Читать «Белы Бім Чорнае вуха» онлайн - страница 74

Сёння ад Біма хацелі больш, чым ён можа; ад яго патрабавалі: ты павінны, абавязаны зрабіць тое, чаго не можаш зрабіць, калі хочаш, каб было чыстае тваё сабачае сумленне і імя. За тое, што не выканаў, жорстка збілі. Ён, Бім, не можа душыць падранка, не можа.

«За што-о-о… За што-о-о… — скуголіў ціхенька Бім. — Дзе ты, мой добры сябар… Дзе-е? Дзе?..» — усё цішэй і цішэй жаліўся Бім і заціх нарэшце.

Збоку здалося б, што ляжыць у чыстым гразкім полі мёртвы сабака, але гэта было не так.

Вось ён падняў азадак, абмацаваўся на нагах — не ўпаў. Ступіў раз — не ўпаў. Пастаяў. Ступіў другі раз. І пагробся па вораным полі, цягнучы лапы, закрэсліваючы свой след.

…О вялікая сабачая мужнасць і цярпенне! Якая сіла зрабіла вас такімі магутнымі і незнішчальнымі, што нават у перадсмяротную часіну вы несяце цела ўперад? Хоць памаленьку, але наперад. Наперад, туды, дзе, магчыма, будзе давер і спагада да няшчаснага, адзінокага, забытага ўсімі сабакі з чыстаю душою.

І Бім ішоў. Ледзьве ішоў, але ішоў усё-такі. На губах запенілася кроў, а ён усё-такі ішоў. Кашляў крывёю, але ішоў. Лажыўся знясілена на халодную зямлю, уставаў і зноў ішоў наперад.

Ля ручая прагна напіўся вады — стала крышку лягчэй. Нешта падказвала яму — нельга адыходзіць ад вады. Ён і сапраўды дабраўся да бліжняе сцірты, цераз сілу праціснуўся пад навіслую аж да зямлі салому і заціх. Так сабакі адлежваюцца ў час хваробы, хаваючыся ад людскога вока і звяроў; гэтаму навучыла іх сама прырода. Хвала яе законнаму парадку і разумнай мэтазгоднасці!

Колькі Бім пралежаў без памяці, ён не ведаў, але, ачнуўшыся, адчуў, як востра баліць у грудзях; галава пайшла кругам, і ён адчуў усім нутром, што зараз нешта здарыцца з ім, выпаўз з саломы. Паляжаў на паветры, адчуў, што шэрсць стала сухая. Сеў. Асенняя трава цяпер не гойдалася, сцірта — таксама, сонца — таксама, і яно цёплае, нават чуць грэе. Бім даплёўся да ручая і зноў піў, піў, піў. Адпачыў крыху і зноў піў патрошку. Ён заўважыў непадалёку ад ручая стэпавую асаку, дробненькую і яшчэ зялёную, падобную да пырніку (мароз не скора яе бярэ). Бім пачаў есці асаку. Што яму падказала на гэту непрыкметную траву, людзі так ніколі і не даведаюцца, але ён-то ведаў: трэба абавязкова есці яе. І еў. Потым трапіўся і рамонак, прысохлы, позні, а на ім прыціснутыя восенню напаўсухія кветкі. Ён еў і рамонак. Яшчэ раз вярнуўся да ручая, напіўся і пайшоў да вёскі. Ішоў уперад і ўперад.

І такі дабраўся, калі змерклася ўжо. Не, Бім не пайшоў у вёску. Як жа! Туды пабег Клім… Не, за ім ён не пойдзе. Клім можа зноў узяць за аброжак і тады… Не, не быць таму.