Читать «Высокія дрэвы» онлайн - страница 21

ЦЕНЬ

Сцежкі нашых сустрэч прамінем без аглядкі.        Тут мы слухалі ліп шапаценне. Ад тых дзён засталіся адны толькі згадкі:        Дык не будзем таптаць дрэў тых цені. Па-ранейшаму сонца тут льсніцца пагодна,        На зялёным квітнее каберцы: Толькі голас твой сёння, як цень твой, халодны        Й такі самы, бы цень твой — без сэрца. Як знайсці мне ў сабе жыццядайную сілу,        Каб душа як скала не знямела: Калі ты мяне ценем халодным акрыла,        Ты, што сэрца пяшчотнае мела... 1921

ЗАХАД СОНЦА

Калі ачахне пацалункаў жар, Не будзем дакараць адно аднога: Хай поўніць нас маўчанне, ад якога Сумней каханне і глыбей душа. За намі захаду барвовы пас: Глядзім на шлях, які мы даастачы Прайшлі і, дрыжучы ад сцюжы, бачым, Што цені нашы большыя за нас. 1921

ЗАБЫТЫ

Стаючы ў нерухомай, маўклівай чарзе, што віецца У смугу далягляда бясконцай дарогай-вужакай, Я чакаю з працягнутай перад сабою рукою           Добрай дарылынчыцы. Прайшла ціхай, бязгучнай ступою і кожнаму якар, Звіты з кветак, паклала ў далонь... А мяне прамінула! Глянь жа, ты, каго клічуць жыццём: засталася рука мая           Без падарунка. 1921

ХВАЛАСПЕЎ БАРВАМ

Фрагмент

                  ...О, барвы! Прытулак, Любы вачам, у журбе патанулым! На небасхіле заранак літанні! Пас сяміфарбны вясёлкі, што граннем Вабіць, нібы сяміхор’е анёлаў! Росы дажджу, што ільсняцца наўкола, Неба адбіўшы ў сабе сторазова! О! безмеж неба, абсяг для вандровак Зменлівых хмараў! Марская прастора — Сіне-зялёнае млечнае мора, Дзе ўсіх пачуццяў зіхціць шматгалоссе! Гай пры гасцінцы вясною і ўвосень Глыбкі, як мудрасць, як свята, прыгожы! О, аксамітных калёраў раскоша, Несумяшчальных акордаў багацце, Што на змярканні кладуцца ў суладдзе! Водум фіёлак! Экстаз пурпуровы Ружаў! Лілеі цнатлівая споведзь, Недасягальная бруду! Уборы Мятлушак яркіх і птушак, што пёры Пылам каштоўных каменьчыкаў мыюць! Хвост у паўліна і ў голуба шыя! Рыб і вужакаў луска, што ўбірае Зыркасць акрасы глыбіннага краю, Дзе прыхаваныя перлы й каралы, Як пад зямлёю смарагды й апалы! Ты, кроў, найпершая вартая спеву, Маці румянцу: кахання і гневу! Свеце, чым ты без святла і без фарбаў Быў бы, калі б усе гэтыя скарбы: Кветкі й лістота, вада і паветра Зніклі бясследна, як вечар у нетрах Ночы, што змрокам паліву сцірае З твару зямлі? Што жыццё захавае З дзіўных прыгостваў сваіх? Ці салодкі Быў бы шум дрэў, свіст птушынай чародкі, Спеў вадаспада і цішы маўчанне, Калі б яны ўсе не ў сонечным ззянні, Шматкаляровым, гучалі, дзе ў згодзе Яснасць са шчырасцю ўпоручкі ходзяць? Ці адчувалі б мы радасць і шчасце, Хоць яны сны толькі, што зрок нам засцяць? Ці не па-іншаму шэпча лістота Ў час веснавы і ў асеннюю слоту? Ці не здаецца лагодны ўдзень пошум Жудаснай ноччу глухім і варожым? Хіба духмяная персіка мякаць Гэтак жа цешыла б нас сваім смакам Без залацістасці соку й лушпіны, Ад пекнаты якой поўніцца слінай Рот, калі плод мы бярэм сакавіты, Быццам спакусаю, сонцам абліты? Хіба пах кветкі, у змроку разліты, Сэрца не поўніць пакутай і скрухай? Ці ж не гнятуць хмары ценямі духу? Хіба кашмараў начных панаванне Дзень і святло не знішчаюць дазвання? О, таямнічыя здані ўяўлення! Еднасць пачуццяў і барваў! Спляценне Духу й святла — залатая суполка, Першакрыніца адзінства на золку Светастварэння! Надзея, што жывіць Моцаю зелень! Барвянцу прылівы, Бунт найпрыгожшы, які цвеліць вусны! Ты, жаўцізна, сплаў хвалы і спакусы! Ты, о блакіт, покрыў цішы, нябёсы Мараў і сноў... О, суладдзе дзівосных Сілаў, што прагнуць з’яднання! О, знакі Паразумення ў калісь адзінакім — Перад біблейскім «хай будзе!» былі вы — Ладзе жыцця, перайменным ў імклівай Змене крыві чалавека і зелля! О, барвы смутку і барвы вяселля! Вечар журлівы... а на небакраі Пас зараніцы агніста палае! Восень, а ўбор залаты на галіне! О, чысціня глыбіні рэлігійнай Барвы й святла! О, вачэй таямніца, На самым дне якой дзівам іскрыцца Наша душа! Хіба гэтак прыўкрасна Вочы зіхцяць не таму, што не гаснуць Іскры здзіўлення ў іх? Хіба на свеце Ёсць лілавейшыя сненні за квецень Верасу? А наша думка жывая Хіба святой, як святло, не бывае? Хто перад барваў красой запярэчыць, Быццам яны толькі вонкавасць рэчаў, Сон іх, і одум, і мройная думка? Хто ж рэчам душы замкне, калі мука Гэта таемнасць любога цярпення? — Барвы! Маўклівая споведзь камення, Дрэў і вады, заімшэлай пячоры I пералівістай ракаўкі мора — Споведзь братоў і сясцёр, што для Бога I для людзей наўспак смерці жыць могуць. Але ж самім боскім, мудрым каханнем Быць ім не суджана! Калі зляканне Праўду дратуе, калі ўсё навокал I ўсё ў душы зман затульвае змрокам Барва, ад жаху ты шчытная маска! Ты сярод зманаў як літасць, як ласка! Ты міласэрнасць, што слепіць нам вочы Дзівам, калі смерць у дзверы стукоча... 1922