, а сабака, раскарачыўшы лапы, пнецца назад, з усёй моцы сілячыся вырвацца з Карыбавых рук.

З хаты, баязліва адчыняючы рыпучыя, набрынялыя ад вільгаці дзверы, высунулася і завойкала ад нечаканага дзіва неакрытая, у блузачцы паўнявая маладзіца.

— Ай, божачка, пусці сабаку,— яна замахала белымі круглымі рукамі.— Што ты робіш? Задушыш!

— Гэтакі звер. Задушыш, яна кажа. Вазьмі за нашыйнік, адцягні,— азірнуўся, задыханы гэтай тузанінай з сабакам Язэп Карыба,— а то во і, праўда, пакусае.

Маладзіца, зачвякаўшы збітымі крывымі дзеравянкамі па раскіслым надворку, падбегла да Карыбы, адарвала сабаку і, цягнучы яго, яшчэ больш раз’юшанага, да хлява, здзівілася:

— Дзядзька, як вы яго гэдак?..

— Ці так ці гэтак, а ты звяра добра навязвай,— Карыба шмаргануў мокрымі ад сабачай пены рукамі па зашмуленых, брудных да глянцаватай чарнаты полах кажушка і борзда падбег да бацюшкі, што стаяў яшчэ ўсё за сырым пазелянелым частаколам.

— Заходзьце ж,— Карыба каўзануўся на лапіку накарэлага лёду, але не ўпаў.