Читать «ГЛЯНУ Я Ў АКОНЦА...» онлайн - страница 79

— Я не ведаю, дзе мы.

— То хадзем наўгад. Там спытаемся.

І яны пайшлі наперад, крыху большай дарогай. Прыцемкі ўжо ахуталі зямлю. Вечар быў зусім цёмны, калі калегі падышлі да краю нейкай вёскі

— Ты тут пачакай, а я спытаю, што гэта за месца.

Сыронь пакінуў сябра ля плота нейкай хаціны, а сам зайшоў на двор. У хаце мігцела святло, але ўнутры нічога нельга было заўважыць, бо на вокнах віселі палатняныя фіранкі. Злодзей увайшоў у сенцы і намацаў клямку дзвярэй. Адчыніў дзверы і апынуўся ў сярэдзіне. Там за сталом і на лавах сядзела некалькі мужыкоў. Ля распаленай печы завіхалася жанчына, на вялізнай патэльні яна пякла бліны. На стале стаяла пачатая бутэлька гарэлкі. Іншыя — ужо выпітыя — былі адстаўленыя на. падаконне. Ішла звычайная сялянская бяседа.

Сыронь ветліва павітаўся з таварыствам і спытаў пра дарогу. Яму трэба было зразумець, дзе ён знаходзіўся.

— А ты да каго ідзеш? — спытаў адзін з мужыкоў.

Сыронь назваў хутар, што месціўся за кіламетр ад мэты іх падарожжа. Тады з-за стала падняўся высокі, плячысты, крыху пахілены наперад мужчына.

— Гэта мой хутар… А чаго табе там трэба?

Сыронь не ведаў, што адказаць, але, не падаўшы выгляду, сказаў:

— Я ў Менску чуў, што ў тых ваколіцах воўну прадаюць… То купіць хацеў!..

Тады адзін з прысутных, маленькі, худзенькі, са шпаркімі неспакойнымі вачыма і пастаяннай усмешкай-грымасай на твары, падышоў да Сыроня. На яго патыхнула алкаголем.

— Людцы… Дык гэта ж злодзей!… — сказаў п’яны мужык невядома чаму. — Хто яшчэ тут поначы хадзіць будзе.

— Ты што вярзеш… — запратэставаў Сыронь, але не скончыў.

Удар у галаву ззаду абрынуў яго на падлогу. Увушшу ў яго шумела. У роце з’явіўся смак крыві. Крыху апрытомнеўшы, ён убачыў ля сябе з дзясятак чалавек. Яго свідравалі недаверлівыя позіркі. Паветра набрыняла алкагольным смуродам. Злыя п’яныя твары набліжаліся да Сыроня.

— Хто ў мяне палатно з каморы скраў?.. Кажы!.. — нейкі мужык душыў злодзея касцістай рукой за горла.

Сыронь не мог ані слова з сябе выціснуць. Ён пратэставаў рухамі рук. Спрабаваў загаварыць. Але гэта было немагчыма. Яму не давалі казаць. Яго не слухалі. Людзьмі авалодала прага здзеку… Гэта ж можна было зрабіць беспакарана, бо гэта… злодзей.

Сыронь адчуў цяжкія ўдары ног і кулакоў. Білі бяспамятна, зацята… Тады злодзей пачаў крычаць… Ён адчуў, што гэта канец, што ратунку не будзе. Яго агарнуў страх дурной смерці… Смерці без прычыны.

Антэк Турак занепакоіўся, што прыяцеля так доўга няма. Ён пералез праз невысокі плот і падышоў да маленькага акенца. Тут фіранкі не было. Паміж гаршкамі з нейкімі засохлымі кветкамі ён мог разгледзець сярэдзіну хаты, слаба асветленую мізэрнай газавай лямпай і водбліскамі агню з печы. Там варушыліся, быццам плаваючы ў вадзе, цяжкія чорныя фігуры. Складана было адразу зарыентавацца ў сітуацыі. Ён усё зразумеў толькі тады, калі раздаўся крык і енкі Сыроня. Турак задрыжаў ад страху. У ягонай галаве вірыліся бязладныя думкі: «У яго ж няма з сабою статкаў… Што здарылася?»

Рукі яго заціснуліся ў кулакі. «Каб у мяне была руля». Але пісталета не было. Ён бачыў у хаце каля дзесяці чалавек. А на падворку раздаваліся крокі, і ў сярэдзіну ўваходзілі новыя людзі. Яны не заміналі п’яным мужыкам біць Сыроня і самі далучаліся да справы. Хапала слова «злодзей». Гэта значыла магчымасць беспакаранага і беспадстаўнага забойства чалавека. І яны білі.