Читать «Воля на крыжы» онлайн - страница 14

Алесь Петрашкевіч

Рапапорт. То-та… Где классик?

Кузняцоў. Уже сидит, товарищ начальник отдела ГПУ!

Рапапорт (строга). Как сидит?!

Кузняцоў. Как положено, товарищ начальник ОГПУ!

Рапапорт. Без приказа?!

Кузняцоў. Так точно! То есть никак нет! Он у меня пока в кабинете сидит!

Рапапорт. Слава богу, а то я подумал, что ты его уже в тюрягу законопатил… Веди его сюда. Беседовать будем.

Кузняцоў. Понял, товарищ начальник ОГПУ! Разрешите идти?!

Рапапорт. Пусть Коваль заходит.

Кузняцоў выходзіць, Каваль уваходзіць.

Каваль. Добры дзень вам.

Рапапорт (доўга і здзіўлена разглядае Каваля). Какой день?! За окном полночь! Ты как зашел?! Рохля!

Каваль. Манька паклікала…

Рапапорт (перадражнівае). «Манька паклікала…» Ты кто?!

Каваль. Каваль…

Рапапорт. У нас ты кто?!

Каваль. Не ведаю…

Рапапорт. Тебе что, до сих пор обязанностей не определили?.. Форму напялил и болтаешься как…

Каваль. Сказалі Купалу чытаць. А што мне чытаць, калі я яго ўсяго і так даўно на памяць ведаю.

Рапапорт. Вот такого феномена, как ты, мне как раз и недоставало.

Каваль. Панял.

Рапапорт. Не панял, а понял! Ты меня понял, Коваль?! А почему ты, собственно, Коваль?

Каваль. У нас у раду ўсе Кавалі.

Рапапорт (дражніць). «У нас у раду ўсе…» Отныне ты у меня Ковалевым будешь. А в напарники к тебе Кузнецова дам. Для симметрии. Два сапога — пара. (Рагоча.) Кузнецов тебя научит, как родину любить. Согласен с Кузнецовым на пару Купалу разрабатывать?

Каваль. Мне ўсё роўна…

Рапапорт (дражніць). Не «мне ўсё роўна», а мне всё равно! Или вы уже здесь так белорусизировались, что по-человечески ударение поставить не можете. Вам, дикарям, только и не хватало возрождения да белорусизации. (Дражніць.) «Ці ў бульбу алей лілі ці не лілі». (Рагоча.)

Каваль. Адпусціце мяне…

Рапапорт (здзіўлена). Куда отпустить?..

Каваль. З органаў…

Рапапорт (узрываецца). Сам ты орган, понял?! Паршивый, недоразвитый орган! И запомни: от нас сами не уходят. От нас вывозят или выносят… ногами (дражніць) упярод.

Адкрываюцца дзверы, уваходзіць Кузняцоў.

Кузняцоў. Товарищ начальник отдела ГПУ, мы с Иваном Доминиковичем… (Адступае ўбок.)

Уваходзіць Янка Купала.

Рапапорт (накіроўваецца да дзвярэй, раскідвае рукі як для абдымкаў). Ради бога! Ради бога, дорогой Иван Доминикович! Рад, очень рад! (Здароўкаецца, доўга трасе руку.) Как здоровье? Как семья?.. Как настроение?.. А впрочем, во всех у нас теперь одно настроение. Присаживайтесь, Иван Доминикович! (Запрашае за стол пасяджэнняў, сам садзіцца насупраць.) Садись, Ковалев. А ты, Кузнецов, шепни Маше, чтобы она нас кофейком побаловала.

Каваль садзіцца побач з Купалам. Кузняцоў выходзіць, а вярнуўшыся, садзіцца побач з Рапапортам. Звоніць тэлефон. Рапапорт ідзе да рабочага стала, здымае трубку.

А-а-а… Здравия желаем!.. Сейчас?.. К вам?.. Нет, товарищ Гей, сейчас не могу… Гость у меня, и очень дорогой… Нет… Иван Доминикович… Спасибо, передам… Всего доброго. (Кладзе трубку.) Привет вам, Иван Доминикович, от Константина Веньяминовича!

Купала дзякуе кіўком галавы. Стэнаграфістка прыносіць каву, разлівае па кубачках, знікае за дзвярыма пакоя адпачынку.